Spoorlijn 52

Het gedeelte Hoboken - Boom werd geopend op 20 juni 1879. Op 22 juli 1880 werd Dendermonde - Puurs geopend en het baanvak van Puurs naar Boom volgde op 8 augustus 1881. Pas op 1 mei 1894 wordt het traject tussen Hoboken en het uit 1877 daterende station Antwerpen-Zuid geopend.

Na Antwerpen-Centraal (3 juni 1836) op spoorlijn 25 is Dendermonde (1837) op spoorlijn 53 het oudste station op spoorlijn 52. Ook de stations Antwerpen-Berchem, Antwerpen-Zuid, Puurs (1870) en Boom (1875) dateren nog van voor de bouw van spoorlijn 52.

Dienstregeling in 1933

De vroegere spoorlijn 52 was de lijn Antwerpen - Boom - Dendermonde - Gent, die gebruikt werd voor exprestreinen die verder reden dan Gent. De treinen reden tussen Boom en Antwerpen langs Reet en niet langs Niel. Die lokale treinen werden vermeld onder spoorlijn 61.

De stootblokken in Boom na het sluiten van de spoorlijn naar Puurs

In 1980 werd de exploitatie beperkt tot Antwerpen - Boom. Bij de invoering van het IC/IR-plan in 1984 werden bovendien alle stations tussen Antwerpen-Zuid en Boom gesloten en vervangen door een busdienst, maar in 1988 werden stations Niel, Hemiksem en Hoboken-Polder weer heropend. Na elektrificatie en renovatie reden de reizigerstreinen sinds maandag 25 mei 1998 weer tot Puurs. In 2000 werd het station Ruisbroek-Sauvegarde heropend, in 2004 volgde station Schelle.

• baanvak Dendermonde - Puurs; enkelspoor, toeristische exploitatie door de Stoomspoorlijn Dendermonde-Puurs (SDP). Heeft geen aansluiting met het NMBS station in Puurs en heeft een eigen halte.
• baanvak Puurs - Boom: enkelspoor, geëlektrificeerd, maximumsnelheid 90 km/u
• baanvak Boom - Antwerpen-Zuid: dubbelspoor, geëlektrificeerd, maximumsnelheid 90 km/u

Er waren plannen om deze lijn om te bouwen tot een tramtreinverbinding: in Antwerpen zou dan verder kunnen gereden worden op tramsporen (vrijliggende tramsporen worden verkozen, maar het is niet zeker of dit overal mogelijk is). Naast enkele te heropenen NMBS-stations zouden er dan ook nieuwe haltes worden opgericht, zoals aan het (eventueel nog te bouwen) voetbalstadion aan de Herbouvillekaai en het Kielsbroek (ten westen van de Generaal Armstrongweg) aan het begin van het Antwerpse Petroleum-Zuid.

De focus lag gedurende afgelopen jaren echter meer op een voorstedelijk netwerk met lightrailverbindingen naar Brussels voorbeeld. In het kader van dit netwerk zijn er plannen om de lijn als S-Bahn van Puurs weer tot Dendermonde te verlengen.[1] Het Vlaamse Gewest heeft begin 2018 een ‘studie met het oog op realisatie’ voor (dit stuk van de) spoorlijn 52 opgenomen in haar spoorprioriteiten.[2] Hierbij werd dus beslist een studie te doen, de modaliteiten moeten nog ingevuld worden.[3]

Sinds eind 2016 is beslist het treinaanbod vanaf december 2017 op te voeren met 150%. In 2018 steeg het totaal aantal reizigers tussen Puurs en Antwerpen met 22,8%.

Sinds december 2017 rijden er ook treinen in het weekend tussen Puurs en Antwerpen, in 2018, het eerste jaar na de herinvoering van de weekenddienst, maakten zo'n 1.300 reizigers hiervan gebruik.[4]

De NMBS verzorgt het personenvervoer met S- treinen.

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Dendermonde

Spoorlijn 53 tussen Schellebelle en Mechelen

Spoorlijn 57 tussen Aalst en Lokeren

Spoorlijn 60 tussen Y Jette en Dendermonde

Puurs

Spoorlijn 54 tussen Y Heike en Terneuzen

Ruisbroek-Sauvegarde

Spoorlijn 270 tussen Ruisbroek-Sauvegarde en Prayon

Y Sauvegarde

Spoorlijn 61 tussen Kontich en Aalst

Boom

Spoorlijn 61 tussen Kontich en Aalst

Hoboken-Kapelstraat

Spoorlijn 27A tussen Hoboken-Kapelstraat en Bundel Rhodesië

Y Kiel

Spoorlijn 52A tussen Y Kiel en Antwerpen-Kiel (tot 1965, thans onderdeel van lijn 52)

Antwerpen-Zuid

Spoorlijn 27B tussen Y Weerde en Antwerpen-Zuid

Spoorlijn 59 tussen Y Oost-Berchem en Gent-Dampoort

52/1: Y Hoboken (lijn 52) - Y Schoonselhof (lijn 27A)

52/2: Y Sauvegarde - Willebroek (deel van de voormalige lijn 61)

• Lijst van spoorlijnen in België
• Lijst van NMBS-stations in België