Aartselaar

Aartselaar is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente telt ruim 14.000 inwoners, die Aartselarenaren[1] worden genoemd. Aartselaar behoort tot het kieskanton Kontich en het gerechtelijk kanton Boom.

Aartselaar
Gemeente in België
(Details) (Details)

Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Antwerpen
ArrondissementAntwerpen
Oppervlakte
 Onbebouwd
 Woongebied
 Andere
10.93 km² (2017)
47,9%
25,22%
26,88%
Coördinaten51° 8' NB, 4° 23' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
 Mannen
 Vrouwen
 Bevolkingsdichtheid
14.293 (01/01/2019)
49,6%
50,4%
1308,15 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2019)
17,6%
57,34%
25,07%
Buitenlanders5,14% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterSophie De Wit (N-VA)
BestuurN-VA, Groen
Zetels
Open Vld
CD&V
N-VA
Vlaams Belang
sp.a-Groen
NAP
23
7
1
13
1
2
2
Economie
Gemiddeld inkomen22.750 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad4,41% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2630
Deelgemeente
Aartselaar
Zonenummer03
NIS-code11001
PolitiezoneHEKLA
HulpverleningszoneRivierenland
Websitewww.aartselaar.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Antwerpen
in de provincie Antwerpen
Portaal    België
Kasteel Cleydael
Gemeentehuis

Toponymie

Er bestaan verschillende opvattingen over de herkomst van het toponiem Aartselaar.

  • De eerste visie gaat uit van de oude naam Arcelar. Arce zou verwijzen naar archas (grens), lar zou afkomstig zijn van laar en open plek in het bos betekenen. De naam kan dan ook samengevat worden als: "Een open plek in het bos nabij de grens".
  • De tweede visie gaat uit van de drieledigheid van de naam en verklaart de plaatsnaam als volgt: aart (veld, open plaats), sel (van het Latijnse sala: nederzetting) en laar (open plek in bos). De naam kan dan ook samengevat worden als: "Een nederzetting met veld op een open plaats in het bos".

Geschiedenis

Middeleeuwen

Aartselaar wordt voor het eerst vermeld als Serlaer in 1247 en als Aerschelaer in 1309. Aanvankelijk was Aartselaar een deel van Kontich. Kerkelijk werd het een zelfstandige parochie in 1309, maar bestuurlijk bleef Aartselaar van Kontich afhangen tot 1558, toen een eigen schepenbank werd opgericht.

De heerlijkheid Kontich was bezit van de hertogen van Brabant. Dit gebied brokkelde geleidelijk aan af door verkopen aan plaatselijke heren. Filips II verkocht in 1557 de gebieden binnen de grenzen van de parochie Aartselaar aan de Heer van Cleydael waardoor de heerlijkheid Aartselaar ontstond. De heerlijkheid Aartselaar bleef in handen van de heren van Cleydael tot aan het ontstaan van de gemeenten op het einde van de 18e eeuw.

Ancien Régime

In de periode 1758-1763 werd de steenweg van Boom naar Antwerpen aangelegd dwars doorheen Aartselaar. Ondanks de goede ligging aan deze weg bleef het steeds een landbouwgemeente met een zeer beperkte nijverheidsontwikkeling. In het begin van de 19e eeuw werd meer dan de helft van de oppervlakte in beslag genomen door landbouwgrond. Als gevolg hiervan was er slechts een geringe bevolkingsgroei in de gemeente.

Tweede wereldoorlog

De gemeente werd rond 20 mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd rond 7 september 1944.

Moderne Tijd

Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde de gemeente zich dankzij haar ligging aan de verkeersas Antwerpen-Brussel en de nabijheid van de Antwerpse agglomeratie van een landbouwgemeente tot een industriële gemeente. Tussen 1950 en 1964 werden een dertigtal nieuwe bedrijven opgericht. Als gevolg hiervan was er een sterke immigratie en werden talrijke nieuwe woonwijken opgericht. Hierdoor ging de landbouw in de gemeente sterk achteruit. Enkel de tuinbouw hield nog lange tijd stand. Vooral tussen 1960 en 1985 nam de bevolking zeer sterk toe. De gemeente ontwikkelde zich verder tot een verstedelijkte randgemeente van de Antwerpse agglomeratie met veel groothandel en distributiecentra langs de A12. Het inwonertal bereikte een maximum rond 1995 met 14.500 inwoners, waarna het lichtjes begon te dalen.

De gemeente Aartselaar is niet betrokken geweest in de grootschalige fusie van 1977 en heeft ook geen gebiedsaanpassingen gekend sinds zijn ontstaan als gemeente.

Geografie

Hydrografie

Er zijn slechts enkele kleine waterlopen in de gemeente: de Wullebeek, die naar de Rupel loopt, de Schellevliet en de Grote Struisbeek die beide in de Schelde uitmonden. Deze laatste loopt over een kleibed van grote dikte en heeft een smalle ondiepe vallei behalve in de omgeving van het kasteel Cleydael, waar zij een brede kom vormt. Het kasteel heeft hieraan zijn naam ontleend.

