Sint-Katelijne-Waver

Sint-Katelijne-Waver is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen en behoort tot het kieskanton Duffel en het gerechtelijk kanton Mechelen. Begin 2020 werd de 21.000ste inwoner gevierd.[1][2]

Sint-Katelijne-Waver
Gemeente in België
(Details) (Details)

Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Antwerpen
ArrondissementMechelen
Oppervlakte
 Onbebouwd
 Woongebied
 Andere
36.12 km² (2017)
67,56%
17,5%
14,94%
Coördinaten51° 4' NB, 4° 32' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
 Mannen
 Vrouwen
 Bevolkingsdichtheid
20.792 (01/01/2019)
49,08%
50,92%
575,7 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2019)
19,35%
59,68%
20,97%
Buitenlanders4,95% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterKristof Sels (N-VA)
BestuurN-VA, CD&V
Zetels
N-VA
Samen Anders
Vlaams Belang
CD&V
27
10
5
2
9
Economie
Gemiddeld inkomen20.732 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad4,29% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2860
2861
Deelgemeente
Sint-Katelijne-Waver
Onze-Lieve-Vrouw-Waver
Zonenummer015 - 03
NIS-code12035
PolitiezoneBODUKAP
HulpverleningszoneRivierenland
Websitewww.sint-katelijne-waver.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Mechelen
in de provincie Antwerpen
Portaal    België
Parochiekerk Sint-Augustinus
Pastorie in de Clemenceaustraat
Abdij van Rozendaal (domein Roosendael), Koetshuis
Abdij van Rozendaal (domein Roosendael), Poorthuis
Kasteel Rozenhouthof, bijgebouwen aan de Kuikenstraat
Sint-Michielskasteel
Midzeelhoeve I
Eclectische woning in de Albertstraat
Station Sint-Katelijne-Waver

Toponymie

De naam Sint-Katelijne-Waver bestaat uit twee naamsdelen. Enerzijds Sint-Katelijne en anderzijds Waver.

"Sint-Katelijne" is een vernederlandsing van Sint-Catharina en verwijst vermoedelijk naar Catharina van Alexandrië, een populaire heilige in de middeleeuwen.

"Waver" verwijst naar het Mechelse Waverwoud dat hier gedurende de middeleeuwen gelegen was. De eerste vermelding van dit woud gebeurde in het jaar 1008.

In het dialect wordt vaak naar Sint-Katelijne-Waver verwezen als kortweg Katlijne of Sint-Katlijne.

Geschiedenis

Prehistorie

In november 2014 werd er per toeval een silexsteen teruggevonden in de educatieve tuin van basisschool Dijkstein. Na onderzoek bleek de silex ongeveer 35.000 à 45.000 jaar oud te zijn. Deze steen was vervaardigd door Neanderthalers, vondsten van Neanderthalers zijn zeer zeldzaam in Vlaanderen, het was trouwens ook de eerst Neanderthaler vondst ooit in de hele wijde streek van Sint-Katelijne-Waver.[3]

Middeleeuwen

Zowel het dorpscentrum van Sint-Katelijne-Waver als dat van Onze-Lieve-Vrouw-Waver ontstonden op de gronden van het machtige Waverwoud omstreeks de 13de eeuw toen de ontginning van het woud haar hoogtepunt bereikte.

16e - 19e eeuw

In 1570 telde de gemeente 400 inwoners. In 1686 waren er in het dorp 3 brouwerijen en 26 herbergen en daarbovenop 6 winkels.[4] Tussen 1762 en 1769 waren er ongeveer 1430 inwoners. In 1786 steeg het aantal verder tot 1532 mensen en in 1831, geen 50 jaar later, was het aantal mensen zo goed als verdubbeld tot 2954. Nog zo'n 15 jaar later, in 1846, waren er 3213 inwoners, alweer een sterke stijging.[4]

In 1846 was er de volgende industrie: 2 windmolens, 2 (plantaardige) oliebedrijven, 3 brouwerijen, een distilleerderij, een kaarsbedrijf en een aantal wevers.[4] Er waren toen 585 huizen, waarvan 9 onbewoond.

20e - 21e eeuw

In 1977 fusioneerden beide gemeenten die de verwijzing naar het Waverwoud in hun naam behielden. Na bijna acht eeuwen werden beide gemeenten opnieuw herenigd. De derde gemeente in het Waverwoud was Sint-Nicolaas-Waver. Deze gemeente leefde voort onder de naam Putte.

Geografie

Hydrografie

De hydrografie van Sint-Katelijne-Waver wordt gekenmerkt door de Beneden-Nete, die de grens van de gemeente vormt in het uiterste noorden, en daarnaast nog 5 (noemenswaardige) waterlopen. Dit zijn de Kammaarbeek, de Goorbosbeek, de Perwijsveldloop, de Melenhoekbeek (die gedeeltelijk de grens vormt met Putte) en de Vrouwvliet (op de grens met Mechelen).

Kernen

Naast de twee deelgemeenten bestaat Sint-Katelijne-Waver nog uit vier kernen: het centrum, Onze-Lieve-Vrouw-Waver, Elzestraat (in het verleden noemde men deze plaats Sint-Augustinus-Waver[5]) en Pasbrug-Nieuwendijk. Op de grens van de vroegere deelgemeenten bevindt zich bovendien het gehucht Hagelstein (of Katerveire).

Aangrenzende gemeenten

   Aangrenzende gemeenten   
 Duffel    Lier 
   Putte 
 Mechelen  Bonheiden   

Partnersteden

Demografie

Aantal huizen[6]

Jaar1480149615261826
Huizen180191245468

Evolutie van het inwoneraantal

19e eeuw

Jaar180618161830184618561866187618801890
Inwoneraantal238826122911321332143257376539374493
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar19001910192019301947196119701976
Inwoneraantal492365296738854310.32611.71913.37714.086
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

Na de gemeentelijke herinrichting

Jaar1977198019851990199520002005
Inwoneraantal17.02117.33217.46817.99418.61119.03819.432
Opmerking:Inwoneraantal op 01/01 - Bron:NIS

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.[7]

Politiek

Structuur

De gemeente Sint-Katelijne-Waver maakt deel uit van het kieskanton Duffel, gelegen in het provinciedistrict Lier, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Sint-Katelijne-WaverSupranationaalNationaalGemeenschapGewestProvincieArrondissementProvinciedistrictKantonGemeente
AdministratiefNiveau  Europese Unie België Vlaanderen AntwerpenMechelenSint-Katelijne-Waver
Bestuur Europese CommissieBelgische regeringVlaamse regeringDeputatieGemeentebestuur
Raad Europees ParlementKamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams ParlementProvincieraadGemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands KiescollegeKieskring AntwerpenMechelen-TurnhoutLierDuffelSint-Katelijne-Waver
Verkiezing EuropeseFederaleVlaamseProvincieraads-Gemeenteraads-

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters

TijdspanneBurgemeester
1803 Pierre Mathieu Bleeckx
1844 - 1854 Cornelius Van Trichtveldt
1855 - 1857 Gomm. Van Slagmolen
1858 - 1861 Joannes M. Somers
1862 - 1876 Petrus Franciscus Van Den Bergh
1877 - 1882 Corn. Hellemans
1883 - 1884 J. B. Goovaerts
1885 - 1910Pieter Franciscus Budts
1911 - 1921Jan Baptist Sels
1921 - 1938Louis Claes
1939 - 1952Jozef Laenen
1953 - 1962Victor Van den Eynde
1962 - 1971Desideer Vermeulen[8] (CVP)
1971 - 1976Jan-August Van Calster (CVP)
1977 - 1982Michel Van Dessel (CVP)
1983 - 1988Jan-August Van Calster
1989 - 2002Kris Lens[9] (CVP / CD&V)
2003 - 2012Eddy Vercammen[10] (CD&V)
2013 - hedenKristof Sels (N-VA)

Legislatuur 2006 - 2012

Sint-Katelijne-Waver werd tot in 2012 decennialang bestuurd door de CD&V (voordien CVP). Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 ging deze partij in kartel met de N-VA naar de kiezer en slaagde erin haar aantal zetels te behouden. Het kartel ging aanvankelijk in bad met VLD.[11] Na de overstap van 2 raadsleden van VLD naar LDD (Martine De Graef en Martine Verbist) besloot CD&V-N-VA het coalitieakkoord met VLD te verbreken. Ze werden de verdere legislatuur aan een meerderheid geholpen door de raadsleden van LDD[12] (die in 2008 nog versterkt werden door de overkomst van ex-Vlaams Belangers Marina Cooreman[13] en Luc Vercammen[14]). De oppositie bestond uit Open Vld, sp.a en Vlaams Belang.

