blauw

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  blauw    (hulp, bestand)
  • IPA: /blʌʊ/
Woordafbreking
  • blauw
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘kleurnaam’ voor het eerst aangetroffen in 1121 [1]
  • [2] [3]
enkelvoud meervoud
naamwoord blauw blauwen
verkleinwoord blauwtje blauwtjes

Zelfstandig naamwoord

blauw o

  1. (kleur) de primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet
    • Dat blauw ziet er best mooi uit. 
Hyperoniemen
Uitdrukkingen en gezegden
   

iemand bont en blauw slaan

  • Iemand danig toetakelen (zodat die persoon veel blauwe plekken krijgt)

blauw zijn

  • Dronken zijn

een blauwtje lopen

  • Nul op het rekest krijgen, m.n. bij een (huwelijks)aanzoek of amoureuze toenadering;

een blauwe boon

  • Een kogel;

blauwe kaas

  • blauwschimmelkaas

zich blauw ergeren of zich bont en blauw ergeren

  • Zich sterk ergeren

blauwbekken

  • Het erg koud hebben

blauw zien van de kou

  • Het erg koud hebben (zodat de huid een blauwe kleur heeft gekregen van de kou)

alles blauw-blauw laten

  • Alles maar laten doorgaan, geen actie ondernemen, passief toekijken

blauwe bloempjes

  • Praatjes;

blauw bloed

  • Iemand die van adel is

een blauwe maandag

  • Korte tijd iets gedaan hebben (ontstaan uit het productieproces van de kleur blauw uit de wedeplant);

blauwe maan

  • De tweede volle maan in één maand

zich blauw betalen aan iets

  • Veel te veel betalen ()verwijzend naar het feit dat men som blauwe vingers kreeg van het veel met muntgeld betalen

Zwolse blauwvingers

blauw op straat

zo blauw als een tientje / zo blauw als een reiger

  • Dronken (een verwijzing naar de kleur van het Nederlandse bankbiljet van 10 gulden, resp. de blauwe reiger)

een blauwe

  • Scheldwoord voor iemand van Indonesische afkomst.
Vertalingen
    1. primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet   
stellendvergrotendovertreffend
onverbogen blauwblauwerblauwst
verbogen blauweblauwereblauwste
partitief blauwsblauwers-

Bijvoeglijk naamwoord

blauw

  1. (kleur) de kleur blauw hebbend
    • Dat lijkt wel een blauw huis! 
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Uitdrukkingen en gezegden
  • blauw gevroren
  • iemand bont en blauw slaan
Vertalingen
    1. de kleur blauw hebbend   
    iemand bont en blauw slaan   
  • Duits: jemanden grün und blau schlagen

Gangbaarheid
  • Het woord blauw staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
99 %van de Vlamingen.

Meer informatie
Kleuren in het Nederlands (nld) (de kleuren zijn slechts indicatief) (zie ook: RAL-kleuren)
wit lichtgeel sneeuwwit schelp kant linnen kaki vaalgeel ecru sienna bruin donkerrood vuurvaste baksteen
                         
Indisch rood lichtkoraal zalm
zalmkleurig		 donkerzalm lichtzalm koraal tomaat scharlaken
scharlakenrood		 rood oranjerood donkeroranje oranje amber
                         
goud
goudkleurig		 geel groengeel limoen limoengroen bosgroen groen donkergroen donkerolijfgroen donkerzeegroen zeegroen lentegroen midlentegroen
                         
turkoois
turquoise		 donkerturkoois diep hemelsblauw lichtzeegroen donkercyaan cyaan lichtcyaan aquamarijn lichtturkoois lichthemelsblauw korenbloemblauw donkerstaalblauw koningsblauw
                         
blauw middenblauw donkerblauw marine
marineblauw		 midnachtsblauw indigo blauwviolet donkerviolet donkermagenta paars
purper		 middenvioletrood dieproze fuchsia / lila
magenta
                         
violet rose
roze		 acaciaroze orchidee pruim distel rookwit lavendel zilver
zilverkleurig		 donkergrijs grijs lichtleigrijs donkerleigrijs
                         
zwart
                         

Werkwoord
vervoeging van
blauwen

blauw

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blauwen
    • Ik blauw. 
  2. gebiedende wijs van blauwen
    • Blauw! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van blauwen
    • Blauw je? 

Verwijzingen
  1. "blauw" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. blauw op website: Etymologiebank.nl
  3. blauw op website: Etymologiebank.nl


Achterhoeks
enkelvoud meervoud
naamwoord blauw blauwen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet

Bijvoeglijk naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de kleur blauw hebbend


Nedersaksisch
enkelvoud meervoud
naamwoord blauw blauwen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet
Schrijfwijzen

Meer informatie

Bijvoeglijk naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de kleur blauw hebbend
Schrijfwijzen
  • blao
  • blo'


Sallands
enkelvoud meervoud
naamwoord blauw blauwen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet

Bijvoeglijk naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de kleur blauw hebbend


Twents
enkelvoud meervoud
naamwoord blauw blauwen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet

Bijvoeglijk naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de kleur blauw hebbend


Veluws
enkelvoud meervoud
naamwoord blauw blauwen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de primaire kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet

Bijvoeglijk naamwoord

blauw

  1. (kleur) blauw; de kleur blauw hebbend
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.