Geologie

Het grondgebied van de gemeente bestaat voornamelijk uit een vlakke bodem van zand en klei.

Kernen

Aartselaar is een verstedelijkte randgemeente ten zuiden van de Antwerpse agglomeratie. De gemeente heeft geen deelgemeenten. Ten zuiden van de dorpskern ontwikkelden zich de gehuchten Koekoek en Lindenbos.

  • Het gehucht Koekoek ligt aan de westkant van de Boomsesteenweg (A12), en vormt één kern met de wijk Kleine Paependaele in Reet en nog verder de noordelijke wijk van Boom. Deze kern ligt centraal tussen Aartselaar, Boom en Niel.
  • Het gehucht Lindenbos, ten oosten van de A12, ligt in een iets groenere omgeving. Deze zuidelijke kern vormt tevens een parochie, toegewijd aan het Onbevlekt Hart van Maria, dat zich uitstrekt over de gemeentegrenzen van Aartselaar heen en ook Kleine Paependaele en de oostelijke woonkern van Schelle aan de Boomsesteenweg omvat. De parochiekerk staat in Lindenbos, terwijl er in de Koekoek een hulpkerk staat. Door nijverheidszones langs de A12 zijn de dorpskern en de zuidelijke kern met elkaar vergroeid.

Aangrenzende gemeenten

   Aangrenzende gemeenten   
 Hemiksem  Antwerpen  Edegem 
 Schelle  Kontich 
 Niel  Rumst   

Demografie

Neoclassicistisch kasteel Solhof
Parochiekerk Sint-Leonardus

Demografische evolutie

  • Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1980= inwonertal per 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Aartselaar ligt in het kieskanton Kontich, het provinciedistrict Boom, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

AartselaarSupranationaalNationaalGemeenschapGewestProvincieArrondissementProvinciedistrictKantonGemeente
AdministratiefNiveau  Europese Unie België Vlaanderen AntwerpenAntwerpenAartselaar
Bestuur Europese CommissieBelgische regeringVlaamse regeringDeputatieGemeentebestuur
Raad Europees ParlementKamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams ParlementProvincieraadGemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands KiescollegeKieskring AntwerpenAntwerpenBoomKontichAartselaar
Verkiezing EuropeseFederaleVlaamseProvincieraads-Gemeenteraads-

Schepencollege

  • Burgemeester: Sophie De Wit (N-VA): Veiligheid, Burgerlijke stand, Personeel, Feestelijkheden en relaties Kerkfabriek.
  • OCMW-voorzitter: Hilde Heyman (N-VA) : Gezinsbeleid, kinderopvang, emancipatie, integratie en inburgering.
  • Schepenen:
    • Eddy Vermoesen (N-VA): Financiën, Cultuur en Europese zaken, toerisme, bibliotheek, patrimonium, onroerend erfgoed en monumentenzorg
    • Mark Vanhecke (N-VA): Lokale economie en middenstand, onderwijs, jeugd, wijkraden en inspraak
    • Bart Lambrecht (N-VA): Mobiliteit, openbare werken, sport en communicatie
    • René Lauwers (Groen): Ruimtelijke ordening, leefmilieu, energie, duurzaamheid, landbouw en ontwikkelingssamenwerking.
    • Willy Hameau (sp.a): Senioren, gehandicaptenbeleid, volksgezondheid, tewerkstelling, sociaal overleg, woonbeleid, markten en jaarmarkten.

Gemeenteraad

De gemeenteraad is samengesteld uit zeven politieke partijen: N-VA (10), Open VLD (7), sp.a (1), Groen (1), NAP (2), CD&V (1), Vlaams Belang (1). Jan Van der Heyden (N-VA) zit de gemeenteraad voor.[2]

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters

TijdspanneBurgemeester
1800 - 1801C. De Greef[3]
1801 - 1830Bernard Fiocco
1830 - 1843Jos de Crane d'Heysselaer
1843 - 1848Karel de Crane d'Heysselaer
? - 1863Luytgarens
1863 - ?Joannes Jacobus Verschueren
? - 1876Victor Van Ertborn
1882 - 1884J.J. Suykerbuck
? - 1891J.F. Ceulemans
1891 - 1919Leo Gilliot
TijdspanneBurgemeester
1919 - 1921N.J. De Weerdt
1921 - ?L. Verschueren
? - 1941Jef Ceulemans (UCB)
1941 - 1944August Brants (VNV, oorlogsburgemeester)
1946 - 1980Frans De Groof (CVP)
1981 - 1988Frans Van den Eynde (CVP)
1989 - 1993Camille Paulus (PVV)
1993 - 2012Marc Van den Abeelen (VLD / Open Vld)
2013 - hedenSophie De Wit (N-VA)

Legislatuur 2013 - 2018

Burgemeester is Sophie De Wit (N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en sp.a-Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 23 zetels.

Legislatuur 2019 - 2024

De Christendemocraten van CD&V en de Nieuwe Aartselaarse Partij (NAP) bundelden de krachten en trokken in kartel naar de kiezer.[4] sp.a en Groen van hun kant verbroken het kartel en namen met eigen kieslijsten deel aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Lijsttrekkers waren Sophie De Wit (N-VA), Kris Wils[5] (CD&V-NAP), Glenn Anné (Open Vld), René Lauwers (Groen), Mike Schuurmans (Vlaams Belang) en Shari Van Kerckhoven (sp.a).[6]

De N-VA (+3) behaalde een volledige meerderheid met 13 van de 21 zetels. Het grootste verlies was voor Open Vld dat 3 zetels verloor.[7] Sophie De Wit (N-VA) was de populairste politica met 2.537 voorkeurstemmen[8], gevolgd door partijgenoot Mark Vanhecke met 792 stemmen. De top vijf wordt vervolgens vervolledigd door Glenn Anné (712, Open Vld), Kris Wils (678, CD&V-NAP) en Bart Lambrecht (658, N-VA).

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel10-10-1976[9]10-10-1982[9]9-10-1988[9]9-10-1994[9]8-10-2000[9]8-10-2006[10]14-10-2012[11]14-10-2018[12]
Stemmen / Zetels%19%23%23%23%23%23%23%23
PVV1 / VLD2 / Open Vld322,711421,471523,491629,462943,2221336,1621026,823718,434
SP1 / sp.a213,671213,911311,19129,1125,3410--4,620
NAP1 / CD&V-NAP2--13,991313,381311,231211,821211,621214,023
AGALEV1 / sp.a-spirit-Groen!2 / sp.a-Groen3 / Groen4--4,911-8,231112,522210,31329,342
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2---8,181110,661216,19236,30217,91
N-VA------36,411045,813
CVP1 / CD&V+N-VA2 / CD&V344,311034,741925,371716,531415,411423,32268,5431-
D.L.A.----5,911---
VU19,33313,49310,5222,470----
VBA-16,38315,45311,643----
JA---7,451----
W.O.W.---1,780----
P.A.L.2,360-------
Totaal stemmen5904833996121045710426105461012910271
Opkomst %94,4993,0691,6794,0890,7293,4
Blanco en ongeldig %2,733,673,164,042,342,22,02,2

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
Het aantal zetels van de gevormde meerderheid wordt in het witte gedeelte vet weergegeven

Bezienswaardigheden

Burgerwoningen in de Guido Gezellestraat
  • het waterslot Cleydael, deels uit de 14e eeuw
  • het Wolffaertshof uit de 16e eeuw was oorspronkelijk de pastorie. Nu in gebruik als deel van het gemeentehuis.
  • de Sint-Leonarduskerk waarvan de oudste delen uit 1495 dateren. In 1791 werd de kerk verbreed met 2 zijbeuken en in 1858 werden de kruisbeuken en het koor aan de kerk toegevoegd. De kerk is sinds 1974 beschermd omwille van haar waardevol en rijk interieur. Het bevat o.m. een orgel van Egidius-Franciscus Van Peteghem uit 1778-1779.
  • de Heimolen, een standerdmolen van circa 1801

Cultuur

Verenigingen

  • Heemkundige kring
  • Davidsfonds
  • Vl@s, vereniging voor actieve senioren
  • De Triton Singers (koor)

Mobiliteit

Openbaar vervoer: Aartselaar wordt verbonden door verschillende buslijnen van de vervoersmaatschappij De Lijn met de stad Antwerpen en verschillende gemeenten in de omgeving. Hieronder de verschillende buslijnen die door Aartselaar heen gaan. Er gaan 6 buslijnen door Aartselaar met regelmatige bediening, dit zijn de volgende lijnen:

Er zijn nog 4 andere buslijnen met beperkte bediening. Deze lijnen zijn speciaal afgestemd op de begin- en einduren van scholen en van bedrijven.

Wegverkeer: De autosnelweg A12 die Antwerpen met Boom en Brussel verbindt, snijdt de gemeente doormidden. Andere belangrijke wegen zijn de Kontichsesteenweg (naar Kontich), Cleydaallaan (Hemiksem) en ten slotte de Reetsesteenweg (Reet).

Onderwijs

Kleuter & Lager Onderwijs

  • Parochiale Kleuterschool, Carillolei 16
  • Gemeentelijke basisschool Cade
  1. Kleine Cade (1,2,3de leerjaar), Carillolei 2
  2. Grote Cade (4,5,6de leerjaar), Della Faillelaan 36
  • GO basisschool De Blokkendoos, Leon Gilliotlaan 58

Secundair Onderwijs

  • Middenschool Den Brandt, Leon Gilliotlaan 58

Sport

Verenigingen

Evenementen

Van 1991 tot en met 2012 werd in Aartselaar jaarlijks de wielerwedstrijd Memorial Rik Van Steenbergen gereden.

Bekende inwoners

Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Aartselaar of een andere significante band met de gemeente hebben:


Zie de categorie Aartselaar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.