Engwier
Engwier (Fries: Ingwier) is een buurtschap in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Buurtschap in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 53° 4′ NB, 5° 25′ OL | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8754 | ||
| Woonplaats (BAG) | Makkum | ||
| |||
Het ligt ten zuidoosten van Cornwerd, ten zuidwesten van Wons en ten noordoosten van Makkum, waar het formeel onder valt. Bewoning van de buurtschap ligt aan de Engwierderlaan. Het bestaat uit een drietal boerderijen en een huis. Engwier was tot 1949 een zelfstandig dorp.
Soms wordt de bewoning aan de Engwierderlaan nabij het dorp Makkum zelf ook bij de buurtschap gerekend, het betreft twee boerderijen. In het noordwesten ligt het tegen de buurtschap Sotterum aan, qua gebied.
Geschiedenis
De plaats is ontstaan op een terp. Ten zuiden waar men de plaats Engwier opbouwde lag een geul, deze begon in de Marneslenk en stroomde uit in de Zuiderzee bij Makkum, ten noorden van de plaats lag ook het Sillaardermeer. Later droogde de geul op en in 1775 werd het Sillaardermeer ingepolderd.
Rond de middeleeuwen was Engwier een dorp, dat bestond uit een kerk met drie huizen. Het was de kleinste van de grietenij Wonseradeel. Engwier vormde uiteindelijk samen met buurdorp Wons een kerkelijke combinatie. Deze combinatie hield stand tot 1950, zo'n 400 jaar.
In 1274 werd de plaats vermeld als Abbingheweer. In de 16e eeuw werd de plaats vermeld als Aebingawyer, in 1664 als Engwier en Engwierum al Abbingawier. In de 18e en 19e eeuw Engwier of Abbingawier. De plaatsmaan zou duiden op dat het voor ophoging was voor bewoning (wier) was van de familie Abinga. De verschuiving naar eng komt mogelijk door verwarring met de familienamen Edinga of Adinga.
Het dorp was nauwelijks gegroeid over de eeuwen heen, wel waren enkele arbeidswoningen gebouwd, waarvan slecht één is overgebleven, van andere zijn alleen restanten teruggevonden. In het kadaster en op kaarten waren ze niet echt terug te vinden.
In 1949 werd door het gemeentebestuur van de gemeente Wonseradeel besloten dat Engwier geen dorp meer is en werd het bij Makkum gevoegd. Bij hetzelfde besluit werden ook de dorpsstatussen van Oldeklooster annex Bloemkamp en Ugoklooster ingevorderd.
In 2011 ging de gemeente Wonseradeel op in de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân.
Kerken
De kerk van het dorp stamde uit de 13e of 14e eeuw. Het had een vergelijkbare kerk als die Piaam, van rond 1300. Ondanks de kleinte van het dorp wist men de kerk en het kerlhof te onderhouden door landverhuur. Het zal een een groot genoeg dorpsgebied hebben gehad destijds.
Uiteindelijk raakte de kerk toch wat vervallen, hoe vervallen is onduidelijk maar in 1864 was de toren en westmuur omgevallen. Mogelijk door een storm, maar daarover wordt niet gemeld in de boeken. De kerk werd meerdere malen gestut en aangepast. Maar uiteindelijk besloot een van de bewoners de kerk in zijn geheel te laten herbouwen in 1882. In 1902-03 werd de kerk alweer afgebroken. Het restant, het kerkhof op de terp staat er nog met één grafsteen.
Bronnen, noten en/of referenties
|
