Baard (Friesland)
Baard is een dorp in de gemeente Leeuwarden, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 5° 40′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 195[1] | ||||
| Overig | |||||
| Woonplaatscode | 2009 | ||||
Foto's | |||||
 | |||||
| Baard | |||||
 | |||||
| |||||
Het ligt ten zuidwesten van de stad Leeuwarden en ten noorden van Sneek, tussen Oosterlittens en Lions. De dorpskern ligt aan de zuidkant van de Bolswardertrekvaart en door het dorpsgebied stroomt ook de Baardersloot.
In 2019 telde het dorp 195 inwoners. Onder het dorp valt een klein deeltje van de buurtschap De Hem. Tussen Baard en De Hem ligt de terp en voormalige buurtschap Faldens.
Geschiedenis
Baard is ontstaan op een terp. Eeuwenlang was het woonplek van het adellijke geslacht Dekema, er was ook een stins van deze familie gevestigd. Het dorp was ook de hoofdplaats en naamgever van de grietenij Baarderadeel. De Bolswardertrekvaart was lang een belangrijke verbinding naar Oosterlittens, omdat alle handel over het water ging.
In 1325 werd de plaats vermeld als Bauwert, in 1329 en 1370 als Bawerth, circa 1440 als Bawert en Bauwert, in 1491 als baerdt en in 1505 als Baerdt. De plaatsnaam duidt oorspronkelijk waarschijnlijk naar het feit dat op een bewoonde hoogte (werth) lag van op bewoond door de persoon Bavo.
Het dorp maakte deel uit van de gemeente Baarderadeel tot deze gemeente per 1 januari 1984 opging in de nieuwe gemeente Littenseradeel. Per 1 januari 2018 maakt Baard deel uit van de gemeente Leeuwarden.[2]
Kerken
De oudste kerk van het dorp is de Doopsgezinde kerk, deze stamt uit 1856 en verving een in 1786 gebouwde kern. De kerk wordt niet meer voor diensten gebruikt. De andere kerk van het dorp is de Hervormde kerk, deze stamt uit 1876 en verving ook een oudere kerk.
Bijnaam voor de inwoners
De bewoners van Baard worden "Baarder Katten" genoemd. De spreekwoordelijke "honden" wonen in Lions. Het standbeeld van een kat in het midden in het dorp herinnert aan deze vroegere tijden.
Sport
Het dorp was het toneel van de eerste officiële polsstokverspringenwedstrijd. Op 24 augustus 1767 werd er gesprongen over de Bolswardertrekvaart. Het dorp kent verder een eigen kaatsvereniging, FK Baerd.
Cultuur
Het dorp heeft een eigen toneelvereniging, In Goed Begjin. Het eetcafé 'Café Baard' doet tevens dienst als dorpshuis en om de drie maanden verschijnt de dorpskrant De Baarder Kat.
Onderwijs
Het dorp heeft een eigen basisschool, De Stjelp. Deze school is vernoemd naar de boerderij die verplaats is naar het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
Het betrof een kleine stelpboederij. Deze werd in 1980 afgebroken om weer opgebouwd in het museum. Daar doet het dienst als een voorbeeld van een boerenleenbank. De bewoners van de boerderij hadden voor de verplaatsing een lening gehad met die destijds nieuwe vorm van lenen.
Bekende (ex-)inwoners
Harmen Sytstra was van 1852-1864 schoolmeester op de basisschool van Baard, hij was een Friese taalstrijder en ligt in het dorp begraven. Een andere bekende inwoner was Martha Wieringa, die een schaatsster was die uit Baard kwam.
Geboren in Baard
- Juw Dekama (1449-1523), grietman
Openbaar vervoer
- Lijn 35: Sneek - Scharnegoutum - Bozum - Wieuwerd - Britswerd - Oosterlittens - Baard - Winsum - Welsrijp - Tzum - Franeker
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Baard van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |