Oppenhuizen
Oppenhuizen (Fries: Toppenhuzen) is een dorp in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 53° 1′ NB, 5° 42′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (BAG, 2019) | 1.075[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8625 | ||
| Woonplaatscode | 2416 | ||
| Belangrijke verkeersaders | A7 | ||
Foto's | |||
 | |||
| Dorpsbeeld | |||
 | |||
| |||
Het ligt door de groei van Sneek net ten zuidoosten van deze stad, aan de industrieterreinen Houkesloot en It Ges. De dorpskern ligt aan de westoever van het water Ges, dat de verbinding vormt met de Houkesloot en het Prinses Margrietkanaal, en ten oosten van de A7.
Oppenhuizen vormt samen met Uitwellingerga zowel een tweelingdorp als een dubbeldorp. De twee dorpen worden te samen ook wel Top en Twel of Top & Twel genoemd. Het tweelingdorp hebben meerdere havens, waaronder verschillende jachthavens.
Oppenhuizen vormt de hoofdkern van het tweelingdorp. In 2019 telde Oppenhuizen 1.075 inwoners.
Geschiedenis
Het dorp is rond het jaar 1000 ontstaan als een vaartdorp aan het Ges. Het was lang een dorp met een open karakter, waarvan de economie vooral gericht was op de landbouw. Het Ges was belangrijk voor de boeren om over het water hun hooilanden te kunnen bereiken. Op slechts een kronkelend pad na was het dorp vooral over het water te bereiken.
Na de aanleg van een weg in 1866-68 parallel aan de vaart, ontwikkelde het zich meer als een wegdorp. De echte verdichting en groei van het dorp volgde in de eeuw erna, na de Tweede Wereldoorlog. Oppenhuizen vergroeide dan ook helemaal met Uitwellingerga.
In de 13e eeuw werd de plaats vermeld als Upma(n)husum, in 1328 als Opmanhusen, in 1492 als Opmanahuysen, in 1505 als Oppenhuysim en circa 1520 als Thoppen hwsen en Toppenhuysen. De oudste plaatsnamen lijken erop te wijzen dat de betekenis van de plaatsnaam een nederzetting (huizen) was van de stroomopwaarts wonende lieden.
Tot 2011 behoorde Oppenhuizen tot de voormalige gemeente Wymbritseradeel.
Kerk
.JPG)
De huidige kerk van het dorp is de Johanneskerk, die dateert uit 1695. De zaalkerk met driezijdige koorsluiting was de vervanger van een middeleeuwse kerk die gewijd was aan Johannes de Doper.
De middeleeuwse toren werd daarbij gespaard. De eerste steen van de zaalkerk werd door de zoon van de grietman van Wymbritseradeel gelegd. In 1817 werd de middeleeuwse toren dan toch vervangen, door een toren met onder meer een ingesnoerde spits.
Molens
Ten oosten van Oppenhuizen staat de uit de negentiende eeuw daterende Geeuwpoldermolen, die het natuurgebied de Geeuwpolder bemaalt. De molen doet dit samen met twee Amerikaanse windmotoren, de windmotoren Uitwellingerga 1 en 2.
Sport
Het tweelingdorp kent het diverse gezamenlijke sportvereniging. Het gaat naast de watersport, onder andere een zeilvereniging, onder meer om de voetbalvereniging VV TOP '63, de volleybalvereniging Top & Twel, de gymnastiek Vereniging Vlugheid en Kracht en de badmintonclub Top en Twel.
Oppenhuizen heeft verder een eigen tennisvereniging, TC Oppenhuizen.
Cultuur
Net als bij de sportvereniging kent het tweelingdorp diverse gezamenlijke culturele vereniging. Het kent diverse zangkoren, het Christelijk gemengd koor Cantabilé, shantykoor Top en Twel Sjongers, het smartlappenkoor Kommer en Kwel út Top en Twel en het Vocaal Ensemble Capella Novum.
Verder kent het de muziekkorpsen E&E Brass en Hymne, en de toneelvereniging Fordivedaesje. In Oppenhuizen staat het dorpshuis van het tweelingdorp het Multifunctioneel Centrum It Harspit.
Voormalige pastorie Hervormde Kerk
Geasicht
Beeld De Drie Reuzen van Hennie de Boer uit 1996
Onderwijs
Het dorp kent een eigen basisschool, It Harspit geheten. Deze is uiteraard er ook voor Uitwellingerga.
Geboren in Oppenhuizen
- Hylke Nauta (1932-), politicus
- Josephine Groenveld (1982), wielrenster
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Oppenhuizen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |