Aalter

Aalter is een gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen, in de regio Meetjesland. De gemeente telt bijna 29.000 inwoners, die Aalternaars[1] worden genoemd.

Aalter
Gemeente in België
(Details) (Details)

Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Oost-Vlaanderen
ArrondissementGent
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere		119.19 km² (2017)
80,59%
8,99%
10,41%
Coördinaten51°5'0"NB, 3°27'0"OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid		28.906 (01/01/2019)
50,15%
49,85%
242,52 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder		(01/01/2019)
18,44%
60,31%
21,25%
Buitenlanders3,31% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterPieter De Crem (CD&V)
Waarnemend: Patrick Hoste (CD&V)
BestuurCD&V / N-VA
Zetels
CD&V / N-VA
Groen
Open Vld
VB
29
20
6
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen20.308 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad2,89% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
9880
9881
9880
9880
9910
9910		Deelgemeente
Aalter
Bellem
Lotenhulle
Poeke
Knesselare
Ursel
Zonenummer09
NIS-code44084
PolitiezoneAalter
HulpverleningszoneMeetjesland
Websitewww.aalter.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Gent
in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Fusie

De gemeenteraden van Aalter en van Knesselare kozen op 11 oktober 2017 voor een fusie. Op 23 mei 2017 was er een principiële goedkeuring van de beide gemeenteraden voor een vrijwillige samenvoeging. Met het decreet van 4 mei 2018 bekrachtigde Vlaanderen de fusie.

Op 1 januari 2019 hielden de 2 gemeenten (rechtspersonen) Aalter en Knesselare op met bestaan. De nieuwe fusiegemeente met de naam Aalter nam alle rechten en plichten over.

Geschiedenis
Industriezone Lakeland.

Archeologische vondsten uit de voorbije decennia tonen aan dat er op het grondgebied Aalter reeds bewoning was tijdens de prehistorie.[2] Er werden een aantal stenen artefacten gevonden op een aantal paleontologische sites. Ze dateren mogelijk van 3000 tot 2000 voor het begin van onze jaartelling. Archeologen vonden ook de restanten van een bronzen bijl, die volgens onderzoek tussen 1200 en 1000 v.Chr. moet vervaardigd zijn.

De naam Aalter dook, door de schenking van een deel van de Villa Haleftra (het landgoed Haleft(e)ra) door graaf Diederik van West-Friesland aan de Sint-Pietersabdij van Gent, voor het eerst op in het jaar 974. Deze naam is mogelijk afgeleid van het Germaanse halahdrja, wat jeneverbessenstruik betekent.[3] Villa Haleftra zou zich op de huidige markt hebben bevonden, vlak naast de huidige kerk. Het landgoed werd omringd door velden (campis), akkers (agris), meersen (pratis), weiden en bossen. In 840 en in 1112 komt de naam Haltra voor.[4]

In de middeleeuwen en later (periode van ca. 1000 tot 1800) bestond de bestuurlijke organisatie uit heerlijkheden die zich vaak over een aantal parochies uitstrekten. De belangrijkste heerlijkheid, het Land van de Woestijne, was het grafelijke domein rond het Woestijnegoed. Ze strekte zich uit over het grondgebied Aalter en Knesselare met een aantal enclaves in Bellem.

Aalter speelde een belangrijke rol in de Revolutie van Gent tegen de graaf. In 1379 versloegen de Witte Kaproenen op het Aalterse grondgebied de Brugse kanaalgravers. Het graven van de Brugse Vaart van 1613 tot 1623 in het stroomgebied van de Durme, was een zeer belangrijke ontwikkeling voor de plaats. Langs het kanaal werden heel wat vestingen gebouwd, ter verdediging tegen de Nederlanders. Er werd ook een overzetdienst ingevoerd, die eind juni 2008 werd stopgezet.[5] De overzet was de enige langs het kanaal. In 1187 lag in Oostmolen een watermolen. Daar moesten de bewoners van Aalter hun graan laten malen. Voordat het kanaal werd gegraven in de bedding van de Zuidleie en de Durme, lagen er drie bruggen over de riviertjes: de Geetbrug, de Woestijnebrug over de Zuidleie en de Oostmolenbrug over de Hoge Kale. Toen de Brugse Vaart uiteindelijk werd gegraven, moesten die bruggen wijken. Vanaf 1617 werden de noord- en zuidkant per overzetboot verbonden. De eerste brug in Aalter dateert van 1775.

De eerste spoorlijn werd in 1838 aangelegd, waardoor Aalter nu ook door de spoorweg met de grotere steden (Gent, Brugge, Deinze, ...) was verbonden. Op 12 augustus van dat jaar werd het station geopend.

Overal was de hoofdactiviteit de landbouw en zorgde de huisnijverheid voor een extra inkomen. Deze gelijklopende geschiedenis hield pas omstreeks 1962 op met de aanleg van een industrieterrein van meer dan 125 hectare. De eerste echte fabriek stond nochtans in Bellem. Vanaf ongeveer 1800 verschafte de manufactuur tijdens de bloeiperiode werk aan 500 personen.

In 1918 werd het bovenste deel van de torenspits van de Sint-Corneliuskerk gedynamiteerd door Duitse troepen. Deze verwoesting bracht ook veel schade toe aan het dak. De kerk was 15 jaar daarvoor herbouwd en sterk uitgebreid. De verwoesting uit de Eerste Wereldoorlog werd hersteld van 1921 tot 1923, naar de neo-gotische plannen van architect Camille Goethals uit 1902. De oudste delen van de kerk (nu volledig nieuw) gaan terug tot de 12de of 13de eeuw.

In de jaren 30 begon de bouw aan de autosnelweg E5 tussen Brussel en Oostende, waarbij ook een afrit in Aalter werd aangelegd.

Tweede wereldoorlog

1569 dagen Duitse bezetting

De gemeente werd op 23 mei 1944 bezet door het Duitse leger en bevrijd op 8 september 1944 door soldaten van de Poolse 1ste Pantserdivisie. In Ter Walle werd een monument voor deze divisie van generaal Maczek opgericht. Gedurende 1569 dagen werd de bevolking niet enkel getroffen door het oorlogsgebeuren, maar ook politieke vervolgingen, wegvoeren van burgers en soldaten naar krijgsgevangenen- en concentratiekampen, honger, ziektes en ontberingen.

Aantal slachtoffers

Het aantal slachtoffers is onbekend en ligt allicht in de buurt van het Belgische gemiddelde van 1,02% van de bevolking.

Geografie
Markt van Aalter-centrum met Kiosk en Sint-Corneliuskerk.
Kasteel van Poeke
Het Sportpark in Aalter-centrum.

Deelgemeenten

Aalter bestaat sinds de fusie van 1977 uit vier deelgemeenten: Aalter, Bellem, Poeke en Lotenhulle. Op 1 januari 2019 gingen ook de gemeenten Knesselare en Ursel op in Aalter.

De deelgemeente Aalter bevat naast de gelijknamige kern ook nog twee andere dorpen: Aalter-Brug en Maria-Aalter. Beide zijn nooit zelfstandige gemeenten geweest en kunnen zodoende niet als deelgemeente worden beschouwd.

Tabel
#NaamOppervlakte
(km²)		Bevolking
(31/12/2019)
I
 

Aalter
-Aalter-centrum
-Aalter-Brug
-Maria-Aalter		46,35
 
 
 		29.100
12.368 
1.072 
2.022 
IIBellem12,082.271
IIILotenhulle17,662.601
IVPoeke5,82546
VKnesselare

(31/12/2019)

 16,55 5.417
VIUrsel

(31/12/2019)

 20,722.803
Bron:Gemeentelijk Informatieblad TotAalter - 17 januari 2020
Gemeentehuis Aalter-centrum

Aangrenzende deelgemeenten

De gemeente Aalter grenst aan volgende deelgemeenten (zie ook de bovenstaande kaart):

Demografie

Demografische ontwikkeling
  • Bronnen:NIS, www.meetjesland.be en gemeente Aalter - Opm:1806 t/m 1991=volkstellingen; 1977, 2002 en 2007=inwonertal op 1 januari
  • 1977: aanhechting van Bellem, Lotenhulle en Poeke
  • 2019: aanhechting van Knesselare (inclusief Ursel)

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 2019.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Aalter is het laagste niveau in de relatie tussen de overheid en zijn inwoners. Naargelang de aard van zijn bestuurlijke activiteiten refereert het aan volgende verschillende overheden:

AalterSupranationaalNationaalGemeenschapGewestProvincieArrondissementProvinciedistrictKantonGemeente
AdministratiefNiveau  Europese Unie België Vlaanderen Oost-VlaanderenGentAalter
Bestuur Europese CommissieBelgische regeringVlaamse regeringDeputatieGemeentebestuur
Raad Europees ParlementKamer van
volksvertegenwoordigers		Vlaams ParlementProvincieraadGemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands KiescollegeKieskring Oost-VlaanderenGentDeinzeNeveleAalter
Verkiezing EuropeseFederaleVlaamseProvincieraads-Gemeenteraads-

Geschiedenis

Burgemeesters
TijdspanneBurgemeester[6]
? - 1831Charles-Joseph de Seille
1831 - 1837Joseph Libbrecht
1837 - 1847Joseph Charles Soudan
1848 - 1853Joseph Jean Snoeck
1853 - 1860Constant Bruneel
1861 - 1866Joseph Jean Snoeck
1867 - 1872Petrus Livinus Claeys
1873 - 1883Alfons Goeminne
1884 - 1893Theodoor Diericx
1893 - 1914Henri Soudan
TijdspanneBurgemeester
1914 - 1915Joseph Rysenaer
1916 - 1921August Goeminne
1921 - 1932graaf Karel De Hemricourt de Grunne
1933 - 1942Karel Bockaert
1942 - 1944Omer Vandekerckhove
1944 - 1952Emiel De Pauw (UCB / CVP)
1953 - 1959Raymond Van den broecke (CVP)
1959 - 1994Jan De Crem (CVP)
1995 - hedenPieter De Crem (CVP / CD&V)
2008 - hedenPatrick Hoste[7] (waarnemend, CD&V)

Legislatuur 1989 - 1994

De Volksunie kwam op onder de naam GROEP.

Legislatuur 2007 - 2012

Open Vld, GROEP en Groen trokken in kartel naar de kiezer met de kieslijst OPEN.[8]

Legislatuur 2013 - 2018

CD&V en N-VA trokken in kartel naar de kiezer.[9] Het kartel OPEN (Groen, GROEP en Open Vld) werd opengebroken, van de voormalige kartelpartners kwamen enkel Groen en Open Vld op. Zowel Groep als de sp.a besloten niet deel te nemen aan de verkiezingen.[10][11] Lijsttrekkers bij deze verkiezingen waren Pieter De Crem (CD&V-N-VA), Hans Herbrant (Open Vld), Mieke Schauvliege (Groen) en Pascal Verschuere (Vlaams Belang). Burgemeester is Pieter De Crem van de CD&V. Zijn functie wordt tijdelijk waargenomen door Patrick Hoste.[12] Het kartel CD&V-N-VA heeft de meerderheid met 19 op 25 zetels.[13] Populairste politici waren Pieter De Crem (3.922), Patrick Hoste (2.806), Birger Quintyn (2.222), Dirk De Smul (1.971) en ten slotte Bieke De Neve (1.445), allen van CD&V.

Legislatuur 2018 - 2024

Op 23 mei 2017 werd door de beide gemeenteraden van Knesselare en Aalter gelijktijdig de intentie tot fusie bekrachtigd. De inwoners van Aalter en Knesselare gingen op 14 oktober 2018 dan ook voor het eerst samen naar de stembus om een gezamenlijke gemeenteraad te kiezen voor de nieuwe fusiegemeente Aalter. Het kartel CD&V/N-VA behaalde de meerderheid van 20 op 29 zetels en mocht dus de burgemeester leveren voor de nieuwe gemeente.

Pieter De Crem behaalde tijdens de gemeenteraadsverkiezingen 5.056 stemmen en werd burgemeester. Andere populaire politici waren: Patrick Hoste (2.363 stemmen), Dirk De Smul (2.080 stemmen), Herlinde Trenson (1.927 stemmen), Mieke Schauvliege (1.707 stemmen) en Johan Van den Kerckhove (1.657 stemmen).

Zolang Pieter De Crem minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid is, zal Patrick Hoste waarnemend burgemeester zijn.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij of kartel10-10-1976[14]10-10-19829-10-19889-10-19948-10-20008-10-2006[15]14-10-2012[16]14-10-2018[17]
Stemmen / Zetels%23%25%25%25%25%25%25%29
CVP1 / CD&V2 / CD&V-N-VA369,5311861,211861,4211854,8811652,1411563,921664,5631957,4320
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 / Open Vld PLUS4-3,71108,381111,222?15,4423-9,19319,542
AGALEV1 / OPEN2 / Groen3-7,341110,041212,131218,141436,12920,713521,436
Vlaams Belang------5,5408,11
Volksbelangen1 / VU2 / GROEP324,751521,861615,682421,783?14,2833---
SP1 / sp.a & meer25,72105,89104,4810----3,720
Totaal stemmen995111089119011273713562139971447720093
Opkomst %96,2695,2994,6695,6292,6991,2
Blanco en ongeldig %2,843,293,554,114,565,133,473,7

De resultaten in vetjes geven de gevormde meerderheid weer. De grootste partij is in kleur.

Bezienswaardigheden

Er is de laat-gotische Sint-Corneliuskerk en het kasteel Nobelstede uit de 16de eeuw.

Het Kasteel van Poeke heeft een zeer interessante geschiedenis. De eerste vermeldingen dateren uit de 12de eeuw. Het was het bezit van verschillende adellijke eigenaars, waaronder de familie de Preudhomme d’Hailley en familie Pycke de Peteghem, tot het gemeentebestuur in 1977 het kasteel aankocht. Het kasteel is omgeven door water en is zowel voor- als achteraan toegankelijk via een brug. Het kasteelpark is 56 ha groot en heeft een Engelse en Franse tuin.

Natuur

Aalter bezit veel natuurschoon, heide en dennenbossen, de Kraenepoel (grote vijver op grondgebied Bellem), het Ganzeveld en de bossen van Maria-Aalter (met De Vaanders). Het Hooggoedbos (67 ha) is een ideale plek om te wandelen. Het wordt doorkruist door zandige wegen en dreven. Het Hooggoedbos is tevens rijk aan vogelsoorten. De groene long Drongengoed-Maldegemveld ligt in Knesselare en Ursel. Het Drongengoed is, met ongeveer 750 hectare, het grootste aaneengesloten bosgebied van Oost-Vlaanderen. In Ursel bevindt zicht het Kattenbos.

Cultuur

Wapenschild van Aalter

Aalter gebruikte voor de fusie van 1 januari 1977 een wapen van zilver met een rood (keel in heraldische termen) Sint-Andries- of schuinkruis. Na de fusie verwerkte het gemeentebestuur in een nieuw wapenschild ook heraldische elementen uit de wapens van de deelgemeenten. Het huidige wapenschild is in keel met een ankerkruis van zilver (zoals het oorspronkelijk wapen van de heren van de Woestine, de gezagsdragers in Aalter en een deel van Bellem) en een schildhoofd van goud met een gaande leeuw (zoals de gouden leeuw van het zegel van de heren van Poeke) van sabel, geklauwd en getongd van keel.

Na de fusie met Knesselare en Ursel wordt er gewerkt aan een nieuw wapenschild.

Mobiliteit
Werken op- en afrittencomplex E40 - oktober 2018.jpg

Aalter ligt halverwege tussen Gent en Brugge aan de snelweg A10/E40, het Kanaal Gent-Brugge en de spoorlijn 50A (Oostende - Brussel). De IC-trein Knokke/Blankenberge - Genk en de IC-trein Brugge - Brussel-Nationaal-Luchthaven stopt in Station Aalter , alsook de Lokale-trein (Zeebrugge/) Brugge - Mechelen.

Ter hoogte van Aalter sluit de N44, die de A10 en de N49 met elkaar verbindt, aan op de A10. In 2007-2008 werd er in de N44 een tunnel aangelegd.

In februari 2016 startten de werken aan het op- en afrittencomplex van de E40. Met drie lokale rotondes en een fly-over van E40 naar de N44 kiest het Agentschap Wegen en Verkeer voor een veilige en vlotte doorstroming van het verkeer. Er kwamen ook twee nieuwe bruggen, namelijk waar de Steenweg op Deinze en de Tielstesteenweg onder de E40 gaan. Het einde van de werken is voorzien voor het voorjaar van 2019.

Sport

In het centrum van de gemeente speelt voetbalclub KV Eendracht Aalter. De club speelde vroeger verschillende jaren in de nationale reeksen, maar is nu weggezakt naar de provinciale reeksen. Verder spelen in de andere kernen nog voetbalclubs SK Bellem, Daring Maria-Aalter en WS Lovrienden Lotenhulle in de provinciale reeksen.

In Aalter speelt basketbalclub Sgolba Aalter, die zowel een mannen- als vrouwenteam heeft.

Bekende Aalternaars

Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Aalter of een andere significante band met de gemeente hebben:

Partnersteden
Plaatsen in de gemeente Aalter

Deelgemeenten: Aalter · Bellem · Knesselare · Lotenhulle · Poeke · Ursel
Overige dorpen, gehuchten en straten: Aaltebei · Aalter-Brug · Bellembrug · Buntelare · De Plaats · Eentveld · Karmenhoek · Lange Dronk · Maria-Aalter · Onderdale · Overleie · Stationsstraat · Stuivenberg · Vinken · Vrekkem · Westvoorde
Belgische gemeenten · Arrondissement Gent · Oost-Vlaanderen · Vlaanderen

Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen

Aalst · Aalter · Assenede · Berlare · Beveren · Brakel · Buggenhout · De Pinte · Deinze · Denderleeuw · Dendermonde · Destelbergen · Eeklo · Erpe-Mere · Evergem · Gavere · Gent · Geraardsbergen · Haaltert · Hamme · Herzele · Horebeke · Kaprijke · Kluisbergen · Kruibeke · Kruisem · Laarne · Lebbeke · Lede · Lierde · Lievegem · Lochristi · Lokeren· Maarkedal · Maldegem · Melle · Merelbeke · Moerbeke · Nazareth · Ninove · Oosterzele · Oudenaarde · Ronse · Sint-Gillis-Waas · Sint-Laureins · Sint-Lievens-Houtem · Sint-Martens-Latem · Sint-Niklaas · Stekene · Temse · Waasmunster · Wachtebeke · Wetteren · Wichelen · Wortegem-Petegem · Zele · Zelzate · Zottegem · Zulte · Zwalm
België: Provincies · Gemeenten

Zie de categorie Aalter van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.