Laaxum
Laaxum (Fries: Laaksum) is een plaats in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 52° 51′ NB, 05° 25′ OL | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8721 | ||
| Netnummer | 0514 | ||
| Woonplaats (BAG) | Warns | ||
Foto's | |||
 | |||
| De vluchthaven van Laaxum (2008) | |||
 | |||
| Recreatieterrein (2008) | |||
 | |||
| |||
Het ligt ten zuiden van Warns aan het IJsselmeer in het westen van de streek Gaasterland. De plaats wordt zowel een dorp als een buurtschap genoemd. Een buurtschap omdat het formeel onder Warns valt en een dorp omdat het een vissersdorp is.
De plaats wordt of werd ook wel wel beschreven als het kleinste vissersdorpje van Europa. Het kent maar beperkt aantal huizen en een boerderij. Het was lang slechts een buurtschap van het dorp Scharl. Dat begon van de 1900 pas te veranderen door de groei van de visserij en het werd als een dorp gezien toen het in 1912 een eigen vluchthaven kreeg en de visserij op zijn hoogte was.
Geschiedenis
Laaxum werd in 1245 vermeld als Laxnum in een kopie van een document uit 1132. In 1245 werd de plaats ook vermeld als Laxum, in 1325 als Laxnum, Laxen, Laxenen en Laezenen in 1487 en de 16e eeuw als Laexum. Bij de vermelding in de 16e eeuw staat specifiek aangegeven dat het een buurtschap was van Scharl.
Wat precies de plaatsnaam betekent is onduidelijk, mogelijk duidt lak (lax) op zacht stromend water, verwijzend naar de kleine veenstroom waarbij het in het moerasgebied was ontstaan, voordat de Zuiderzee diens later grotere omvang kreeg. Daarmee ook zeggende dat de plaats toen nog geen vissersplaats was.
In 1345 kwam een (klein) leger van graaf Willem IV van Holland onder andere bij Laaxum aan land om de Friezen te bevechten, hetgeen leidde tot de Slag bij Warns.
Rond 1500 stond Laaxum bekend vanwege visserij op bot op het Vrouwenzand, een ondiepte in de toenmalige Zuiderzee langs de zuidrand van Friesland. In 1680 werd vermeld dat de bewoners van de buurtschap zich bezighielden met palingvisserij.
In 1718 stonden er acht huizen in de buurtschap en in 1851 zes. Aan het begin van de twintigste eeuw was Laaxum een plaats met zestien huizen en twee boerderijen, waarin samen meer dan honderd mensen woonden. In het begin van de eenentwintigste stonden er elf huizen en één boerderij.
Na de bouw van de Afsluitdijk zakte de visserij in Laaxum in. Er werd nog enige tijd op paling gevist, maar dat bleek niet rendabel. Bij de haven van Laaxum staat nog de Hang. In dit kleine gebouw werden eertijds haringen gezouten en gerookt. Deze werden als Lemster bokken veelal naar Duitsland geëxporteerd.
Laaxum raakte ondertussen als een bescheiden attractie voor dagjestoeristen in trek. Bij de vluchthaven bevindt zich daarom ook een recreatieterrein.
De bewoning van Laaxum
Laaxum, het kleinste vissersdorpje van Europa
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Laaksum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |