jaar

Nederlands

Uitspraak

Geluid: jaar (hulp, bestand)
IPA: / jar /
IPA: /ja:r/

Woordafbreking

jaar

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘tijd van’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 12 [1]

afkomstig van:

Middelnederlands: jaer

Oudnederlands: jār

Germaans: *jēran

Verwant in Germaans:

West: Engels: year (Angelsaksisch: ġēar), Duits: Jahr, (Oudhoogduits: jār), Fries: jier (Oudfries: jēr)

Noord: Zweeds/Deens/Noors: år, (Oudnoords: ár), IJslands/Faeröers: ár

Oost: Gotisch: jer

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	jaar	jaren
verkleinwoord	jaartje	jaartjes

Zelfstandig naamwoord

jaar o

(tijdrekening), (eenheid) de duur van een omloop van de aarde om de zon van circa 365 dagen

- Naarmate de jaren verstreken, groeide Wikipedia extreem hard.

Opmerkingen

De tijdsaanduidingen op -r blijven na een bepaald telwoord in het enkelvoud: drie uur, drie jaar.

Meroniemen

kwartaal, maand, week, dag, uur, kwartier, minuut, seconde

Hyponiemen

tennisjaar
themajaar
thesisjaar
topjaar
tussenjaar
tweedejaars
uitkeringsjaar
vergaderjaar
verkiezingsjaar
verliesjaar
verlofjaar
verschijningsjaar
verslagjaar
vervolmakingsjaar
verzekeringsjaar
vierkeizerjaar
voedseljaar
voetbaljaar
vogeljaar
voorjaar
voorjaars
weduwjaar
werkingsjaar
werkjaar
wielerjaar
wijnjaar
wonderjaar
ziektejaar
zittingsjaar
zonnejaar

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

agenda, biënnale, eeuw, kalender

eenheden van tijd in het Nederlands (nld)
yoctoseconde • zeptoseconde • attoseconde • femtoseconde • picoseconde • nanoseconde • microseconde • milliseconde • centiseconde • deciseconde • seconde • decaseconde • hectoseconde • kiloseconde • megaseconde • gigaseconde • teraseconde • petaseconde • exaseconde • zettaseconde • yottaseconde
seconde • minuut • kwartier • uur • dag / etmaal / nychthemeron • week • decade • maand / maanmaand • kwartaal / trimester / jaargetijde / seizoen • tertaal • semester • jaar / annum • lustrum • decennium • generatie • eeuw / hectoannum • millennium / kiloannum • mega-annum • giga-annum

Typische woordcombinaties

jaren geleden al

over 50 jaar

twee jaar geleden

met drie jaar verlengd

Uitdrukkingen en gezegden

Eén uur van onbedachtzaamheid, kan maken dat men jaren schreit.

één moment van onvoorzichtigheid kan verschrikkelijke gevolgen hebben

Elke dag een draadje is een hemdsmouw in een jaar.

als je iedere dag een beetje doet komt het karwei uiteindelijk klaar

Het verstand komt met de jaren

naar mate je ouder wordt, word je wijzer en verstandiger

Sinds jaar en dag (zijn)

al heel lang

Tot de jaren des onderscheids komen

oud genoeg zijn om zelf te weten/mogen wat wel en niet mag

Uit het jaar nul zijn

Niets voorstellen

Vette en magere jaren (hebben)

jaren met meer welvaart en minder werkloosheid en jaren met minder welvaart en meer werkloosheid

siderisch jaar

jaaromloop t.o.v. de sterren

Vertalingen

1. de duur van een omloop van de aarde om de zon van circa 365 dagen.

Angelsaksisch: gēar ^(ang)
Avestisch: ýārə, saređa
Bulgaars: година ^(bg)
Catalaans: any ^(ca) m
Cherokee: ᏑᏕ ^(chr)
Deens: år ^(da) o
Duits: Jahr ^(de) o
Engels: year ^(en)
Esperanto: jaro ^(eo)
Estisch: aasta ^(et)
Evenks: анӈани
Frans: année ^(fr) v, an ^(fr) m
Fries: jier ^(fy)
Gujarati: વરસ ^(gu) m
Hindi: साल ^(hi) m, वर्ष ^(hi) m
Hettitisch: uitti
Ido: yaro ^(io)
Iers: bliain ^(ga)
Italiaans: anno ^(it) m

Koerdisch: sal ^(ku) v
Koptisch: ⲣⲟⲙⲡⲉ v
Latijn: annus ^(la)
Maori: tau ^(mi)
Noors: år ^(no) o
Nynorsk: år ^(no) o
Oekraïens: рік ^(uk)
Oppersorbisch: lěto ^(hsb) o
Oudgrieks: ἔτος
Pools: rok ^(pl) m, lata ^(pl) meervoud
Quechua: wata ^(qu)
Russisch: год ^(ru) m
Servisch: година ^(sr)
Sloveens: leto ^(sl) o
Spaans: año ^(es) m
Vietnamees: năm ^(vi)
Welsh: blwydd ^(cy) v, blwyddyn ^(cy) v
Zweeds: år ^(sv) o

jaren geleden al

Duits: bereits vor Jahren, schon vor Jahren

over 50 jaar

Duits: in 50 Jahren

twee jaar geleden

Duits: vor zwei Jahren

Gangbaarheid

Het woord jaar staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'jaar' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

"jaar" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.