Lede

Lede is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telt meer dan 18.000 inwoners, die Ledenaars[1] worden genoemd. De spotnaam voor Ledenaars is de hovaardige boeren.[2]

Lede
Lee
Gemeente in België

Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Oost-Vlaanderen
ArrondissementAalst
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere		29.69 km² (2017)
72,01%
17,79%
10,21%
Coördinaten50° 58' NB, 3° 59' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid		18.701 (01/01/2019)
49,38%
50,62%
629,98 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder		(01/01/2019)
18,94%
60,29%
20,77%
Buitenlanders2,73% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterRoland Uyttendaele (CD&V)
BestuurCD&V, Groen, de coöperatie
Zetels
CD&V
N-VA
OPEN LEDE
Groen
de coöperatie
LEDE VLAAMS & ZINVOL
25
10
4
4
3
2
2
Economie
Gemiddeld inkomen20.081 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad4,37% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
9340
9340
9340
9340
9340		Deelgemeente
Lede
Impe
Oordegem
Smetlede
Wanzele
Zonenummer053 - 09
NIS-code41034
PolitiezoneErpe-Mere-Lede
HulpverleningszoneZuid-Oost
Websitewww.lede.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Aalst
in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

De landelijke gemeente in de Denderstreek is centraal gelegen tussen de centrumsteden Gent, Aalst en Dendermonde. De Wellebeek die er stroomt behoort tot het stroomgebied van de Molenbeek.

Kernen

De huidige gemeente Lede is sinds 1977 samengesteld uit de vroegere gemeenten en het dorp Papegem (gegevens: einde 20e eeuw):

NaamOppervlakte
(km²)		Bevolking
(einde 20e eeuw)
Impe2,761027
Lede12,1110982
Oordegem8,742809
Papegem0,58449
Smetlede4,031117
Wanzele1,471094

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Geschiedenis

In de Middeleeuwen bestond het grondgebied uit een groot aantal heerlijkheden: Ronkenburg, Merem, Ginderop, Ter Borch, Kerrebroek, Nieuwenmeers en Lede. De heerlijkheid Lede was de belangrijkste en werd voor twee derden in leen gehouden van het grafelijk leenhof ten Steen van Aalst en voor een derde van het leenhof van Oordegem. Van deze heerlijkheid was de familie de Bette de belangrijkste vertegenwoordiger. Via het huwelijk met Isabella de Grutere kwam het goed in handen van Jaak Beths. In 1633 werd de baronie verheven tot markizaat, dat bleef bestaan tot in 1792 markies Emmanuel Bette kinderloos stierf. Ondanks de aanleg van de spoorlijn Brussel-Gent in 1856, bleef de industriële ontwikkeling gering: een paar landelijke brouwerijen, enkele weverijen, confectie- en schoenbedrijven werden door plaatselijke families opgericht maar verdwenen allemaal in de periode 1960-1980.

Bezienswaardigheden
Het huidige "Kasteel van Lede"
  • Centraal gelegen in de gemeente staat de Sint-Martinuskerk. Deze kerk is sinds 1960 beschermd. De geschiedenis van de kerk is onlosmakelijk verbonden met die van de miraculeuze 15e-eeuwse piëta. Dit 75 cm hoge gepolychromeerd beeld is afkomstig uit het Rijnland en wordt sinds 1414 vereerd. Het rijke interieur van deze kerk is te danken aan deze verering.
  • Het neogotische gemeentehuis, getekend door architect Edward Bouwens, werd opgericht in 1895.
  • In Huize Moens, in de 19e en eerste helft 20e eeuw bewoond door de familie Moens, is nu de thuisbasis van de kunstacademie gevestigd. De parketzaal doet tevens dienst als ruimte voor vergaderingen, tentoonstellingen, concerten enz. In de kelderverdieping bevindt zich het lokaal van de heemkundige kring "Heemschut".
  • Het Kasteel van Lede, thans een geconsolideerde ruïne, bevindt zich op de plaats waar één van de vier cirkelvormige versterkingen, gebouwd door de vorsten tijdens de negende en de tiende eeuw ter bescherming tegen de Noormannen, werd gesitueerd. In het begin van de 20ste eeuw werden door de Zusters Kanunnikessen van de Heilige Augustinus van Jupille bijkomende (school)gebouwen met kapel opgericht volgens de plannen van architect Théophile Présiaux. In de periode dat het Koninklijk Gesticht van Mesen eigenaar was (1919-1999) ontstond voor het ganse gebouwencomplex onder de plaatselijke bevolking de benaming "Kasteel van Mesen". De gemeente Lede kon het domein, met de intussen erg vervallen gebouwen, pas kopen in 1999. In 2010 werd, na een jarenlange en vergeefse strijd van allerhande monumentenorganisaties en architectuurliefhebbers, noodgedwongen overgegaan tot de sloop van de gebouwen, met uitzondering van de kelders van de zuidvleugel, de kelder van het Hollands Paviljoen, de boerderij en het voormalige Markizaatgebouw, thans "Kasteel van Lede", dat als ruïne werd geconsolideerd in 2017-2018.

Evenementen

#M (Mariale Processie)

De Mariadevotie in Lede gaat terug tot het jaar 1414. In de loop der eeuwen werden aan het beeld talrijke mirakelen toegeschreven. Aanloop tot de processie vormde de jaarlijkse ommegang die startte met de kaarskensprocessie op vrijdagavond. De negen daarop volgende dagen zullen honderden bedevaarders het centrum van Lede doorkruisen en halt houden aan de zeven kapelletjes ter ere van Onze-Lieve-Vrouw. De noveen werd afgesloten met de Mariale processie die doorging op de tweede zondag na Pinksteren. Sinds 2006 ging deze Mariale processie om de 2 jaar door. In 2014 vierde Lede zomaar eventjes 600 jaar mariaverering. Bij deze editie ging een speciale jubelprocessie uit.[3] Omdat het steeds moeilijker bleek om figuranten te vinden en omdat de interesse in het spektakel afnam, werd in 2018 besloten het geweer van schouder te veranderen waarbij de grote processie plaats ruimt voor een meer eigentijdse aanpak onder de titel #M, inspelend op Maria, het Marktplein van Lede als decor, Multimediaal en Massa.[4] De eerste editie van #M op 3, 4 en 5 mei 2019 was een groot succes.

Carnaval

Carnaval wordt gevierd in Lede-centrum het weekend nà Aswoensdag. Het Leedse carnaval en de bijhorende cavalkade is dan wel kleinschaliger dan in Aalst, maar de inzet en de humoristische invalshoek van de carnavalisten zorgen telkenjare voor een amusante optocht. In tegenstelling tot Aalst, duurt het carnavalsweekend in Lede slechts twee dagen. De eerste dag, kan het grote publiek genieten van het spektakel, terwijl de tweede dag de carnavalsgroepen hun stamkroegen opzoeken en nog een dagje verder feesten. Het is op deze dag dat de winnaars van de stoet bekendgemaakt worden.

Kermissen

In de deelgemeentes van Lede worden verschillende kermissen gehouden, die vooral geconcentreerd zijn in de tijd van augustus tot september. Ook worden kermissen gehouden naar aanleiding van carnaval, de jaarmarkt, Hemelvaart ...

Open monumentendag

Elke tweede zondag van de maand september organiseert de cultuurraad in samenwerking met de cultuurdienst de Open Monumentendag. Fundamentele doelstelling van dit initiatief is sensibiliseren voor het erfgoed, door middel van het gratis toegang verschaffen tot plaatsen die gewoonlijk niet of slechts gedeeltelijk toegankelijk zijn. Gezien de rijke geschiedenis van Lede en de talrijke overgebleven monumenten en gebouwen, kent dit initiatief elk jaar opnieuw veel bijval.

Fiscaliteit

De aanvullende personenbelasting (APB) bedraagt in Lede in 2020 7,9%. Dit ligt duidelijk hoger dan het Vlaamse gemiddelde van 7,2% dat licht daalde. In 2014 werd het tarief verhoogd van 7,5% naar 7,9%.

De opcentiemen op de roerende voorheffing (OOV) bedraagt in Lede in 2020 945%, tegenover gemiddeld 897% in Vlaanderen. In 2017 bedroeg de OVV nog 1.500% te Lede.

Lede is dus gemiddeld een 'dure' gemeente op het vlak van fiscaliteit en duurder dan alle nabijgelegen gemeenten.

Politiek
Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

     Groen: 3

     de coöperatie: 2

     OPEN LEDE: 4

     CD&V: 10

     N-VA: 4

    <span style="display: inline-block; width: 1.3em; height: 1.1em; vertical-align: bottom; margin: 0 0.4em 0.2em -1.7em; border: none; background-color: #LEDE VLAAMS & ZINVOL

    Sjabloon:Zetelverdeling/Controle/Afkorting; color:#LEDE VLAAMS & ZINVOL

    Sjabloon:Zetelverdeling/Controle/Afkorting;"> LEDE VLAAMS & ZINVOLSjabloon:Zetelverdeling/Controle/Afkorting: 2

Structuur

De gemeente Lede ligt in het kieskanton Aalst (dewelke identiek is aan het provinciedistrict Aalst) en ligt in het kiesarrondissement Aalst-Oudenaarde en de kieskring Oost-Vlaanderen.

LedeSupranationaalNationaalGemeenschapGewestProvincieArrondissementProvinciedistrictKantonGemeente
AdministratiefNiveau  Europese Unie België Vlaanderen Oost-VlaanderenAalstLede
Bestuur Europese CommissieBelgische regeringVlaamse regeringDeputatieGemeentebestuur
Raad Europees ParlementKamer van
volksvertegenwoordigers		Vlaams ParlementProvincieraadGemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands KiescollegeKieskring Oost-VlaanderenAalst-OudenaardeAalstAalstLede
Verkiezing EuropeseFederaleVlaamseProvincieraads-Gemeenteraads-

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters
TijdspanneVoorschepen
1791 - 1796Petrus-Johannes Coppens[5]
TijdspanneBurgemeester
1831 - 1841Joannes Coppens[5]
...
1854 - 1875Hippolyte della Faille d'Huysse
1875 - 1904August Coppens[5]
...
1926 - 1933Paul Coppens[5]
...
1939 - 1952Edgard Coppens[5]
...
? - 1961Delens[5] (Lijst Delens)
? - ?Gerard Gabriëls[5] (Lijst Delens)
? - 1964Willy Ruyssinck[5] (Lijst Delens)
1965 - 1975Oscar Hippoliet Raes[5] (Lijst Raes)
1975 - ?Jozef Gravez[5]
? - 1987Jules Henderickx (Volksunie[6])
1987 - 1988Maurice Minnebo[7] (BSP)
1989 - 1992Dominique Roelandt[8] (Leedse Demokraten)
1992 - 1997Willy Ruyssinck[9] (CVP)
1997 - 2011Geert Grepdon (VLD / Open Vld)
2012 - hedenRoland Uyttendaele (CD&V)

Legislatuur 2013-2018

Burgemeester is Roland Uyttendaele van de CD&V. Hij leidt een coalitie van CD&V en Open Vld met een meerderheid met 14 op 25 zetels.

Legislatuur 2019-2024

Na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 werd er een nieuwe coalitie gesloten tussen CD&V, Groen en de coöperatie. Samen hebben ze een meerderheid van 15 op 25 zetels. De burgemeester blijft Roland Uyttendaele van de CD&V.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij10-10-1976[10]10-10-19829-10-19889-10-19948-10-20008-10-2006[11]14-10-2012[12]14-10-2018
Stemmen / Zetels%25%25%25%25%25%25%25%25
CVP1/CD&V250,3411340,0311033,2711031,191931,011931,332829,552831,0210
N-VA-----3,11024,22716,74
VU-16,8447,321-----
PVV1/VLD2/Open Vld3/Open LEDE4--27,551834,8921137,7521132,852922,823616,244
SP1/sp.a2/De Coöperatie314,9813-18,151416,141411,4512-9,15229,332
sp.a-Spirit-Groen!-----16,974--
AGALEV1/Groen2---5,1110--7,862111,223
Vlaams Blok1/Vlaams Belang2/Lede Vlaams & Zinvol3---4,69108,811215,75246,41219,832
Voorwaarts Lede-------4,00
PVC-------1,80
Lede7734,689-------
LD-43,1311------
GL2000--10,652-----
VU-PRD---7,991----
D.A.E.N.S.----2,690---
VU-AGA----8,281---
Anderen(*)--3,06-----
Totaal stemmen1160912385126121259812845132191341013819
Opkomst %96,3795,3393,9495,5992,9893,5
Blanco en ongeldig %1,663,493,754,123,753,143,284,0

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*)1988: DNW, JONG

Bekende Ledenaars

Verkeer en vervoer

In de gemeente bevindt zich het station Lede, op spoorlijn 50 (Brussel-Gent).

Sport

In Lede spelen de voetbalclubs KVC Jong Lede, FC Oordegem en FC Smetlede. In het volleybal is de club Dynaco Lede actief.

Sinds het voorjaar van 2015 hebben enkele vrienden de handen in elkaar geslagen en de basketclub BC Vikings Lede opgericht. Thuiswedstrijden worden gespeeld in de arena De Ommegang in Lede.

Media

Het nieuws van Lede is te lezen in de regionale bijlagen van zowel het Nieuwsblad als Het Laatste Nieuws. Verder is er Radio Lede, een lokaal radiostation dat uitzendt op het internet en Facebook, en één keer per week ook op de FM-band.

Wat Phra Dhammakaya

Sinds oktober 2010 is het Thaise boeddhistisch klooster wat Phra Dhammakaya gevestigd op het domein Ronkenburg.[13] De tempel binnen dit voormalig klooster van de Zwartzusters en het bijhorende kasteeldomein in de Leedse Ronkenburgstraat werd in 2012 ingewijd als Ubosot en wordt sindsdien ook jaarlijks gebruikt om boeddhistische monniken in te wijden.[14][15] Er wordt ook onderricht gegeven in de Dhammakaya-meditatie techniek.

Zie de categorie Lede van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Plaatsen in de gemeente Lede

Deelgemeenten: Impe · Lede · Oordegem · Smetlede · Wanzele
Gehucht: Papegem
Belgische gemeenten · Arrondissement Aalst · Oost-Vlaanderen · Vlaanderen

Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen

Aalst · Aalter · Assenede · Berlare · Beveren · Brakel · Buggenhout · De Pinte · Deinze · Denderleeuw · Dendermonde · Destelbergen · Eeklo · Erpe-Mere · Evergem · Gavere · Gent · Geraardsbergen · Haaltert · Hamme · Herzele · Horebeke · Kaprijke · Kluisbergen · Kruibeke · Kruisem · Laarne · Lebbeke · Lede · Lierde · Lievegem · Lochristi · Lokeren· Maarkedal · Maldegem · Melle · Merelbeke · Moerbeke · Nazareth · Ninove · Oosterzele · Oudenaarde · Ronse · Sint-Gillis-Waas · Sint-Laureins · Sint-Lievens-Houtem · Sint-Martens-Latem · Sint-Niklaas · Stekene · Temse · Waasmunster · Wachtebeke · Wetteren · Wichelen · Wortegem-Petegem · Zele · Zelzate · Zottegem · Zulte · Zwalm
België: Provincies · Gemeenten

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.