kwartier

Eerste kwartier
Laatste kwartier
Olieverfschilderij van G.H. Breitner "Inkwartiering"

Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
  • kwar·tier
Woordherkomst en -opbouw
  • Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘verblijfplaats’ voor het eerst aangetroffen in 1546 [1]
  • samenstelling van  kwart   en  uur   [2]
enkelvoud meervoud
naamwoord kwartier kwartieren
verkleinwoord kwartiertje kwartiertjes

Zelfstandig naamwoord

kwartier o

  1. (tijdrekening), (eenheid) een kwart uur
    • Een kwartier bestaat uit 15 minuten. 
  2. (astronomie) één van de twee fasen of schijngestalten van de maan (of een planeet) waarbij het verlichte en het donkere gedeelte even groot zijn, dus bij "halve maan"
    • Bij wassende maan noemt men de "halve-maan-fase" het eerste kwartier, bij afnemende maan is dat het laatste kwartier 
  2. (militair) een tijdelijke onderkomen van militairen
    • De soldaten moesten hun kwartier ijlings verlaten. 
Synoniemen
Meroniemen
Hyponiemen
   
  • statenkwartier
  • statiekwartier
  • vrijkwartier
  • wachtkwartier
  • winterkwartier
Afgeleide begrippen
  • inkwartiering (3), kwartierarrest, kwartierdienst, kwartiermaker (3), kwartiermeester (3), kwartiermuts, kwartierrol, kwartierstaat, kwartierstand (2), kwartierstreep, kwartierverlies
Verwante begrippen
eenheden van tijd in het Nederlands (nld)
yoctoseconde • zeptoseconde • attoseconde • femtoseconde • picoseconde • nanoseconde • microseconde • milliseconde • centiseconde • deciseconde • seconde • decaseconde • hectoseconde • kiloseconde • megaseconde • gigaseconde • teraseconde • petaseconde • exaseconde • zettaseconde • yottaseconde
seconde • minuut • kwartier • uur • dag / etmaal / nychthemeron • week • decade • maand / maanmaand • kwartaal / trimester / jaargetijde / seizoen • tertaal • semester • jaar / annum • lustrum • decennium • generatie • eeuw / hectoannum • millennium / kiloannum • mega-annum • giga-annum
Typische woordcombinaties
Vertalingen
    1. een kwart uur   
    2. kwartier als maanfase   
    3. legering   

Gangbaarheid
  • Het woord kwartier staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie
  • Zie Wikipedia voor meer informatie. (kwart uur)

Meer informatie
  • Zie Wikipedia voor meer informatie. (schijngestalte)

Meer informatie
  • Zie Wikipedia voor meer informatie. (legering)

Verwijzingen
  1. "kwartier" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. kwartier op website: Etymologiebank.nl
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.