Kapellen
Kapellen is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente ligt in de Kempen, in het noorden van de provincie.
Gemeente in België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Provincie | |||||
Arrondissement | Antwerpen | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 37.11 km² (2017) 43,97% 28,41% 27,62% | ||||
Coördinaten | 51° 19' NB, 4° 26' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 26.850 (01/01/2019) 48,96% 51,04% 723,47 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 18,52% 58,19% 23,3% | ||||
Buitenlanders | 9,02% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
Burgemeester | Dirk Van Mechelen (Open Vld) | ||||
Bestuur | Open Vld, N-VA | ||||
Zetels Open Vld N-VA sp.a CD&V Vlaams Belang | 29 14 8 4 2 1 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 22.582 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 5,37% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
Postcode 2950 | Deelgemeente Kapellen | ||||
Zonenummer | 03 | ||||
NIS-code | 11023 | ||||
Politiezone | Noord | ||||
Hulpverleningszone | Rand | ||||
Website | www.kapellen.be | ||||
Detailkaart | |||||
ligging binnen het arrondissement Antwerpen in de provincie Antwerpen | |||||
Foto's | |||||
|
Kapellen telt ruim 26.400 inwoners en bestaat uit verschillende wijken, onder andere Kapellen centrum, het oostelijk deel van Putte, Kapellenbos, Hoogboom en Zilverenhoek. De gemeente heeft een groen en residentieel karakter en wordt onder meer gekenmerkt door villaparken, exclusieve landhuizen en verschillende kastelen. Het is een van de rijkste gemeenten in Antwerpen.[1]
Kapellen is de hoofdplaats van het kieskanton en gerechtelijk kanton Kapellen.
Geschiedenis
De leefgemeenschappen die thans deel zijn van de gemeente Kapellen dateren van de 13de eeuw. Hoogboom vinden we terug als Hobonia op documenten uit 1267. Hoghescote, het huidige centrum volgt tien jaar later samen met Ertbrand, ofwel het huidige Putte. De wijk Zilverenhoek, pas sinds 1983 bij Kapellen, verschijnt pas in 1844 voor het eerst op een kadasterplan.
Vanaf de oorsprong maakte Kapellen deel uit van de heerlijkheid Ekeren. Sinds de 13de eeuw wisselden delen van het grondgebied geregeld van eigenaar. Uiteindelijk kwam in 1714 de volledige heerlijkheid Ekeren onder het bewind van 1 familie, die van de heren van Salm-Salm. Tijdens de Franse bezetting werd Kapellen in 1795 in de municipaliteit van Stabroek ondergebracht om uiteindelijk in 1800 een zelfstandige gemeente te worden. Vanaf dat moment werden stilletjes aan meer en meer wijken van Ekeren, Hoevenen en Stabroek aan het grondgebied van Kapellen toegevoegd. De huidige gemeentegrenzen liggen sinds 1983 vast wanneer de Ekerse wijken Hoogboom en Zilverenhoek naar Kapellen worden overgeheveld.[2]
In tegenstelling tot de wereldlijke macht heeft de geestelijke macht een minder complex traject afgelegd. De parochie van Hoghescote werd in 1277 overgedragen aan de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem. Tot dan was de parochie afhangend van de Sint-Lambertuskerk te Ekeren.
De kerk van Kapellen is het oudste gebouw van de gemeente. Tot de 14de eeuw volstond een kapel om de inwoners voort te helpen. De kerk is door de tijden heen steeds verder opgebouwd en verbouwd. Het koor dateert bijvoorbeeld uit de 14de eeuw terwijl de kruisbeuk in de 16de eeuw gebouwd is. In de 19de eeuw werden de toren en het inwendige van de kerk neogotisch herbouwd.
De verdere geschiedenis van Kapellen is gekenmerkt door periodes van bloei en van armoede. Ten tijde van het beleg van Antwerpen door de Spanjaarden heeft Kapellen zwaar te lijden gehad. Alle belangrijke gebouwen en 90% van de huizen waren vernietigd. Tijdens het Twaalfjarig Bestand was er een korte heropleving van de gemeente tot in 1623 wanneer de pest zwaar huis hield. De echte heropbouw moest op zich laten wachten tot 1674 wanneer de kerk werd heropgebouwd.
Aan dit alles kwam een abrupt einde bij het begin van de Eerste Wereldoorlog. De opeisingen door het Duitse leger en de Spaanse griep zorgden voor sterfte onder de bevolking. Na de oorlog was er een korte herstelperiode tot 1930 wanneer de crisis neerdaalde over de gemeente. Pas na de Tweede Wereldoorlog kon de gemeente terug beginnen aan het herstel. De gemeente Kapellen werd op 4 oktober 1944 door het Canadese bataljon Les Fusiliers Mont-Royal[3] bevrijd.[4]
Geografie
Aangrenzende gemeenten
Aangrenzende gemeenten | ||
---|---|---|
Woensdrecht (NL) | Kalmthout | Wuustwezel |
Stabroek | Brasschaat | |
Antwerpen |
Kernen
Kapellen bestaat verder nog uit Ertbrand en Putte-Kapellen.
Demografie
Evolutie van het inwonertal
19e eeuw
Jaar | 1806 | 1816 | 1830 | 1846 | 1856 | 1866 | 1876 | 1880 | 1890 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwonertal | 913 | 903 | 1445 | 2504 | 2453 | 2760 | 3031 | 3061 | 3489 |
Groei | -1.10% | +60.02% | +73.29% | -2.04% | +12.52% | +9.82% | +0.99% | +13.98% | |
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 |
20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten
Jaar | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1947 | 1961 | 1970 | 1980 | 1982 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwonertal | 4072 | 5282 | 6291 | 7926 | 9680 | 11.474 | 13.352 | 14.304 | 14.648 | |
Groei | +16.71% | +29.72% | +19.10% | +25.99% | +22.13% | +18.53% | +16.37% | +7.13% | +2.40% | |
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 01/01/1980 + 31/12/1982 |
Na de gemeentelijke herinrichting
Jaar | 1983 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2006 | 2007 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwonertal | 22.471 | 22.549 | 23.977 | 25.290 | 25.671 | 25.975 | 25.948 | 26.104 | |||||||
Groei | +53.41% | +0.35% | +6.33% | +5.48% | +1.51% | +1.18% | -0.10% | +0.60% | |||||||
Opmerking: inwonersaantal op 01/01 - Bron: NIS |
Jaar | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwonertal | 26.410 | 26.423 | 26.434 | 26.532 | 26.483 | 26.529 | 26.642 | 26.745 | 26.750 | 26.771 | 26.850 | ||
Groei | +1.17% | +0.05% | +0.04% | +0.37% | -0.18% | +0.17% | +0.43% | +0.39% | +0.02% | +0.08% | +0.30% | ||
Opmerking: inwonersaantal op 01/01 - Bron: NIS + gemeente Kapellen (2010-2015) |
Politiek
Structuur
De gemeente Kapellen maakt deel uit van het kieskanton Kapellen, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.
Gemeentebestuur
College van burgemeester en schepenen | ||
---|---|---|
2007-2012 | 2013-2018 | |
Meerderheid | Open Vld (16 zetels) | Open Vld + N-VA (14+8 zetels) |
Burgemeester | Dirk Van Mechelen (Open Vld) | Dirk Van Mechelen (Open Vld) |
Schepenen |
|
|
OCMW-voorzitter | An Stokmans (Open Vld) | Valerie Van Peel (N-VA) |
Geschiedenis
(Voormalige) Burgemeesters
Tijdspanne | Burgemeester | |
---|---|---|
1884 - 1903 | Edouard Biart (Meetingpartij) | |
... | ||
1930 - 1933 | Jan Jacobs | |
1933 - 1947 | Jean Speth (LP) | |
1942 - 1944 | Jan Jacobs (oorlogsburgemeester) | |
1947 - 1953 | Petrus Stokmans (KP / CVP) | |
1953 - 1959 | Ivo Van den Bergh (LP / PVV) | |
1959 - 1965 | Karel Van Son (CVP) | |
1965 - 1969 | Ivo Van den Bergh (LP / PVV) | |
1969 - 1983 | Louis De Rooy (BSP / LDR) | |
1983 - 2001 | Jacky Buchmann (PVV / VLD) | |
1985 - 1987 | Jan Kerremans (waarnemend burgemeester, PVV) | |
2001 - heden | Dirk Van Mechelen (VLD / Open Vld) | |
2001 - 2006 | Koen Helsen (waarnemend burgemeester, VLD) | |
2006 - 2009 | Luc Janssens (waarnemend burgemeester, Open Vld) |
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij of kartel | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 23 | % | 27 | % | 27 | % | 27 | % | 29 | % | 29 | % | 29 | % | 29 | |
CVP1 / CD&V+N-VA2 / CD&V3 | 18,951 | 4 | 20,291 | 5 | 23,541 | 7 | 21,31 | 7 | 20,621 | 7 | 14,603 | 4 | 8,613 | 2 | 5,53 | 1 | |
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 | 20,831 | 4 | 23,371 | 7 | 39,561 | 13 | 31,732 | 11 | 38,492 | 13 | 49,132 | 16 | 43,103 | 14 | 42,53 | 15 | |
SP1 / sp.a-spirit2 / sp.a-Groen3 | 46,271 | 12 | 37,191 | 11 | 7,651 | 1 | 8,221 | 2 | 6,531 | 1 | 11,282 | 3 | 13,763 | 4 | 12,23 | 3 | |
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | 3,831 | 0 | 11,151 | 3 | 17,241 | 5 | 19,702 | 6 | 7,392 | 1 | 10,22 | 2 | |||
N-VA | - | - | - | - | - | - | 27,14 | 8 | 26,4 | 8 | |||||||
AGALEV1 / Groen!2 | - | 10,411 | 2 | 8,221 | 2 | 11,031 | 3 | 8,651 | 2 | 5,292 | 0 | - | - | ||||
PVDA | - | - | - | - | - | - | - | 3,1 | 0 | ||||||||
VU1 / VU&ID2 | 13,951 | 3 | 8,741 | 2 | 5,841 | 1 | 3,991 | 0 | 5,472 | 1 | - | - | - | ||||
L.D.R. | - | - | 11,37 | 3 | 7,78 | 1 | 2,99 | 0 | - | - | - | ||||||
W.O.W. | - | - | - | 3,66 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
BUBEKA | - | - | - | 1,14 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
Totaal stemmen | 9254 | 15178 | 16286 | 16620 | 16882 | 17808 | 17801 | 18448 | |||||||||
Opkomst % | 93,04 | 90,62 | 88,94 | 92,18 | 88,94 | 91,4 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 4,03 | 3,68 | 3,36 | 4,43 | 3,16 | 2,96 | 2,04 | 2,6 |
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Bezienswaardigheden
Mobiliteit
Verleden
In 1759 werd er een kasseiweg aangelegd tussen Merksem en Kapellen. Tegenwoordig kennen we deze baan als de Kapelsesteenweg (op het grondgebied van Ekeren en Brasschaat) of Antwerpsesteenweg (op het grondgebied van Kapellen). In 1853 werd de spoorlijn Antwerpen-Rotterdam aangelegd. Daarmee kon de eerste stoomtrein in 1854 door Kapellen rijden. Door de goede spoorverbinding gingen veel rijke Antwerpenaren villa's in de gemeente bouwen. De buurtspoorwegen bereikten Kapellen Station op 31 juli 1927 en de tram wordt op 1 december 1928 doorgetrokken naar de grens bij Putte.[8] De gelijkvloerse oversteek van de tram op de spoorweg is maar van korte duur. Op 1 maart 1934 wordt de lijn Hoevenen Kapellen geopend en vanaf 1 februari 1938 rijden de trams Antwerpen Putte via Hoevenen. (lijn 72, tussen 1/9/1936 en 1/2/1938 reden geen reizigertrams tussen Kapellen en Putte). Vanaf 31 augustus 1936 is de tram vanaf Merksem beperkt tot vlak voor de overweg (lijn 65). Op 26 mei 1967 reed de laatste tram in Kapellen, als lijn 65.
Bekende Kapellenaars
Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Kapellen of een andere significante band met de gemeente hebben:
Geboren
- Theophile Blankers (1913-1998), voetballer
- Senne Rouffaer (1925-2006), acteur en regisseur
- Jacky Buchmann (1932-2018), ondernemer en politicus
- Herman Suykerbuyk (1934), politicus
- Greet Rouffaer (1958), actrice
- Frans Daneels (1941), norbertijn en bisschop
- Guusje van Tilborgh (1952), actrice
- Chris Soetewey (1957), atlete
- Dirk Van Mechelen (1957), politicus
- Erik Meynen (1957), stripauteur en cartoonist
- Dirk De Smet (1969), zanger en winnaar van de 2e reeks van X-factor
- Sam Bettens (1972), zanger van de popgroep K's Choice
- Hans Francken (1972), popmuzikant en producer
- Tom Vanstiphout (1975), popmuzikant
- Nathalie Delcroix (1976), zangeres van de folkgroep Laïs
- Thomas Vermaelen (1985), voetballer van FC Barcelona
- Kevin van Dessel (1979), voetballer van EVV
- Tom De Mul (1986), voetballer van Sevilla FC
- Erik Vlaminck (1954), schrijver
- Mathieu van der Poel (1995), wielrenner, veldrijder
- Herman Verbruggen (1963), acteur
Inwoners
- Gert Bettens, gitarist en zanger
- Edouard Biart, politicus
- Michael Boogerd, wielrenner
- Philippe De Backer, politicus
- Rocco Granata, zanger
- Margaretha Guidone, huisvrouw/milieuactiviste
- Koen Helsen, politicus
- Valerie Van Peel, Politica
- Franciscus Hoelen (1870-1904), fotograaf (Hij maakte opnamen in de regio en publiceerde briefkaarten onder de naam F. Hoelen.)[9][10][11]
- Cathérine Jacques, judoka
- Jan Janssen, wielrenner
- Patrick Lebon, filmregisseur
- Max Smeets, dirigent en pianist
- Jean Speth, industrieel en politicus
- Christian Vandekerkhove, auteur
- Adrie van der Poel, wielrenner
- David van der Poel, wielrenner en veldrijder
- Terry Van Ginderen, tv-presentator
- Bo Van Spilbeeck, VTM-journaliste
- Maja Van Honsté, musicalactrice
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie de categorie Kapellen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Gemeenten in de provincie Antwerpen | ||
---|---|---|
Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs-Sint-Amands · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht |