Bozum
Bozum (officieel, Fries: Boazum) is een dorp in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 53° 5′ NB, 5° 42′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 420[1] | ||||
| Overig | |||||
| Postcode | 8635 | ||||
| Netnummer | 0515 | ||||
| Woonplaatscode | 2011 | ||||
| Belangrijke verkeersaders | N384 | ||||
| |||||
Het ligt ten noordoosten van Sneek, tussen de dorpen Scharnegoutum, Deersum en Wieuwerd. Door het dorpsgebied stroomt de Bozumervaart en er langs de Zwette. In 2019 telde het dorp 420 inwoners. Onder het dorp vallen de buurtschappen Indijk (Fries: Yndyk) en Makkum.
Geschiedenis
Het dorp is ontstaan op een brede terp, die aan een waterloop aansloot op de Middelzee. Ondanks de breedte is het later ook buiten de terp gaan ontwikkelen.
In 1260 werd de plaats vermeld als Bosingum, in als 1395 Bozinghim, in 1400 als Bosinchum, in 1427 als Bosum, in 1482 als Bozigum en in 1505 als Boeszum. De plaatnaam zou duiden op het feit dat het de woonplaats (heem/um) was van de familie Bozinga. Soms wordt ook aangehaald dat het bozing zou duiden op het feit dat er gewoond werd bij een koestal of stallen, van het Oudfriese woord bôs (koestal) maar erg waarschijnlijk wordt dat niet gedacht.
Bozum viel tot 1812 tot de gemeente Baarderadeel, was daarna tot in 1816 een zelfstandige gemeente maar werd per 1 oktober dat jaar weer onderdeel van de gemeente Baarderadeel. Vanaf 1984 tot 1 januari 2018 viel Bozum onder de gemeente Littenseradeel.
Kerken
De Sint-Martinuskerk in Bozum is een van de oudste romaanse kerkgebouwen in Friesland uit de 12e eeuw. Tijdens de restauratie in 1941 werd in het gewelf een schildering ontdekt, de zogenaamde Majestas Domini. De schildering stelt een baardloze Christus voor.
De kerk is een van de monumenten van het dorp. De andere kerken van het dorp waren gereformeerde kerk en die van de Vereeniging tot Evangelisatie.
Ander monumenten
De Wylgen is een monumentaal pand, dat werd gebruikt als vakantiewoning voor gezinnen met een gehandicapt gezinslid. Deze woning was door wijlen mevrouw Gezina H. Volkers geschonken aan het Prinses Beatrix Fonds maar is nu in gebruik als particuliere woning. Rijke families zoals de Wiarda's, Walta's en Gerbrandy's woonden in Bozum, in statige rentenierswoningen. Hun huizen sieren het dorp. Het café De Boazumer Mjitte is een van de grootste herbergen uit de gemeente en dateert uit 1875.
Molen
Ten noordoosten van het dorp, even ten zuiden van de buurtschap Indijk staat de Kleiterpstermolen, een Amerikaanse windmotor.
Sport
Het dorp kent een eigen kaatsvereniging, Keatsferiening Boazum.
Onderwijs
Het dorp kent een eigen basisschool, Dûbelspan geheten.
Bekende (ex-)inwoners
Een bekende Bozumer was Eelco Alta (1723-1798). Hij was dominee, patriots volksvertegenwoordiger en pionier op het gebied van vee-inenting. Er is lang gedacht dat Alta's verhandeling over een conjunctie van planeten Eise Eisinga er in 1774 toe bracht om zijn planetarium te bouwen.
In Bozum woont Henk Kroes, oud-voorzitter van de vereniging "De Friesche Elf Steden".
Geboren in Bozum
- Oene Noordenbos (1896-1978), politicus
Overleden in Bozum
- Rijkele Sijtzema (1926-1945), landwachter en collaborateur in de Tweede Wereldoorlog.
Openbaar vervoer
- Lijn 35: Sneek - Scharnegoutum - Bozum - Wieuwerd - Britswerd - Oosterlittens - Baard - Winsum - Welsrijp - Tzum - Franeker.
- Lijn 93: Sneek - Scharnegoutum - Deersum - Bozum - Oosterwierum - Mantgum - Jorwerd - Weidum - Beers - Jellum - Boksum - Leeuwarden.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Boazum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |