Merksplas

De rivier de Mark ontspringt in Merksplas.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

De gemeente Merksplas ligt in het kieskanton Hoogstraten en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Merksplas		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Antwerpen	Turnhout			Merksplas
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen					Mechelen-Turnhout	Turnhout	Hoogstraten	Merksplas
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

De Christendemocraten namen in verdeelde slagorde deel aan de verkiezingen. Enerzijds was er de kieslijst 'Christendemocraten Merksplas' (CDM) en anderzijds 'NIEUW Merksplas'. Voor 1995 participeerde het ACW in de CDM.[1] Burgemeester was Frans Van Baekel (CDM).

Naast de liberale lijst 'WILRYC' van Jan Wilrycx en de Christendemocratische kieslijst 'NIEUW' van Leo Verstraeten, nam ook Volksbelangen Merksplas (VBM) deel aan de lokale verkiezingen. Burgemeester was Leo Verstraeten (NIEUW).

Aan de lokale verkiezingen van 2000 namen maar liefst vijf kieslijsten deel. WILRYC werd omgevormd tot Leefbaar Merksplas (LM), en Jan Wilryckx gaf de fakkel door aan zijn zoon Frank.[2] Daarnaast namen gevestigde waarden NIEUW en de VBM deel en nieuwkomers VU-ID en Agalev. Burgemeester was Frank Wilrycx (LM).[3] Gedurende de legislatuur viel de VDM uit elkaar, Mies Gijsbrechts trok naar de meerderheid (LM) en Werner Van Baekel sloot aan bij NIEUW/CD&V.[4]

Burgemeester is Frank Wilrycx van Leefbaar Merksplas. Deze partij heeft de meerderheid met 12 op 19 zetels. N-VA heeft 3 zetels, Groen en CD&V hebben er elk 2.

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt

De landloperskolonie werd opgericht op 4 juli 1824 (in de vijftienjarige periode dat België deel uitmaakte van Nederland). Landlopers werden tewerkgesteld in verschillende ambachten en in een bloeiende boerderij. Na de afschaffing in 1993 (wet van 12 januari 1993) van de wet die de vrijheidsberoving voorzag van landlopers, bedelaars en souteneurs, kwam een aantal gebouwen, onder andere de boerderij, leeg te staan. Tegenwoordig wordt een deel van de infrastructuur gebruikt als gesloten centrum voor illegalen. Het hoofddeel van de gebouwen werd al langer als gewone gevangenis gebruikt.

De kolonie is een uitgestrekt domein, waarop naast de gevangenis, het illegalencentrum en de boerderijen onder andere ook een groot aantal woningen, een schooltje, brasserie, hotel en een kerk staan.

Ook stelt Merksplas-kolonie zich momenteel kandidaat om op de lijst van Werelderfgoed te komen staan samen met Wortel-kolonie, en drie Nederlandse gemeenten.

Merksplassenaren worden 'Spetsers' genoemd, voor het ontstaan van Merksplas moet men waarschijnlijk tot in de 12e eeuw teruggaan. Omdat Merksplas geografisch op de rug van twee stroomgebieden ligt (het Schelde- en Maasbekken) is er weinig verval, waardoor er veel plassen, (bos-)vennen, vijvers en poelen bleven staan. Omdat de reizigers vroeger bovendien ook nog door een rivier, de rivier De Mark moesten waden om naar Merksplas te komen, was het dus logisch dat zij Spetsers van Merksplas werden genoemd.

Zo geraakte men aan deze bijnaam, maar gedurende gans die tijd was de Merksplasse Spetser zelf onzichtbaar en hierdoor geïnspireerd werd er in de jaren 1990 een wedstrijd uitgeschreven door het gemeentebestuur om een beeld te maken dat dit gegeven uitbeeldt. Het werd een kunstwerk gemaakt door Kris Druyts, en is te bezichtigen op de markt van Merksplas. De Spetser, ook wel het Spetserke, is de officiële mascotte van Merksplas.

Er is ook een lokaal maandblad dat de naam "De Nieuwe Spetser" draagt en dat sinds 1975 wordt uitgegeven door vrijwilligers.