Zoersel
Zoersel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De Kempense gemeente telt ruim 21.000 inwoners. Zoersel behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Zandhoven.
Gemeente in België .svg.png){kind=small} | |||||
| |||||
  | |||||
Geografie | |||||
| Gewest |  | ||||
| Provincie |  | ||||
| Arrondissement | Antwerpen | ||||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 38.65 km² (2017) 61,42% 25,99% 12,6% | ||||
| Coördinaten | 51° 16' NB, 4° 43' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 21.944 (01/01/2019) 48,98% 51,02% 567,75 inw./km² | ||||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 17,7% 58,89% 23,41% | ||||
| Buitenlanders | 3,92% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
| Burgemeester | Liesbeth Verstreken (N-VA) | ||||
| Bestuur | CD&V/N-VA | ||||
| Zetels N-VA CD&V Vlaams Belang Open Vld sp.a Groen! | 27 12 9 2 2 1 1 | ||||
| Economie | |||||
| Gemiddeld inkomen | 21.252 euro/inw. (2016) | ||||
| Werkloosheidsgraad | 4,64% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
| Postcode 2980 2980 | Deelgemeente Zoersel Halle | ||||
| Zonenummer | 03 | ||||
| NIS-code | 11055 | ||||
| Politiezone | Voorkempen | ||||
| Hulpverleningszone | Rand | ||||
| Website | www.zoersel.be | ||||
| Detailkaart | |||||
 | |||||
| ligging binnen het arrondissement Antwerpen in de provincie Antwerpen | |||||
| |||||
Geschiedenis
De huidige kerngemeente Zoersel is de zuidelijke helft van de oude heerlijkheid Westmalle. Zoersel werd voor het eerst in 1240 vermeld als Surcele. De benaming verwijst naar een woning te midden van zure gronden. Het dorp Zoersel is ontstaan als een van oorsprong Frankisch landbouwgehucht binnen de heerlijkheid Malle. Nadat de heerlijkheid Malle werd gesplitst, bleef Zoersel horen bij het oude hoofddorp van Malle in het westelijke deel. Dit hoofddorp stond oorspronkelijk ook gekend als Malle en is de naamgever alsook het oudste centrum van de heerlijkheid Malle. Bij de opsplitsing van deze heerlijkheid in een oostelijk deel met als belangrijkste plaats Oostmalle (ontleent haar naam aan haar ontstaan als gehucht ten oosten van het dorp Malle) en een westelijk deel, dubbel zo groot als het oostelijke, met het dorp Malle en o.a. Zoersel, ging zowel het westelijke deel van de oude heerlijkheid Malle als het dorp Malle “Westmalle” heten.
Zoersel zal nog tot 1794 onderdeel uitmaken van Westmalle, waarna uit het zuidelijke deel van Westmalle de gemeente Zoersel ontstond bestaande uit het dorp Zoersel met omliggende gehuchten en uit het noordelijke werd de gemeente Westmalle gevormd bestaande uit het dorp Westmalle en omliggende gehuchten.
In die periode werden de Kempische dorpen bijna onafgebroken belegerd en geplunderd: vreemde troepen richtten niet alleen grote verwoestingen aan, maar brachten ook vele ziektes, onder andere de "zwarte pest", met zich mee. Na het Hollands Bewind en de oprichting van het koninkrijk België konden ze bekomen van de doorstane ellende en brak er een tijd van steeds toenemende welvaart aan.
In de 13e eeuw heeft er mogelijk korte tijd een klooster gestaan in Zoersel, dit was een voorwaarde van de schenking van Hendrik I van Brabant van Westmalle aan de Abdij van Villers. Het klooster zou echter snel verlaten zijn wegens onvruchtbare grond. Wel is officieel erkend dat er een klooster werd opgericht in 1237 in Vremde waarvan de monniken zich in 1243 vestigden in Hemiksem.
Vanaf 1950 kende de gemeente een sterke bevolkingsgroei door de stadsvlucht van de welgestelde Antwerpenaren, mede mogelijk gemaakt door de bouw van de E34.
De huidige gemeente Zoersel ontstond op 1 januari 1977 door de fusie van de kerngemeente Zoersel met de toen opgeheven gemeente Halle. Tevens werd de woonkern Sint-Antonius van de gemeente Brecht afgesplitst en bij de nieuwe gemeente gevoegd.
Geografie
Deelgemeenten
| Nr. | Naam | Oppervlakte (km²) | Inwoners voor de fusie in 1976 | Inwoners in 2011 |
|---|---|---|---|---|
| I | Zoersel | 21,70 | 4872 (37,5%) | 9132 (42,6%) |
| II | Halle | 12,50 | 4809 (37,0%) | 7209 (33,6%) |
| III | Sint-Antonius | 4,45 | 3302 (25,5%) | 5114 (23,8%) |
| Totaal | 38,65 | 12983 (100%) | 21455 (100%) | |
- Bron: Bevolkingsregister
Daarnaast zijn er nog de gehuchten Hulsten, Risschot, Drengel en Einhoven.
%2C_church.JPG)
Demografie
Evolutie van het inwoneraantal
19e eeuw
| Jaar | 1806 | 1816 | 1830 | 1846 | 1856 | 1866 | 1876 | 1880 | 1890 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inwoneraantal | 738 | 794 | 906 | 1031 | 998 | 937 | 988 | 967 | 995 |
| Opmerking: resultaten volkstellingen op 31/12 | |||||||||
20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten
| Jaar | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1947 | 1961 | 1970 | 1976 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inwoneraantal | 1059 | 1159 | 1184 | 1472 | 1805 | 2595 | 3419 | 4872 | |
| Opmerking: resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976 | |||||||||
Na de gemeentelijke herinrichting
| Jaar | 1977 | 1980 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2006 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inwoneraantal | 12.983 | 14.347 | 15.736 | 17.662 | 19.512 | 20.164 | 20.426 | 20.627 |
| Opmerking: Inwoneraantal op 01/01 - Bron:NIS | ||||||||
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
Structuur
De gemeente Zoersel maakt deel uit van het kieskanton Zandhoven, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.
Geschiedenis
(Voormalige) burgemeesters
| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1799 - ? | J.B. Janssens[1] | |
| ? - 1826 | P. Janssens | |
| 1826 - 1848 | F. Bauwens | |
| 1848 - 1871 | Michiel Peeters | |
| 1872 - 1878 | Van Rompaey | |
| 1879 - 1881 | Alfons Peeters | |
| 1881 - 1885 | F. Saldiën | |
| 1885 - 1887 | Jan Jespers | |
| 1888 - 1921 | Jos Van Nueten | |
| 1922 - 1924 | Eduard Van Winckel | |
| 1925 - 1938 | Catharina Van Hemeldonck | |
| 1939 - 1941 | Eugeen Vercammen | |
| 1941 - 1946 | De Bouck | |
| 1947 - 1964 | Jozef Peeters | |
| 1965 - 1976 | Jef Schryvers | |
| 1977 - 1982 | Louis Van de Velde | |
| 1983 - 1988 | Gerard Laureyssens (VU) | |
| 1988 - 1994 | Stan Bartholomeeussen[2] (DDV) | |
| 1995 - 2012 | Katrien Schryvers (CDU / CVP / CD&V) | |
| 2013 - heden | Liesbeth Verstreken (N-VA) | |
Legislatuur 1995 - 2000
De kiezers hebben de keuze tussen maar liefst elf kieslijsten. Lijsttrekkers waren Georgette Sanders (VLD), René Lens (SP), Leo Cautereels (Agalev), Katrien Schryvers (CDU), Stan Bartholomeeussen (DDV), Gerard Laureyssens (ZTD), Wim Van Haegendoren (VU), Walter Vochten (Vl.Blok), Gummarus Roelants (ZVV), Robert Jordaens (BB) en André Janssen (NIE-ZO).
Gerard Laureyssens (ZTD, 1155) behaalde de meeste voorkeurstemmen, Stan Bartholomeeussen (DDV, 999), Katrien Schryvers (CDU, 744), Walter Vochten (Vl.Blok, 479) en Wim Van Haegendoren (VU, 423) vervolledigden de top 5.[3]
Legislatuur 2006 - 2012
Groen, sp.a en spirit bundelden de krachten onder de naam GPS (Groen Progressief Sociaal). CD&V, N-VA, ZTD (Zoersel Twee Duizend) en enkele VLD-ers (Cois Van Aerde, Martine Roelants en Georgette Sanders) gaan eveneens in een kartel naar de verkiezingen. Lijsttrekkers waren respectievelijk zittend burgemeester Katrien Schryvers voor CD&V-N-VA, oud-burgemeester Stan Bartholomeeussen (VLD) en Bob Peeters (GPS). Lijstduwer voor GPS was gewezen voorzitter van het IJzerbedevaartcomité Lionel Vandenberghe.[4]
Legislatuur 2013 - 2018
Burgemeester is Liesbeth Verstreken (N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 21 op 27 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij of kartel | 10-10-1976[5] | 10-10-1982[5] | 9-10-1988[5] | 9-10-1994[5] | 8-10-2000[5] | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 23 | % | 25 | % | 25 | % | 27 | % | 27 | % | 27 | % | 27 | |
| CVP1 / CDU2 / CD&V+N-VA3 / CD&V4 | 61,51 | 15 | 34,611 | 9 | 30,131 | 9 | 20,72 | 6 | 28,281 | 9 | 39,883 | 11 | 28,624 | 9 | 24,64 | 8 | |
| PVV1 / VLD2 / Open Vld3 | 5,811 | 0 | 12,181 | 2 | 12,891 | 3 | 9,12 | 2 | 18,622 | 6 | 21,682 | 6 | 9,703 | 2 | 7,43 | 1 | |
| SP1 / sp.a2 | 11,51 | 2 | 9,911 | 2 | 9,321 | 2 | 5,371 | 1 | 5,591 | 1 | - | 5,622 | 1 | 3,02 | 0 | ||
| AGALEV1 / GPS2 / Groen3 | - | - | - | 10,51 | 3 | 9,661 | 2 | 12,712 | 3 | 7,543 | 1 | 9,43 | 2 | ||||
| Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | 4,831 | 0 | 9,641 | 2 | 19,031 | 6 | 25,732 | 7 | 8,572 | 2 | 10,82 | 2 | |||
| N-VA | - | - | - | - | - | - | 35,67 | 12 | 33,0 | 11 | |||||||
| H-eerlijk Zoersel | - | - | - | - | - | - | 4,28 | 0 | 11,7 | 3 | |||||||
| VU1 / VU&ID2 | 21,191 | 4 | 22,071 | 6 | 23,931 | 6 | 9,341 | 2 | 9,942 | 2 | - | - | - | ||||
| VIVANT | - | - | - | - | 2,57 | 0 | - | - | - | ||||||||
| Z.T.D. | - | - | - | 14,33 | 4 | 6,29 | 1 | - | - | - | |||||||
| DDV1 / DVV2 | - | 17,351 | 4 | 18,92 | 5 | 13,891 | 4 | - | - | - | - | ||||||
| BB | - | - | - | 1,02 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| NIE-Z | - | - | - | 0,76 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| ZVV | - | - | - | 5,35 | 1 | - | - | - | - | ||||||||
| WV | - | 3,89 | 0 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| Totaal stemmen | 7376 | 9686 | 11322 | 12902 | 13729 | 14629 | 15227 | 15734 | |||||||||
| Opkomst % | 93,05 | 90,57 | 89,8 | 91,51 | 90,04 | 91,3 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,89 | 4,18 | 4,4 | 6,08 | 3,38 | 3,94 | 2,04 | 2,2 | |||||||||
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
Bezienswaardigheden
- In Zoersel bevindt zich het Boshuisje, waar de roman De loteling (1850) van Hendrik Conscience zich afspeelt. Nu is het een herberg. Een inscriptie aan de voorgevel herinnert hieraan. Het Boshuisje speelt ook een rol in het stripverhaal De gouden ganzeveer (1983) uit de reeks Suske en Wiske.
- Het Zoerselbos is een uitgestrekt natuurgebied met diverse wandel- en fietsroutes.
- Aan de kerk van hoofdgemeente Zoersel zit een standbeeld van stripfiguur Marcel Kiekeboe op een rustbank.
- Diverse locaties uit de stripserie De Kiekeboes zijn terug te vinden in de omgeving van het dorp, zoals het Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef in Westmalle, dicht bij de grens met deelgemeente Sint-Antonius (Zoersel).
- Een houtsnijwerk, gemaakt van de lindeboom die eeuwenlang in het dorp stond, bevindt zich nu in de inkomhal van het Lindepaviljoen.
Bekende Zoerselaars
Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Zoersel of een andere significante band met de gemeente hebben:
- Dieter Coppens, acteur en tv-maker
- Wivina Demeester, politica voor CVP/CD&V
- Karel Deruwe, acteur
- Marjan Duchesne, presentatrice
- François Glorieux, componist
- Evi Hanssen, televisiepresentatrice
- Gerard Laureyssens (1923-1996), politicus
- Merho, striptekenaar (o.a. De Kiekeboes)
- Maya Moreel, actrice
- Ivo Pauwels (auteur), auteur
- Francis Severeyns (Cisse), voetballer
- Nathalie Tané, zangeres
- Bert Van Boghout (1916-2003), politicus, redacteur en collaborateur
- Lionel Vandenberghe, voorzitter IJzerbedevaartcomité en politicus voor Spirit
- Koen Wauters, zanger (Clouseau) die hier woonde in de jaren negentig
Partnersteden
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Zoersel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Gemeenten in de provincie Antwerpen | |
|---|---|---|
|
Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs-Sint-Amands · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht | ||