Kieskanton
Een kieskanton is in België een groep van gemeenten waarbinnen de verkiezingen georganiseerd worden door het kantonhoofdbureau. Een kantonhoofdbureau wordt voorgezeten door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of door de vrederechter. Er zijn anno 2019 in totaal 210 kieskantons, waarvan 103 in het Vlaams Gewest, 8 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en 99 in het Waals Gewest, en elke gemeente behoort tot één kieskanton. De kieskantons worden gebruikt voor alle bovengemeentelijke verkiezingen behalve de Vlaamse provincieraadsverkiezingen. Voor die verkiezingen worden sinds 2017 de provinciedistricten gebruikt, die elk een provinciedistricthoofdbureau hebben.
Vóór de verkiezingen van 2014 was het kieskanton het meest gedetailleerde niveau waarvan officiële verkiezingsresultaten beschikbaar waren. Sindsdien zijn deze ook op het gemeentelijk niveau officieel geregistreerd.
De indeling van België in kantons is niet altijd hetzelfde gebleven. Zo werd in de jaren 1990 het kanton Oosterzele vervangen door het kanton Merelbeke en werd het kanton Zaventem gecreëerd. In 2014 werd in de kieskring Vlaams-Brabant het kanton Sint-Genesius-Rode opgericht en in 2017 werden in de kieskring Henegouwen de kantons Anderlues en Pont-à-Celles opgericht.
Oorsprong
Vóór de invoering van algemeen stemrecht in 1893 vonden parlementsverkiezingen plaats in de hoofdplaats van een administratief arrondissement (dat als kieskring diende). Er waren immers niet veel kiezers, dus was er geen behoefte aan meerdere stembureaus. Met het artikel 137 van het nieuwe Kieswetboek van 1894 werden de "kieskantons" opgericht op basis van de gerechtelijke kantons. De indeling in kieskantons was licht anders aangezien sommige gerechtelijke kantons de grenzen van administratieve arrondissementen overschreden. De gerechtelijke kantons vormden reeds de kieskringen voor de provincieraadsverkiezingen, maar met de provinciekieswet van 1921 werden provinciedistricten ingevoerd en de gerechtelijke kantons vervangen door de kieskantons zoals opgericht door het Kieswetboek.
Anno 1921 waren er 222 gerechtelijke kantons. Tegenwoordig zijn er 187 gerechtelijke kantons, waarvan de grenzen dus niet altijd samenvallen met de huidige 210 kieskantons.
Lijst met kieskantons
Antwerpen
In de provincie Antwerpen zijn er 17 kieskantons.
Vlaams-Brabant
In de provincie Vlaams-Brabant zijn er 15 kieskantons.
Limburg
In de provincie Limburg zijn er 15 kieskantons.
Oost-Vlaanderen
In de provincie Oost-Vlaanderen zijn er 31 kieskantons.
West-Vlaanderen
In de provincie West-Vlaanderen zijn er 25 kieskantons.
Brussel-Hoofdstad
In het arrondissement Brussel-Hoofdstad (gelijk aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) zijn er 8 kieskantons.
- Arrondissement Brussel-Hoofdstad
- Kanton Brussel (Bruxelles)
- Kanton Anderlecht
- Kanton Elsene (Ixelles)
- Kanton Sint-Jans-Molenbeek (Molenbeek-Saint-Jean)
- Kanton Sint-Gillis (Saint-Gilles)
- Kanton Sint-Joost-ten-Node (Saint-Josse-ten-Noode)
- Kanton Schaarbeek (Schaerbeek)
- Kanton Ukkel (Uccle)
Henegouwen
In de provincie Henegouwen zijn er 34 kieskantons.
- Arrondissement Aat (Ath)
- Kanton Aat (Ath)
- Kanton Beloeil
- Kanton Chièvres
- Kanton Edingen (Enghien)
- Kanton Frasnes-lez-Anvaing
- Kanton Lessen (Lessines)
- Kanton Vloesberg (Flobecq)
- Arrondissement Charleroi
- Kanton Charleroi
- Kanton Châtelet
- Kanton Fontaine-l'Evêque
- Kanton Pont-à-Celles
- Arrondissement Bergen (Mons)
- Kanton Bergen (Mons)
- Kanton Boussu
- Kanton Dour
- Kanton Frameries
- Kanton Lens
- Arrondissement Zinnik (Soignies)
- Kanton Zinnik (Soignies)
- Kanton Le Roeulx
- Kanton Seneffe
- Arrondissement La Louvière
- Kanton La Louvière
- Kanton Binche
- Arrondissement Thuin
- Kanton Thuin
- Kanton Anderlues
- Kanton Beaumont
- Kanton Chimay
- Kanton Merbes-le-Château
- Arrondissement Doornik-Moeskroen (Tournai-Mouscron)
- Kanton Antoing
- Kanton Celles
- Kanton Doornik (Tournai)
- Kanton Estaimpuis
- Kanton Komen-Waasten (Comines-Warneton)
- Kanton Leuze-en-Hainaut
- Kanton Moeskroen (Mouscron)
- Kanton Péruwelz
Namen
In de provincie Namen zijn er 14 kieskantons.
- Arrondissement Dinant
- Kanton Dinant
- Kanton Beauraing
- Kanton Ciney
- Kanton Gedinne
- Kanton Rochefort
- Arrondissement Namen (Namur)
- Kanton Namen (Namur)
- Kanton Andenne
- Kanton Eghezée
- Kanton Fosses-la-Ville
- Kanton Gembloux
- Arrondissement Philippeville
- Kanton Philippeville
- Kanton Couvin
- Kanton Florennes
- Kanton Walcourt
Waals-Brabant
In de provincie Waals-Brabant zijn er 5 kieskantons.
- Arrondissement Nijvel (Nivelles)
- Kanton Nijvel (Nivelles)
- Kanton Geldenaken (Jodoigne)
- Kanton Genepiën (Genappe)
- Kanton Perwijs (Perwez)
- Kanton Waver (Wavre)
Luik
In de provincie Luik zijn er 26 kieskantons.
- Arrondissement Hoei (Huy)
- Kanton Hoei (Huy)
- Kanton Ferrières
- Kanton Héron
- Kanton Nandrin
- Kanton Verlaine
- Arrondissement Luik (Liège)
- Kanton Luik (Liège)
- Kanton Aywaille
- Kanton Bitsingen (Bassenge)
- Kanton Fléron
- Kanton Grâce-Hollogne
- Kanton Herstal
- Kanton Saint-Nicolas
- Kanton Seraing
- Kanton Wezet (Visé)
- Arrondissement Verviers
- Kanton Verviers
- Kanton Aubel
- Kanton Dison
- Kanton Eupen (Oostkanton, DG)
- Kanton Herve
- Kanton Limburg (Limbourg)
- Kanton Malmedy (Oostkanton)
- Kanton Sankt Vith (Oostkanton, DG)
- Kanton Spa
- Kanton Stavelot
- Arrondissement Borgworm (Waremme)
- Kanton Borgworm (Waremme)
- Kanton Hannuit (Hannut)
Luxemburg
In de provincie Luxemburg zijn er 20 kieskantons.
- Arrondissement Aarlen (Arlon)
- Kanton Aarlen (Arlon)
- Kanton Messancy
- Arrondissement Bastenaken (Bastogne)
- Kanton Bastenaken (Bastogne)
- Kanton Fauvillers
- Kanton Houffalize
- Kanton Sainte-Ode
- Kanton Vielsalm
- Arrondissement Marche-en-Famenne
- Kanton Marche-en-Famenne
- Kanton Durbuy
- Kanton Erezée
- Kanton La Roche-en-Ardenne
- Kanton Nassogne
- Arrondissement Neufchâteau
- Kanton Neufchâteau
- Kanton Bouillon
- Kanton Paliseul
- Kanton Saint-Hubert
- Kanton Wellin
- Arrondissement Virton
- Kanton Virton
- Kanton Étalle
- Kanton Florenville
Zie ook
Externe links
- Bijlage I bij het Kieswetboek (artikel 87) – Tabel van de kieskringen (van toepassing vanaf 1 januari 2019)