Allingawier
Allingawier is een terpdorp in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 53° 3′ NB, 5° 27′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 85[1] | ||||
| Overig | |||||
| Postcode | 8758 | ||||
| Woonplaatscode | 2301 | ||||
Foto's | |||||
 | |||||
| Dorpsbeeld | |||||
 | |||||
| |||||
Het ligt ten oosten van Idsegahuizum, ten zuidoosten van Makkum, ten zuidwesten van Exmorra en ten noordwesten van Parrega. De dorpskern ligt aan een opvaart van het Van Panhuyskanaal. Een tweede kern ligt ten zuidwesten aan de T-splitsing in de Meerweg.
Het dorp vormt samen met Exmorra een tweelingdorp. De twee dorpen worden gescheiden door het kanaal. In 2019 telde het dorp 85 inwoners, waarvan zo'n 15 in de eigenlijke dorpskern wonen. Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Bonjeterp en Vierhuizen.
Geschiedenis
Allingawier is ontstaan op een terp in laag gelegen land. Het dorp lag op een landtong omringd door meren en kleiner water. Door de droogmakerijen kwam het te midden van landerijen te liggen. In het dorpsgebied ontwikkelde zich boerenbedrijven, en met name in de twintigste eeuw breidde het zich uit. De dorpskern zelf bleef echter klein.
In circa 1275 werd de plaats vermeld als Alingwere, in 1379 als Alingwere, in 1505 als Allingwyer, in 1511 als Allingewer en in 1936 als Allingawier. De plaatsnaam zou kunnen wijzen op het feit dat het een opgeworpen hoogte van bewoning (wier) was die bewoond werd door de familie Alinge, van de persoon Ale.
Tot 2011 lag Allingawier in de voormalige gemeente Wonseradeel.
Aldfaers Erf en landgoed
Het dorp was voor een belangrijk deel ingericht als een openluchtmuseum. Het maakt deel uit van het dorpsmuseum Aldfaers Erf. Maar wegens financiële moesten een aantal panden worden verkocht. Zo concentreert het dorpsmuseum zich meer op de museumboerderij De Izeren Ko, vernoemd naar de uit 1970 daterende paaltjasker die erbij behoort.
De verkochte panden maken nog wel deel uit van de museumroute van het dorpsmuseum door de dorpen Allingawier, Exmorra en Piaam. Vlak bij het dorp staat het landgoed Allingastate, met overnachtingsmogelijkheden voor gasten.
Kerken
De Hervormde kerk van het dorp ligt op een terp en dateert van 1635 als opvolger van een oudere kerk, die van voor het jaar 1000 stamde. De kerk is een museumkerk, als onderdeel uit van museum Aldfaers Erf.
De laatste reguliere kerkdienst was in 1984. De kerk wordt ook gebruikt als cultureel centrum.
De andere kerk is de Gereformeerde kerk uit 1893 die ook deel uit maakt van het museum, als een expositiekerk.
De expositiekerk
Sport
Het dorp kent het samen met het dorp Exmorra een tafeltennisvereniging.
Cultuur
Het dorp Exmorra beschikt over het dorpshuis van het tweelingdorp, 't Honk geheten. Exmorra kent verder de toneelvereniging Nij Begin en de zanggroep Exmorra. Samen met Allingawier heeft het een maandblad voor het dorpsnieuws.
Onderwijs
Al sinds 1796 bezit het dorp de school voor het basisonderwijs van het tweelingdorp. Daarvoor heeft Allingawier nog wel een tijdje een eigen school gehad. De huidige basisschool is de De Oerdracht geheten.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Allingawier van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |