R1 (België)

De R1 of de Ring om Antwerpen is een ringweg met snelwegstatuut[1] in de stad Antwerpen.

Ring om Antwerpen
Ring om Antwerpen
Land	België
Provincie	Antwerpen
Lengte	17 km
R1 op autosnelwegen.net
Lijst van Belgische ringwegen
Portaal    Verkeer & Vervoer België
Traject
Antwerpen-Noord A1E19 A12 1 Merksem N129 Viaduct van Merksem 2 Deurne N120 N129 Antwerpen-Oost A13E34E313 3 Borgerhout N184 4 Berchem N1 Antwerpen-Zuid A1E19 A12 N155 5 Le Grellelaan N150 5a Antwerpen-Centrum A112 Het Zuid N113 Kennedytunnel 6 Linkeroever N70 Antwerpen-West A14E17 7 Sint-Anna Linkeroever A11E34 N49a (gepland) Scheldetunnel (gepland) Oosterweel (gepland) Kanaaltunnels (gepland) A12E19

Afrit 3 richting Borgerhout in de avond

De R1 begint in het noorden, als een voortzetting van de snelweg A1/E19 vanuit Nederland, en loopt vervolgens in wijzerzin omheen het zuidoosten van het stadscentrum. Hij is gelegen op de voormalige Brialmontomwalling waar de stad Antwerpen in 1957 in haar algemeen plan van de Antwerpse agglomeratie (APA) een stedelijke expresweg had voorzien voor lokale ontsluiting. In 1958 werd het tracé van de R1 (de kleine ring) samen met dit van de R2 (de grote ring) bij Koninklijk Besluit vastgelegd.[2]

De snelwegen A13/E34 naar het oosten van de provincie Antwerpen en naar Belgisch Limburg en de A1/E19 en de A12 naar Brussel sluiten onderweg aan op de ring. Vervolgens duikt de R1 via de Kennedytunnel onder de Schelde door. Daarna begint nog de A14/E17 richting Gent en Kortrijk aan de R1, waarna de ringweg overgaat in de A11/E34 naar Zelzate en Knokke.

Ring Antwerpen richting Breda

De R1 op zich vormt geen volledige lus rond de stadskern; samen met stukjes A11 en A12 en de R2 wordt de oude stadskern en een groot stuk van het havengebied echter wel omsloten. Het masterplan 2020 van de Vlaamse Regering voorziet dat de ring tegen 2021 volledig moet zijn, met behulp van de Oosterweelverbinding.

Na de werken wordt de Kennedytunnel verboden voor vrachtverkeer. Oorspronkelijk was gehoopt dat zo veel capaciteit zou vrijkomen voor het personenverkeer. Uit de DAM-studies opgemaakt in februari 2010, na afloop van de volksraadpleging, blijkt de congestie ook na deze werken aanwezig blijft in de Kennedytunnel.

Na de bouw van de Oosterweelverbinding zou oorspronkelijk ook de zuidelijke R1 worden aangepakt om het doorgaande en stedelijke verkeer te scheiden. De huidige Singel (parallel met de Ring) zou versmallen en extra rijstroken zouden in de diepte aan de beide zijden van de R1 aangelegd worden als stedelijke ringweg. Door het huidige verkeer op de Singel naar een te bouwen stedelijke ringweg af te leiden zou de Singel autoluwer worden. Dit project werd de "Groene Singel" genoemd. De Vlaamse regering besliste in september 2010 om dit plan niet uit te voeren. In de loop van het overlegproces dat dit besluit voorafging, bleek dat de verbreding van de ring niet opportuun was. Als alternatief werd besloten om na de bouw van de ondertunnelde Oosterweelverbinding aan de oostzijde van Antwerpen te starten met de aanleg van de A102 en de ondertunneling van de R11. Door de combinatie van de beide aanvullende wegen zou er in 2024 een ontlasting mogelijk zijn van de R1.

In 2004 en 2005 werd de R1 volledig opnieuw aangelegd. Dit was nodig aangezien het laatste structurele onderhoud al van 1977 dateerde. In een eerste fase, van juni tot oktober 2004, werd de R1 richting Noord onder handen genomen. Van maart tot juni 2005 kwam de R1 richting West aan de beurt. Hierbij werd de R1 van fundering tot wegdek opnieuw aangelegd, werden er nieuwe geleiderails geplaatst en zijn alle bruggen nagekeken. Ook de op- en afritten kregen een grondige beurt. Er werden eveneens borden bijgeplaatst om de verkeersgeleiding te verbeteren en files sneller aan te geven. Ten slotte werd er in de richting van Breda een rijstrook aangelegd net ten noorden van het viaduct aan het Sportpaleis (zie foto).