Schettens
Schettens (Fries: Skettens) is dorp in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 53° 5′ NB, 5° 29′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 275[1] | ||||
| Overig | |||||
| Postcode | 8744 | ||||
| Woonplaatscode | 2322 | ||||
| Belangrijke verkeersaders | A7 | ||||
Foto's | |||||
 | |||||
| Dorpsbeeld | |||||
 | |||||
| |||||
Het ligt ten zuidoosten van Witmarsum, ten noordwesten van Bolsward, ten noorden van Longerhouw en ten noordwesten van Schraard. De dorpskern ligt aan beide kanten van de Witmarsumervaart, met de meeste bewoning aan zuidkant.
In het zuiden loopt van het dorpsgebied de A7. Schettens werkt op veel fronten samen met het dorp Longerhouw, dat aan de andere van de snelweg is gelegen. In 2019 telde het dorp 275 inwoners. Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Bittens en Viersprong.
Geschiedenis
Het dorp is oorspronkelijk ontstaan op een terp. De terp werd al vrij vroeg bewoond. In de middeleeuwen bestond uit enkele huizen op en rondom de terp, waarop ook een kerk stond, in het buitengebied van het dorp waren ook enkele ander terpen gelegen, zoals de terp Sotterum wat later de buurtschap Viersprong is geworden. Daar was ook een tijdlang Osinga State dat achtereenvolgens door de adellijke families Van Osinga en Van Aysma bewoond werd. Na het vertrek begin 18e eeuw van de laatste bewoner naar Zutphen, is deze omgebouwd tot boerderij. De terp werd in de 19e eeuw afgegraven, in 2015 startte een archeologische opgraving[2]
Van eveneens afgegraven terp van de buurtschap Bittens zijn belangrijke vondsten bekend, zoals een geometrisch versierde pot. Ook de voormalige buurtschap en terp Filens behoort tot Bittens, de weg Filenserwei is er naar vernoemd.
Schettens zelf ontwikkelde zich, met name in de 19e eeuw, zich tot wegdorp, aan de Van Osingaweg en is vernoemd naar de adellijke familie. Op het einde van de twintigste eeuw kreeg het een kleine nieuwbouw, de Skelte van Aysmastrjitte die vernoemd is naar kolonel Schelte van Aysma, een bewoner van de Osinga State.
De oudste vermelding dateert mogelijk uit 900 toen het in een kopie van een document uit 885 als Sceddanuurthi werd vermeld. In de 12e eeuw werd het in een kopie van een document uit 944 vermeld als Scettefurt. In 1335 werd het vermeld als Scettinghen, in 1404 als Scettenze en Schettens en in 1505 als Schettens.
Op de laatste vormen gaat men er vanuit dat de plaatsnaam duidt op bij de lieden van de persoon Scetti, een gereconstrueerde persoonsnaam. De oudste vorm duiden op een genitief van de persoonsnaam Sceddi, Scetti > Skaþja. De plaatsnaam zou dan op een bewoonde hoogte van of bewoond door deze persoon.
Tot 2011 behoorde Schettens tot de voormalige gemeente Wonseradeel.
Kerken
Het terpdorp heeft zowel een protestantse kerk als een gereformeerde kerk. Na 1580 vormden Schettens en Longerhouw samen een kerkelijke gemeente. De hervormde kerk dateert van 1865, maar op dezelfde plek stond al in de middeleeuwen een kerk die meerdere malen is verbouwd en herbouwd.
De gereformeerde kerk werd opgericht op 7 december 1888 in een houten schuur. Tot de werkelijke bouw van de kerk in 1907 werden de diensten vanuit deze schuur gehouden. Sinds 1988 wordt het gebouw van de voormalige gereformeerde kerk niet meer als kerk gebruikt.
Sport
Samen met het dorp Longerhouw heeft Schettens de sportvereniging SLS, afkorting van de Sportvereniging Longerhouw Schettens. Onder meer met een kaatsafdeling. Verder kent een biljartclub.
Cultuur
Het dorp heeft een eigen dorpshuis, De Terp geheten. Het heeft verder een eigen zangkoor en samen met Longerhouw een eigen dorpskrant. Deze verschijnt sinds 1 september 1983 maandelijks. De krant heet de Viadukt, een verwijzing naar de letterlijke viaduktverbinding tussen beide dorpen, omdat de snelweg A7 de dorpen van elkaar scheidt.
Onderwijs
Het dorp had een eigen basisschool, De Trijetine. Deze school was er ook voor de kinderen uit Schraard en Longerhouw maar wegens een te laag aantal leerlingen moest de school na het schoolseizoen 2017-2018 sluiten.
Aantal inwoners
| 1749 | 1954 | 1959 | 1964 | 1969 | 1974 | 2004 | 2009 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 90 | 341 | 312 | 307 | 301 | 278 | 284 | 274 | 275 |
Geboren in Schettens
- Hendrik Herman Douma (1911-1996), burgemeester
- Sytze Faber (1937-), politicoloog, bestuurskundige, journalist, columnist en politicus
- Gerrit Ybema (1945-2012), ambtenaar, politicus en ondernemer
- Aucke van der Werff (1953-), politicus
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Schettens van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |