Wijnegem

Wijnegem is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente ligt in het Schijnbekken en telt sinds 2020 10.000 inwoners. Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen. Wijnegem behoort tot het kieskanton Zandhoven en het gerechtelijk kanton Schilde.

Wijnegem
Gemeente in België
(Details) (Details)

Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Antwerpen
ArrondissementAntwerpen
Oppervlakte
 Onbebouwd
 Woongebied
 Andere
7.86 km² (2017)
41,86%
22,77%
35,37%
Coördinaten51° 14' NB, 4° 32' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
 Mannen
 Vrouwen
 Bevolkingsdichtheid
9.816 (01/01/2019)
48,4%
51,6%
1248,91 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2019)
18,16%
59,49%
22,34%
Buitenlanders6,81% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterIvo Wynants (N-VA)
BestuurN-VA, durf!
Zetels
NV-a
durf!
CD&V
Vlaams Belang
sp.a
Open Vld
21
7
5
4
2
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen20.496 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad6,18% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2110
Deelgemeente
Wijnegem
Zonenummer03
NIS-code11050
PolitiezoneMinos
HulpverleningszoneAntwerpen
Websitewww.wijnegem.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Antwerpen
in de provincie Antwerpen
Portaal    België
De voormalige site van Stokerij Meeus

Toponymie

Het toponiem Wijnegem is tweeledig en bestaat uit de woorddelen Wijne- en gem. Beide vinden hun oorsprong in het Frankisch.[1]

  • Wijne verwijst naar de Wini. Een Frankische familie die zich tijdens de Frankische landname zich in deze streek vestigden. Mogelijks verwijst Wini naar het voormalige stamhoofd van deze familie.
  • -Gem is een veel voorkomende afkorting die kan terug gevoerd worden naar ingahaim. Dit betekent zoveel als het heem van of het huis van. In vroegere tijden werden nederzettingen vaak genoemd naar een belangrijke bewoner of oprichter van de nederzetting.

De naam Wijnegem kan dan ook verklaard worden als woning van de familie van Wini.

Geschiedenis

Archeologische opgravingen hebben uitgewezen dat er al in de Gallo-Romeinse periode een kleine nederzetting op het grondgebied van de huidige gemeente bestond. De oudste vermelding van het dorp dateert uit 1161, in een oorkonde van de Abdij van Tongerlo. Tot 1559 behoorde Wijnegem toe aan de hertog van Brabant. De oude kerk van Wijnegem stond aan de huidige Oude Sluisstraat. Deze brandde af in 1562, de nieuwe kerk werd gebouwd op de locatie van de huidige kerk. In 1542 werd het dorp geplunderd en gedeeltelijk verwoest tijdens de doortocht van Maarten van Rossum. Gedurende de Spaanse Successieoorlog was het Franse hoofdkwartier gevestigd in het dorp.

Geografie

Aangrenzende gemeenten

   Aangrenzende gemeenten   
   Schoten   
 Antwerpen  Schilde 
   Wommelgem   

Demografie

Demografische ontwikkeling

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Wijnegem maakt deel uit van het kieskanton Zandhoven, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

WijnegemSupranationaalNationaalGemeenschapGewestProvincieArrondissementProvinciedistrictKantonGemeente
AdministratiefNiveau  Europese Unie België Vlaanderen AntwerpenAntwerpenWijnegem
Bestuur Europese CommissieBelgische regeringVlaamse regeringDeputatieGemeentebestuur
Raad Europees ParlementKamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams ParlementProvincieraadGemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands KiescollegeKieskring AntwerpenAntwerpenKapellenZandhovenWijnegem
Verkiezing EuropeseFederaleVlaamseProvincieraads-Gemeenteraads-
Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
De 21 zetels zijn als volgt verdeeld:

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters

TijdspanneBurgemeester
1848 - 1892Gustave Van Havre (LP)
1892 - 1914Hippoliet Meeus
1914 - 1919Constant Ceulemans
1919 - 1934Georges van Havre
1934 - 1941Henri Saveniers
1941 - 1944Frans Wuyts (VNV)
1944 - 1946Henri Saveniers
1947 - 1976Theo Michielsens (CVP)
1977 - 1999Leo Nuyts (CVP)
1999 - 2012Leo Carpentier ( CVP / CD&V)
2013 - hedenIvo Wynants (N-VA)

Legislatuur 2013 - 2018

Burgemeester is Ivo Wynants (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en DURF!. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel10-10-1976[2]10-10-19829-10-19889-10-19948-10-20008-10-2006[3]14-10-2012[4]14-10-2018
Stemmen / Zetels%19%19%19%19%19%19%21%21
CVP1 / CD&V254,2011146,0311145,1411031,581831,211731,002618,042411,522
SP1 / SP-VLD2 / sp.a320,081318,221323,561419,011424,472512,163210,53324,830
AGALEV1 / DURF!2 / Dorpspartij DURF!3-11,241113,6912161315,31320,592421,172518,934
Groen-------10,42
PVV1 / VLD2 / Open Vld3-4,4410-10,422-11,73229,54315,830
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2---10,971219,341424,512510,882215,824
N-VA------29,86732,89
VU1 / VU&ID225,721520,071417,61135,19105,2220---
GEMBEL---6,8404,460---
Totaal stemmen60545940602159056037644164326775
Opkomst %93,3890,3990,3591,8288,8690,2
Blanco en ongeldig %4,644,735,034,444,163,357 2,673,0

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt

Bezienswaardigheden

Gemeentehuis
Kasteel Kijckuit
  • Het gemeentehuis in neorenaissancestijl naar ontwerp van De Braey. Er worden tal van archeologische vondsten uit de Romeinse tijd tentoongesteld.
  • Fort 1
  • Kasteel Kijckuit
  • Kasteel Ertbrugge

Economie

Verleden

Heden

Wijnegem maakt deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal. Tevens is Wijnegem Shopping Center, een groot winkelcentrum, er gevestigd.

Sport

Transport

Openbaar vervoer

Wijnegem wordt ontsloten door de Antwerpse tramlijnen 5 en 10, die sinds 2012 Wijnegem verbinden met het stadscentrum van Antwerpen. Terwijl tramlijn 10 de Turnhoutsebaan volgt door Deurne tot de grens van Borgerhout, de oude route van buurtspoorweg 41 volgend, tot ze daar de Antwerpse premetro in duikt richting Schoonselhof, maakt tramlijn 5 een omweg langs Deurne-Noord om aan het Sportpaleis de Antwerpse premetro in te duiken, onder de Schelde door tot de terminus op Linkeroever.

Tram 10 volgt zo grotendeels de route van de eerste buurtspoorlijn in de provincie Antwerpen, van Antwerpen (Turnhoutse Poort) naar Wijnegem (vaart), die op 15 augustus 1885 werd geopend. Op 20 september van datzelfde jaar volgde de rest van de lijn naar Oostmalle en Hoogstraten en een jaar later bereikte de lijn Turnhout.[5] Op 7 juni 1926 werd de buurtspoorweglijn geëlektrificeerd tot Schilde, in 1941 volgde de rest tot Turnhout. Op 26 mei 1962 reed de buurtspoorwegtram voor laatst in Wijnegem, maar vijftig jaar rijdt er dus weer een tram op dat traject van Wijnegem naar Antwerpen. Oorspronkelijk was het de bedoeling om de tram door Wijnegem te verlengen tot Schilde, maar dat is via de vernieuwde brug over het Albertkanaal die geen tramverkeer toelaat uitgesloten.

Naast de beide tramlijnen kent Wijnegem ook een uitgebreid busnetwerk, met als stamlijnen de lijnenbundel 410/411/412/414, de opvolgers van de vroegere buurtspoorweglijn 41, die Antwerpen via Wijnegem verbinden met Turnhout, Zandhoven en Sint-Job-in-'t-Goor. Buslijn 413 is een variant die het noorden van de gemeente aandoet en daarna lijn 410 vervoegt tot Oostmalle. Naast die oost-westverbinding zijn er ook bussen naar het zuiden (lijnen 140/141 van Wijnegem naar Hoboken) en het noorden (lijn 780 naar Zandvliet).

Wegennetwerk

Wijnegem wordt doorsneden door de oude Turnhoutsebaan, die binnen de gemeentegrenzen als N112 genummerd is sinds de aanleg van de omleidingsweg Houtlaan. Die laatste neemt nu de grootste stroom doorgaand verkeer van Antwerpen naar Schilde op zich, en kreeg daarom ook het wegnummer N12 over van de oude weg. De andere gewestwegen die door de gemeente lopen zijn de R11 (een klein stuk in het westen) en de N120, die het Schijnpoort via de industriegebieden in het uiterste noorden van Deurne en het uiterste zuiden van Schoten verbindt met Wijnegem-centrum. De Krijgsbaan (R11) heeft alle dagen wel met file te maken, richting Wommelgem rond punt en aan de andere kant richting Shopping Center en zo naar Schilde naar de Houtlaan .

Waterwegennetwerk

Wijnegem ligt ook aan het Albertkanaal, met een sluizencomplex aan de brug van de Turnhoutsebaan over dit kanaal. Enkele meters van de gemeentegrens met Schoten komt het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten uit in het Albertkanaal.

Bekende inwoners

Zie de categorie Wijnegem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.