Station Leuven

Het eerste stationsgebouwtje in 1837 was in hout. Het eerste meer duurzame station werd op 1 december 1842 in gebruik genomen.

Het huidige stationsgebouw werd in 1875 opgetrokken in eclectische stijl naar plannen van architect Henri Fouquet. Het gebouw lag toen aan de rand van de stad. Het plan en de symmetrisch opgestelde gebouwen - een ruim ingangsgebouw tussen zijvleugels en hoekpaviljoenen - zijn typisch voor een groter station voor doorgaand reizigersverkeer. De voorgevel kreeg een stijlvol gevelfront als eindperspectief van de Bondgenotenlaan. De plechtige inhuldiging volgde op 7 september 1879.

De buitenzijde is goed behouden, maar het interieur werd herhaaldelijk gewijzigd. Toch zijn er nog onderdelen van de oorspronkelijke structuur bewaard gebleven, zoals de aankleding van de hal en de wachtzaal eerste en tweede klas.

De stelplaats van Station Leuven werd/wordt gebruikt om historisch treinmaterieel te stallen, maar deze stelplaats is niet toegankelijk voor het publiek. Een deel van de collectie werd verhuisd naar Train World.[3]

Sinds het najaar van 2000, samen met de vernieuwing van de spoorlijn naar Keulen voor de komst van de Thalys, is het station aan een grondige renovatie onderworpen, waarbij vooral het stationsplein, het Martelarenplein, het nieuwe busstation (van de hand van de Spaanse architect Manuel de Solà-Morales Rubio), en de monumentale overkapping (van architectenbureau Philippe Samyn & Partners) de grootste ingrepen inhouden. Deze overkapping bestaat uit zestien zachtglooiende witte koepels, die de suggestie van in de wind wapperende lakens in het leven willen roepen.

Onder het Martelarenplein (het stationsplein) bevindt zich een grote ondergrondse parkeergarage ten behoeve van de treinreizigers. Zuidelijk van het station, onder de gebouwen van de stadsdiensten en KBC bevindt zich een van de grootste ondergrondse, bewaakte fietsenstalling van het land. Het voorplein van het station is, op taxi's en bussen na, nagenoeg autovrij.

De renovatie is het startsein geweest van een grotere ontwikkeling van de stationsbuurt. De bouw van vijf kantoorgebouwen ten zuiden van het station, in de zone tussen station en provinciehuis, met onder andere nagenoeg de volledige stadsadministratie en de kantoren van een verzekeraar, zijn ook een stimulans voor de handel. Aan de oostzijde van het station wordt ook De kop van Kessel-Lo ontwikkeld, met bijkomende woningen, hotelinfrastructuur, kantoorgebouwen en recreatieve zones. Ten noordwesten van het station bevindt zich het gebouw met de kantoren van De Lijn en daarachter het Dirk Boutsgebouw.

Van 2011 tot 2014 werd ook het stationsgebouw zelf grondig gerenoveerd. Sinds 30 maart 2014 is het weer toegankelijk voor de reizigers. Ook de buitengevel aan de kant van de sporen werd onder handen genomen. Er zijn geen toiletten in het stationsgebouw.

Sinds 9 december 2018