Legislatuur 2013 - 2018

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 is er een aardverschuiving ontstaan. N-VA werd de grootste partij met 10 zetels gevolgd door CD&V (9 zetels), Samen Anders (kartel Open Vld, sp.a en OK[15]) (5 zetels), Vlaams Belang (2 zetels) en Groen (1 zetel). N-VA heeft reeds op dezelfde avond aangekondigd dat zij een coalitie zullen vormen met Samen Anders. Dat betekende dat er voor de eerste keer in de geschiedenis Sint-Katelijne-Waver geen christendemocratische burgemeester meer had. Burgemeester is Kristof Sels (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en Samen Anders. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel10-10-1976[16]10-10-1982[16]9-10-1988[16]9-10-1994[16]8-10-2000[16]8-10-2006[17]14-10-2012[18]14-10-2018
Stemmen / Zetels%25%25%25%25%25%25%27%27
CVP1 / CD&V+N-VA2 / CD&V362,1611747,0611451,0811552,8411641,7511241,6221231,453919,236
PVV1 / VLD2 / Samen Anders (Vld-sp.a-ok)32,07105,45107,421117,642427,472722,132518,693525,338
AGALEV1 / Groen2-5,03107,25119,65126,8911-6,58217,421
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2-0,8810--13,371319,17249,202210,222
N-VA------32,231032,410
KA-WA-------5,50
Kat.anders------1,850-
SP1 / sp.a-spirit-Groen!211,821213,071314,081311,74129,291217,0824--
W.O.W.----1,230---
VU23,94628,51820,1658,141----
Totaal stemmen1183212465130481326313539142681448815032
Opkomst %94,6392,7491,8493,5992,1694,5
Blanco en ongeldig %2,974,463,835,23,754,442,933,1

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Bezienswaardigheden

Burgerlijke bouwwerken

Hoeves

  • Goorboshoeve
  • Herenhoeve Slaapt in’t stro
  • Kleine Bullemhoeve
  • Kretenborghoeve
  • Midzeelhoeve
  • Sandhoeve
  • Schaapstalhoeve
  • Schaliënhoeve
  • Schranshoeve
  • Borgersteinhoeve

Kastelen

  • Sint-Michielskasteel
  • Kasteel Lombaardstein
  • Kasteel Fruitenborg
  • Kasteel Zorgvliet
  • Kasteel Rozenhout
  • Kasteel Dijkstein

Overige

  • Art Déco Huis Waverwoud
  • Grafmonument Ysebrant de Lendonck
  • Hooghuis
  • Oud gemeentehuis
  • Nieuw gemeentehuis

Religieuze bouwwerken

Kerken

  • Kerk van de Goede Herder
  • Onze-Lieve-Vrouw van Smarten
  • Onze-Lieve-Vrouwkerk
  • Sint-Augustinuskerk
  • Sint-Catharinakerk

Scholen

  • Het Sint-Ursula-instituut met kloosterkerk
  • Gemeentelijke basisschool de GLOC (Sint-Katelijne-Waver) (Gemeentelijk Lager Onderwijs Centrum)
  • Sint Katharinaschool (Sint-Katelijne-Waver)
  • WAVO (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
  • GBS Octupus (Elzestraat)
  • Hagelstein lagere school en middelbare school (Sint-Katelijne-Waver)

Kapellen

  • Drieraderskapel
  • Kapel Borgerstein

Andere

Fort 12 "van Midzelen", deel van de Hoofdweerstandsstelling

Militaire Bouwwerken

  • Groot Fort of Fort Midzelen
  • KW-linie
  • Schansen van Dorpveld en Bosbeek

Musea

  • Groentemuseum 't Grom
  • Schoolmuseum en klasje van toen

Natuur

Het zogenaamde Pesthuis op het domein Roosendael

Parken

  • Park van de voormalige abdij van Roosendael
  • Sint-Michielspark
  • Park Borgerstein
  • Park Ursulinen

Cultuur

Evenementen

Lente

  • Erfgoeddag: in april
  • Week van de Groentestreek: in mei

Zomer

  • Katelijne zomert (eind juni)
  • Midzeelhoevedag: augustus
  • Jaarmarkten: Onze-Lieve-vrouw-Waver / Centrum Sint-Katelijne-Waver

Herfst

  • Herdenking 'Slag van Dorpveld': laatste weekend van september
  • Jan Kadoddertocht: laatste zondag van oktober
  • Week van de smaak: november

Winter

  • Lichtstoet: tweede kerstdag (26 december)
  • Waver Wintert (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)

Religie en levensbeschouwing

Sint-Katelijne-Waver is de hoofdplaats van de federatie Duffel-Sint-Katelijne-Waver die deel uitmaakt van het dekenaat Mechelen. Deze maakt op haar beurt weer deel uit van het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen in het Aartsbisdom Mechelen-Brussel. De gemeente wordt onderverdeeld in zes parochies, met name Sint-Catharina (Centrum), De Goede Herder (Nieuwendijk), Sint-Libertus (Pasbrug), Sint-Augustinus (Elzestraat), Onze-Lieve-Vrouw (Zuurbossen) en Onze-Lieve-Vrouw-van-Smarten (Onze-Lieve-Vrouw-Waver).

Mobiliteit

Openbaar Vervoer

In Sint-Katelijne-Waver bevindt zich op spoorlijn 25 en 27 het station Sint-Katelijne-Waver. Daarnaast verbinden verschillende buslijnen van de vervoersmaatschappij De Lijn de gemeente met Mechelen, Lier en andere gemeenten in de omgeving.

Wegennet

De belangrijkste wegen in de gemeente zijn de N105 die de dorpskern van Sint-Katelijne-Waver verbindt met het station, de R6 (Mechelen), de Duffelsesteenweg (Duffel), de Mechelbaan (Mechelen en Koningshooikt), de Liersesteenweg (Duffel), de Bergstraat (Bonheiden) en ten slotte de Molenstraat (Putte).

Economie

Van oudsher werd hier intensief aan land- en gespecialiseerde tuinbouw gedaan. De tuinbouwveiling BelOrta, met hoofdzetel in Sint-Katelijne-Waver, is de grootste coöperatieve groente- en fruitveiling van België en ook Europees marktleider. BelOrta werd gevormd in 2013, door de fusie tussen de Vennootschap Mechelse Veilingen (VMV) en de Coöbra witloofveiling uit Zellik-Asse. In 2014 trad ook de aardbeien en kleinfruit Veiling Borgloon toe.

Sint-Katelijne-Waver is naast een tuinbouwgemeente ook een heuse onderwijsgemeente, met meer dan zesduizend leerlingen en studenten uit het lager (zeven scholen), secundair (twee scholen) en het hoger onderwijs

Onderwijs

Kleuter- en Lager Onderwijs

  • Gemeentelijke basisschool Dijkstein
  • Gemeentelijke basisschool GLOC
  • Gemeentelijke basisschool Octopus
  • Basisschool Hagelstein
  • Sint-Katarinaschool
  • Basisschool WAVO
  • Heilig Hart basisschool

Secundair Onderwijs

Hoger Onderwijs

Instituut De Nayer, met onderwijs van de Katholieke Universiteit Leuven en Hogeschool Thomas More.

Sport

Voetbal

De gemeente telt vier voetbalploegen die uitkomen in de KBVB, zijnde KSK Wavria in Onze-Lieve-Vrouw-Waver, KFC Katelijne-Waver in het centrum, KGR Katelijne aan de grens met Mechelen en Red Boys Elzestraat aan de grens met Duffel. Ook is er een zaalvoetbalploeg die uitkomt in de KBVB zaalvoetbalcompetitie: ZVK Katelijne.

Basketbal

De dames van basketbalclub BC Sint-Katelijne-Waver kwamen in het seizoen 2006-2007 uit in 1ste nationale en eindigden hier verdienstelijk als derde. Sindsdien eindigden ze elk jaar in de top 3, en in het seizoen 2009-2010 werden ze uiteindelijk Belgisch kampioen.

Overige sporten

  • WAK-Waver, een badmintonclub die uitkomt in de eerste afdeling van de PBA competitie.
  • Golfclub De Wijnvelden, de club van onder andere vijfvoudig Belgisch kampioen golf Raph Vanbegin.
  • WAVOC, een volleybalclub die haar matchen speelt in Sporthal Bruultjeshoek.
  • Duikcentrum Ludwig Neefs, het grootste PADI-duikcentrum van België.
  • Bansoo Gym, de kickboksen-club van onder andere Belgisch kampioen 2007 "light contact -84 kg" Jelle Hermans.

Bekende inwoners

Geboren


Woonachtig

Bekende personen die woonachtig zijn of waren in Sint-Katelijne-Waver of een andere significante band met de gemeente hebben:


Foto's

Zie de categorie Sint-Katelijne-Waver van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.