Sint-Niklaas

Hoewel er sporen van voor-Romeinse activiteiten gevonden zijn op het grondgebied van het huidige Sint-Niklaas, lag het regionale centrum in de Romeinse tijd in het nabijgelegen Waasmunster, vermoedelijk vanwege de betere ligging aan de rivier de Durme. De geschiedenis van Sint-Niklaas begint pas in 1217, wanneer de bisschop van Doornik Gozewijn (Gosuinus), op advies van de pastoor van Waasmunster, de Sint-Nicolaaskerk opricht voor de heilige Nicolaas van Myra. In 1219 schonk gravin Johanna van Constantinopel zes bunders 'woestine' aan de nieuwe, zelfstandige parochie. De Sint-Nicolaasparochie was tot medio 16e eeuw dan ook kerkrechtelijk afhankelijk van het bisdom Doornik. Staatsrechtelijk was het echter onderdeel van het graafschap Vlaanderen. De macht van dat graafschap resulteerde in een snelle economische groei van de stad. In 1241 werd Sint-Niklaas door gravin Johanna in de 'Keure van het Land van Waas' tot administratief centrum van het Waasland gepromoveerd. Er werd een hoofdcollege geïnstalleerd met zeven schepenen, onder voorzitterschap van een baljuw. Bestuursleden van de parochiale overheid en College, werden gekozen uit vooraanstaande Wase families. Tot de voornaamste families behoorden Saman, de Jonghe en de Maere. [5] Dit werd gedaan om de regio beter te organiseren zodat ze konden concurreren tegen de heren van Beveren.

Een oorkonde uit 1248 beschrijft dat Margharetha II, gravin van Vlaanderen zes bunders grond ten westen van de kerk aan de parochie schonk. Er werd als voorwaarde gesteld dat deze grond voor altijd onverdeeld en onbebouwd moesten blijven. Desondanks werden er 2 grote inbreuken gepleegd: de bouw van het stadhuis, en de bouw van een nieuwe kerk in de 19de eeuw. Deze voorwaarde verklaart de ongewoon grote omvang van het marktplein vandaag.

De stad is nooit ommuurd geweest, waardoor ze steeds makkelijk te veroveren was. In 1381 bijvoorbeeld, werd Sint-Niklaas geteisterd door brand en plundering. De ligging niet ver van de Schelde, tussen Antwerpen en Gent, zorgde desalniettemin steeds voor een snel herstel. In 1513 werden door keizer Maximiliaan I marktrechten verleend die Sint-Niklaas toestonden wekelijks een markt te organiseren. Later werd de stad bezet door calvinisten van de Gentse Republiek. Rond 1580 veroorzaakten rondtrekkende beeldenstormers hevige schade aan de kerk. De 17e eeuw was algemeen genomen een periode van voorspoed; dat liet zich merken in de economische groei die Sint-Niklaas gedurende die periode doormaakte. Vooral vlas en wol zorgden voor economische successen en leverden het Waasland de bijnaam 'de tuin van Vlaanderen' op. Dit was ook de tijd dat Sint-Niklaas werd begiftigd met veel administratieve gebouwen en 3 kloostergemeenschappen (de oratorianen, de minderbroeders en de zwartzusters). Deze laatsten bezorgden de regio onderwijs, religie en medische zorgen. Op 25 mei 1690 werd Sint-Niklaas nogmaals geteisterd door een rampzalige brand die ontstaan was in een jeneverstokerij. Niet minder dan 565 huizen werden toen verwoest.

Sint-Niklaas in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

Sint-Niklaas op de Ferrariskaart van 1775

In de 18e eeuw profiteerde Sint-Niklaas van de economische vooruitgang onder Oostenrijkse voogdij. In 1764 begon de eerste industriële katoenweverij te werken. Het was de start van een intensieve ontwikkeling van de textielproductie, die Sint-Niklaas omstreeks 1830 transformeerde tot de voornaamste Oost-Vlaamse industriestad na Gent. Aan het einde van de 18e eeuw bracht de Franse Revolutie religieuze intolerantie, ook werd de gemeentelijke administratie door de Fransen gemoderniseerd. In 1803 bracht Napoleon Bonaparte een bezoek aan Sint-Niklaas, dat hij het jaar daarop tot stad bevorderde op grond van het inwoneraantal (circa 11.000). De 19e eeuw werd gekenmerkt door de achteruitgang van de textielbranche door het verlies van de Nederlandse koloniale markten na de Belgische onfhankelijkheid. De aansluiting van de stad op het nationale spoorwegennet rond 1850 bracht een positieve kentering teweeg en was de motor van een krachtige relance en een grootscheepse stadsuitbreiding. Onder andere het huidige stadhuis en de Onze-Lieve-Vrouwekerk werden gedurende die periode gebouwd. In 1854 werd de stad getroffen door voedselrellen, veroorzaakt door hoge voedselprijzen en grote armoede die de industrialisatie met zich meebracht.

De Eerste Wereldoorlog betekende een vertraging voor de groei van de stad. Deze kwam terug op gang met de bloeiperiode van het interbellum, waarin verschillende bouwwerken in art deco werden opgetrokken, waaronder enkele in de Monseigneur Stillemansstraat. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog, op 17 mei 1940, werd Sint-Niklaas gebombardeerd door de Duitsers. Bij dat bombardement vielen 87 doden, vooral gevluchte burgers van Breda die op dat moment in een school in de Gasmeterstraat verbleven. In 1944 werd de stad bevrijd door de Poolse 1e Pantserdivisie onder leiding van Stanisław Maczek. Na de oorlog kwam de textielindustrie pas echt in een crisis, waardoor ze begin 21e eeuw zo goed als volledig verdwenen is. De nijverheid kenmerkte zich door een bloeiende breisector. Verschillende grote bedrijven kenden dan hun bloeiperiode: Scheerders van Kerchove en ook Nobels-Peelman. Op 1 januari 1977 werden de gemeenten Belsele, Nieuwkerken-Waas en Sinaai bij de stad gevoegd. Vandaag is het historische centrum voornamelijk geëvolueerd naar een winkel- en dienstencentrum. Door het openen van een koopcentrum aan de rand van de stad kreeg de middenstand echter zware klappen, met een leegstand die jaren aansleepte. Vanaf het tweede decennium van de 21e eeuw beoogt de stad een heropleving van het centrum, met als belangrijkste project de heraanleg van de Stationsstraat als voetgangersgebied.

Kaart van Sint-Niklaas

De stad telt naast Sint-Niklaas zelf nog de deelgemeenten Belsele, Nieuwkerken-Waas en Sinaai. In het noorden van Belsele ligt het dorpje Puivelde.

De stad Sint-Niklaas grenst aan volgende gemeenten en deelgemeenten:

Aangrenzende gemeenten
Moerbeke	Sint-Gillis-Waas, Stekene
Lokeren		Beveren
	Temse, Waasmunster

De Sinaaibrug over de Moervaart

De gemeente heeft enkele waterlopen op haar grondgebied liggen. De Barbierbeek en de Belselebeek zijn er hier twee van. Bovendien vormen de Stekense Vaart en de Moervaart grotendeels de westelijke grens van de gemeente. De Molenbeek mondt uit in de Stekense vaart en vormt een deel van de noordelijke grens met Sint-Gillis-Waas en Stekene.

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

• De Sint-Nicolaaskerk is gesticht in de 13e eeuw en gaf haar naam aan de stad. Na een hevige brand in de 17e eeuw werd de kerk heringericht in barokstijl. Haar aankleding en vooral de kerkschat maken de Sint-Nicolaaskerk tot een van de rijkste van de streek
• De Onze-Lieve-Vrouwekerk in neo-byzantijnse stijl staat bekend om haar symbolische wandschilderingen en heeft een verguld, zes meter hoog Mariabeeld op de toren
• De Sint-Jozefskerk
• De Christus Koningkerk
• Het Sint-Jozef-Klein-Seminarie werd in de 17e eeuw door minderbroeders gebouwd. Het is nu een middelbare school

't Volkshuis, een gebouw in art-decostijl (naar ontwerp van R. Soebert) aan de Vermorgenstraat 9

• Het Castrohof, vroeger ook wel het Exaerdekenshof genoemd, oorspronkelijke eigendom van Francisco Cristobal Sanchez de Castro y Toledo.[6]
• De Cipierage, de voormalige gevangenis van de stad in renaissancestijl
• Drogisterij De Walvis, een winkel uit het begin van de 20e eeuw
• De Grote Markt, met 3,2 ha het grootste marktplein in België
• Het Moelandkasteel
• Het Landhuis, de vroegere zetel van het Hoofdcollege van het Land van Waas
• Het Parochiehuis, het voormalige barokke stadhuis van de stad
• Het Regentieplein, een rond pleintje in de stationswijk
• Het Stadhuis van Sint-Niklaas, gebouwd in neogotische stijl
• Het Volkshuis, een gebouw in art-decostijl aan de Vermorgenstraat 9
• De Witte Molen, een witte grondzeiler
• De zeven stadsreuzen: Sinterklaas, Zwarte Piet, Janneke, Mieke, Caspar, Melchior, Balthasar
• De Casino, concertzaal gebouwd in neoromaanse stijl in de Stationsstraat

• Recreatiedomein De Ster
• De Fondatie van Boudelo
• Het Puitvoetbos
• Het Romain De Vidtspark met Kasteel Walburg, een waterburcht

• Het Edgar Tinelmuseum in deelgemeente Sinaai neemt de bezoeker mee in het levensverhaal van Edgar Tinel, een eenvoudige dorpsjongen die het tot pianist schopt en het Brusselse Conservatorium bereikt.
• Het Heemkundig Museum Nieuwkerken-Waas 200/700 in deelgemeente Nieuwkerken-Waas belicht de voornaamste facetten van het Nieuwkerkse volksleven.
• Het Historisch pijp- en tabakmuseum
• Het Huis Janssens, een herenwoning in neo-Vlaamse renaissancestijl, herbergt de collectie van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas.
• Het Huis van de Sint: vanaf midden november tot en met 6 december vormen de Salons voor Schone Kunsten de winterresidentie van Sinterklaas.
• info.waasland, een bezoekerscentrum ondergebracht in de historische monumenten Cipierage en Parochiehuis.
• Het Mercatormuseum behandelt de volledige geschiedenis van de cartografie.
• De Salons voor Schone Kunsten: in een monumentaal neoclassicistisch herenhuis wordt een selectie uit het stedelijk kunstpatrimonium tentoongesteld.
• Het SteM Zwijgershoek: het cultuurhistorisch museum neemt de bezoeker mee op een traject doorheen de tijd, van de prehistorie tot de 21ste eeuw.
• Ruim vijftig kunstwerken, aangekocht door de organisatie Kunst in de stad (KidS), sieren de straten en pleinen van de stad.

In Sint-Niklaas zijn een paar voorbeelden te vinden van de art-deco- en art-nouveaustijl. In de late 19de eeuw was Sint-Niklaas een bloeiend centrum voor de textielnijverheid. Vele rijke lieden lieten zich grote huizen bouwen in de stijl naar de toenmalige mode. De huizen rond de Monseigneur Stillemansstraat zijn alle geklasseerd en geven een fraai beeld van de levensstandaard van de Sint-Niklase burgerij van weleer. Ook sommige religieuze gebouwen zijn opgetrokken in deze stijl, zo ook de Broederschool in de Nieuwstraat, en een deel van de Normaalschool in de Kasteelstraat. De Christus Koningkerk (1938) in de Heistraat is een fraai voorbeeld van het modernisme.

Het huis van Edmond Meert, Stationsstraat 85 (1928-'29), was het winterverblijf van een rijke familie van textielfabrikanten. In de jaren 80 werd het pand gekocht door de stad, die er haar kunstcollectie onderbracht (Salons voor Schone Kunsten).

• 
  Stadhuis op de Grote Markt
• 
  Het kasteel Walburg
• 
  De Witte Molen
• 
  De Stadsreuzen van Sint-Niklaas
• 
  Het Landhuis op de Grote Markt
• 
  Sinterklaas op de Grote Markt
• 
  De Christus Koningkerk

De huidige burgemeester is Lieven Dehandschutter.

Op 1 januari 1977 werden de voormalige gemeenten Belsele, Nieuwkerken-Waas en Sinaai bij Sint-Niklaas gevoegd.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1946 behaalde de CVP nog 45% van de geldige uitgebrachte stemmen en meteen toch de absolute zetelmeerderheid in de gemeenteraad; in 2018 was haar opvolger CD&V teruggevallen tot 14%. De Volksunie was in 1976 de 2de partij met 24% van de geldig uitgebrachte stemmen; in 2000 kreeg de partij nog maar 8%. Na een kartel met CD&V in 2006, werd N-VA (afsplitsing van VU) vervolgens de grootste met 28%. Deze trend zette de partij voort in 2018. De socialisten SP en later sp.a klommen van 21% in 1976 tot 35% in 2006, maar daalden daarna weer tot 13% in 2018. In 2006 en 2012 namen zij deel in kartel. De liberalen gingen van 8% naar 14% in 2000, gevolgd door een daling tot 7%. Het Vlaams Blok/Vlaams Belang bereikte in 2006 een hoogtepunt met 27% maar in 2012 werd de partij gehalveerd. Zes jaar later maakte de partij een gedeeltelijke herstelbeweging tot 17%.

Burgemeester is Lieven Dehandschutter (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA, Groen en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 22 op 41 zetels.

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*)1988: LVP / 1994: B.E.B./BEB-n (0,56%), SAMEN (0,74%), SINT (0,42%) /2006: B.E.B./BEB-n / 2012: FOERT / 2018: Be.One

Sint-Niklaas is de hoofdstad van het katholieke dekenaat met dezelfde naam in het Bisdom Gent.[10] Het dekenaat omvat vijf parochies: Beveren/Zwijndrecht, Hamme/Waasmunster, Kruibeke/Temse, Sint-Gillis-Waas/Stekene en Sint-Niklaas zelf. Deze laatste beslaat de volledige gemeente. De hoofdkerk is gewijd aan de patroonheilige van de stad, Nicolaas van Myra, waar een deel van zijn relieken worden bewaard. De groei van de parochies kende in de 19e eeuw een hoogtepunt, waardoor er op een paar decennia nieuwe parochies werden opgericht. In 2016 werden verschillende Wase dekenaten bij elkaar gevoegd en onder het dekenaat Sint-Niklaas geplaatst. Het ging hierbij om de dekenaten Beveren, Hamme, Sint-Gillis-Waas en Temse.[11] Daarvoor omvatte het dekenaat Sint-Niklaas alleen de gelijknamige gemeente.

In Sint-Niklaas zijn er tal van bekende katholieke geestelijken actief geweest of geboren. Tot de bekendste behoren Kardinaal Joos, Monseigneur Stillemans, Kanunnik Janssens en kanunnik Vercruyssen. De huidige pastoor-deken is Raf Vermeulen, die in 2014 kanunnik Albert Van De Kerkhoven opvolgde.[12]

Naast de parochies zijn er tot voor kort een tiental grote kloosters in de stad gevestigd die van belang waren voor de geestelijke ziekenzorg, ouderenzorg en onderwijs. Sinds recent worden ook de kloosters gesloten waardoor de minderbroeders, arme klaren, zwartzusters en karmelietessen recent het dekenaat hebben verlaten. Ook het klein-seminarie was van groot belang voor de ontwikkeling van de stedelijke bevolking.

Daarnaast kent de stad ook sinds vorige eeuw een grote moslimbevolking waardoor er ook enkele islamitische gebedshuizen te vinden zijn. In 2016 werd berekend dat 9,8% van de bevolking moslim is. Dit is hoger dan het Belgisch gemiddelde van 7%.[13]

In Sint-Niklaas wordt een dialect gesproken, het Sinnekloases. Het is een Waaslands dialect, dus het overgang van Oost-Vlaams en Brabants. Hedendaagse toepassingen van de streektaal kan men vinden in de parkeergarage onder de Grote Markt en in de fietsenstalling op het Stationsplein. Deze zijn ingedeeld in zones die worden aangeduid met een typisch dialect woord. In de deelgemeente Nieuwkerken-Waas spreken de mensen dan weer een ander dialect, het Niekaarks. Deze twee dialecten zijn nauw met elkaar en met de andere dialecten van het Waasland verwant.

• Sint-Niklaas Zomert: Verschillende evenementen tijdens de zomervakantie.
• Vredefeesten: Een ballonevenement begin september midden in de stad. Dit gebeuren wordt al georganiseerd sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog en is intussen uitgegroeid tot een heus festival.
• Stad van de Sint: Van eind november tot begin december. De stad wordt gepromoot als uitvalsbasis voor Sinterklaas.
• Sint-Niklaas Wintert: Verschillende winters getinte evenementen die beginnen nadat Stad van de Sint afgelopen is.

• Elke donderdag is het markt op de Grote Markt.

• TV Oost, de regionale televisiezender van het oosten van Oost-Vlaanderen, is gevestigd aan het Stationsplein
• De stad telt diverse lokale radiozenders waaronder Radio Land Van Waas (RLVW) en Goldies Radio

• Bier
  • Bieken
  • Dubbel Klok
  • Prinsesken
  • Santa Bee
  • Tripel Klok
  • Waase Wolf
  • Waaslander
• Den Ouden Advokaat: Een merk van advocaat en advocaatgerelateerde producten
• Guylian: Een internationaal bekend merk van chocoladeproducten met fabriek in Sint-Niklaas
• Reynaertgebak: Een gebak vernoemd naar de vos uit de fabel Van den vos Reynaerde
• Het Blauw van Sint-Niklaas: een konijnenras

De belangrijkste verkeersader van Sint-Niklaas is de E17, die de stad verbindt met Antwerpen en Gent. Rond de stad loopt de ringweg R42. Deze weg is onderbroken in het zuiden en westen waardoor het geen volledige ring vormt. Anno 2016 zijn er wel plannen om het oostelijk uiteinde van de ring te verbinden met de E17. Dit moet de verkeersdrukte op de N70 verlichten.

De belangrijkste wegen in en rond Sint-Niklaas zijn:

• E17: richting Antwerpen en richting Gent / Rijsel
• N16: richting Mechelen; aansluiting met E19
• N41: richting Dendermonde / Aalst
• N70: richting Antwerpen en richting Lokeren / Gent
• N403: richting Hulst; aansluiting met E34
• N451: richting Doel

Het station van Sint-Niklaas

Het grootste en belangrijkste spoorwegstation van de stad is station Sint-Niklaas en ligt aan spoorlijn 54, die de stad met Mechelen verbindt, en aan spoorlijn 59, die Antwerpen met Gent verbindt. Vanuit het station zijn er rechtstreekse verbindingen naar Antwerpen-Centraal, Brugge, Brussel-Zuid, Dendermonde, De Panne, Doornik, Gent-Sint-Pieters, Kortrijk, Leuven, Lille-Flandres, Mechelen en Oostende. Vroeger liep lijn 54 door naar het noorden tot Terneuzen maar dit stuk werd buiten gebruik gesteld in 1975.

Dit zijn alle huidige en voormalige (cursief) treinstations op het grondgebied Sint-Niklaas:

• Station Belsele
• Station Belsele-Dorp
• Station Eigenlo
• Station Nieuwkerken-Waas
• Station Sinaai
• Station Sint-Niklaas
• Station Sint-Niklaas-Oost (goederenstation)
• Station Sint-Niklaas-West

Daarnaast is er ook nog een uitgebreid busnetwerk van De Lijn waaronder de 4 lijnen van de Sint-Niklase stadsbus vallen. Het belangrijkste busstation van de stad bevindt zich naast het station op het Stationsplein. Hier stoppen alle bussen die de stad aandoen.

In 1893 werd tramlijn 367 van de NMVB aangelegd tussen het station van Sint-Niklaas en Kieldrecht. Op 1 oktober van datzelfde jaar werd de lijn in gebruik genomen. De tram passeerde ook langs Nieuwkerken-Waas, Vrasene en Verrebroek alvorens op de eindbestemming aan te komen. Op 15 februari 1905 werd de uitbreiding naar Doel geopend. In 1944 werd de exploitatie van de lijn stopgezet en vervangen door een busdienst, die tot op vandaag bestaat.

In 2012 werd door De Lijn een sneltram naar Dendermonde en Aalst overwogen.[14] Dit plan is echter naar de achtergrond verdwenen.

Op het grondgebied van Sint-Niklaas lopen er verschillende fietssnelwegen. Fietssnelweg F4 gaat van Antwerpen naar Gent via de stad en loopt grotendeels parallel met spoorlijn 59. Verder zijn er ook nog F18 (Sint-Niklaas-Mechelen), F43 (Aalst-Dendermonde-Sint-Niklaas) en F411 (Sint-Niklaas-Nederlandse grens).

In Sint-Niklaas zijn er verschillende middelbare scholen aanwezig:

• Berkenboom; gesticht door de zuster van Sint-Vincentius a Paolo
• Broederschool, gesticht door de Broeder Hiëronymieten
• Heilige familie; gesticht door de zusters Jozefienen
• Onze-Lieve-Vrouw Presentatie (OLVP), voormalig meisjesschool gesticht door nonnen, het kerkje is nog altijd aanwezig
• Sint-Carolus, school gesticht door advocaat Charles Stoop-Zaman, weldoener.[15]
• Sint-Jozef-Klein-Seminarie (SJKS), bisschopelijk college
• Vrije Technische Scholen: Vak- en Ambachtschool Sint-Antonius, gesticht door bisschop Stillemans.

Sinds 1995 is er tevens een campus van een hogeschool in de stad aanwezig. Tot 2014 waren de gebouwen in handen van de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. Deze instelling is in dat jaar samen met EHSAL samengesmolten tot Odisee, die alle activiteiten overgenomen heeft.

AZ Nikolaas is het belangrijkste ziekenhuis van het Waasland. Het is ontstaan in 2007 door een fusie van AZ Maria Middelares, dat reeds een fusie was van verschillende privéziekenhuizen, en van AZ Waasland, dat een fusie was van twee openbare ziekenhuizen. Naast een campus in de stad zijn er ook nog campussen in verschillende omringende Wase gemeenten.

Voor de fusie waren er twee belangrijke ziekenhuizen aanwezig, Maria Middelares en de Stadskliniek.

De stad kent een rijke maar bewogen geschiedenis in het voetbal. Begin jaren 20 sloten zowel Sint-Niklase SK als Excelsior AC Sint-Niklaas zich aan bij de Belgische voetbalbond. SK zou 71 jaar lang in het nationaal voetbal actief blijven en zelfs drie seizoenen in de hoogste afdeling spelen. Ook Excelsior speelde anderhalf seizoen nationaal, maar fusioneerde in 1989 met Sint-Niklase, dat op zijn beurt in 2000 verdween in een fusie met KSC Lokeren. De stad verloor zo zijn succesvolste club. Daarop verhuisde KFC Red Star Haasdonk, uit het nabijgelegen Haasdonk naar Sint-Niklaas om er als Red Star Waasland te spelen, tot die club in 2010 terugkeerde naar Beveren toen daar KSK Beveren verdween. Ondertussen was in de jaren 90 in deelgemeente Nieuwkerken-Waas een nieuwe club ontstaan die snel opklom in de hiërarchie, in 2003 werd herdoopt in FCN Sint-Niklaas en na het vertrek van RS Waasland nam deze club de plaats in als eerste club van de stad in 2010. Men liet de naam wijzigen in Sportkring Sint-Niklaas, als verwijzing naar de 10 jaar eerder verdwenen glorieclub van de stad.

Los hiervan speelde in de 20ste eeuw in de stad ook KFC Gerda Sint-Niklaas, dat eveneens drie jaar nationaal voetbal speelde; maar ook deze club verdween in 2002. Deze club werd heropgericht als SK Gerda Sint-Niklaas. Andere clubs als VK White-Boys Sint-Niklaas speelden altijd provinciaal.

In het damesvoetbal is GFA Sinaai het paradepaardje. Dit team speelde van 1993 tot 2014 in de eerste klasse en won liefst drie jaar op rij de Beker van België (2009-2010-2011). Bovendien was de ploeg ook nog drie keer finalist (1997-2001-2013). Tegenwoordig speelt de club in Tweede klasse.

De belangrijkste voetbalstadions van de stad zijn Puyenbekestadion met 6.000 plaatsen, Stedelijk Sportcentrum Meesterstraat met 3.000 plaatsen en het Robert Waterschootstadion met 1.500 plaatsen.

Op het vlak van wielersport is Sint-Niklaas vooral bekend als startplaats van de Ronde van Vlaanderen. De wielerklassieker startte van 1977 tot en met 1997 vanaf de Grote Markt. Dan verloor het haar positie aan Brugge. De stad was ook etappeplaats in de Ronde van Frankrijk van 1973 als aankomstplaats voor rit 1 B, als start- en aankomstplaats van rit 2 A (een ploegentijdrit) en als startplaats voor rit 2 B.

Sinds 2010 vindt er op de Grote Markt een natourcriterium plaats. Op het recreatiepark De Ster wordt al verschillende jaren een veldrit georganiseerd.

• In het volleybal was sporthal De Witte Molen jarenlang thuishaven voor een internationaal volleybaltoernooi, het Flanders Volley Gala. Dit evenement wordt sinds 2009 niet meer georganiseerd.
• Sint-Niklaas heeft ook een basketbalploeg, de Koninklijke Sint-Niklase Condors, die in de Tweede klasse van de herenbasketbalcompetitie speelt.
• In het korfbal speelt Vos Reinaert KC in Derde klasse.
• WZK, de waterpoloploeg van Sint-Niklaas in Eerste klasse