Zwijndrecht (België)
Zwijndrecht is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente telt ruim 19.000 inwoners. Zwijndrecht ligt aan de Schelde, op de linkeroever van de rivier, tegen de provincie Oost-Vlaanderen. Zwijndrecht behoort tot het kieskanton Antwerpen en tot het vijfde gerechtelijk kanton Antwerpen.
Gemeente in België .svg.png){kind=small} | |||||
| |||||
  | |||||
Geografie | |||||
| Gewest |  | ||||
| Provincie |  | ||||
| Arrondissement | Antwerpen | ||||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 17.82 km² (2017) 40,65% 13,1% 46,25% | ||||
| Coördinaten | 51° 13' NB, 4° 20' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 19.056 (01/01/2019) 48,98% 51,02% 1069,44 inw./km² | ||||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 19,64% 59,61% 20,75% | ||||
| Buitenlanders | 6,8% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
| Burgemeester | André Van de Vyver (Groen) | ||||
| Bestuur | Groen, CD&V, sp.a | ||||
| Zetels Groen N-VA CD&V Vlaams Belang sp.a | 25 8 9 3 3 2 | ||||
| Economie | |||||
| Gemiddeld inkomen | 19.834 euro/inw. (2016) | ||||
| Werkloosheidsgraad | 6,18% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
| Postcode 2070 2070 | Deelgemeente Zwijndrecht Burcht | ||||
| Zonenummer | 03 | ||||
| NIS-code | 11056 | ||||
| Politiezone | Zwijndrecht | ||||
| Hulpverleningszone | Antwerpen | ||||
| Website | www.zwijndrecht.be | ||||
| Detailkaart | |||||
 | |||||
| ligging binnen het arrondissement Antwerpen in de provincie Antwerpen | |||||
| |||||
_wapen.svg.png)
Toponymie[1]
Het toponiem Zwijndrecht bestaat uit twee woorddelen, namelijk zwijn en -drecht.
- -Drecht, een woorddeel dat vaak in plaatsnamen wordt aangetroffen, is een woord van West-Nederfrankische herkomst en heeft de betekenis stroming, drift (der rivier).
- zwijn verwijst niet zoals men zou vermoeden naar varken, maar is vermoedelijk een verbuiging van het eveneens West-Nederfrankische woord Swin met de betekenis geul of kreek.
Zwijndrecht kan dan ook verklaard worden als een stromingsgeul.
Geografie
Kernen
De huidige gemeente Zwijndrecht ontstond op 1 januari 1977 door de fusie van de kerngemeente Zwijndrecht met de toen opgeheven gemeente Burcht. Zwijndrecht en Burcht maken pas sinds 31 maart 1923 deel uit van de provincie Antwerpen. Daarvoor was de Schelde de grens en behoorden beide toenmalige gemeenten tot de provincie Oost-Vlaanderen. In hetzelfde jaar werden ook de voormalige Borgerweertpolder en de Sint-Annaparochie op het Vlaams Hoofd (Sint-Anneke) van Zwijndrecht losgemaakt en het geheel onder de naam Linkeroever bij de stad Antwerpen gevoegd. Op kerkelijk gebied behoort Zwijndrecht nog steeds bij het bisdom Gent. Daarmee onderscheidt Zwijndrecht zich op kerkelijk gebied van de Antwerpse Linkeroever, die uit één parochie bestaat (Sint-Anna-ten-Drieën) en integraal tot het bisdom Antwerpen behoort.
Demografie
Evolutie van het inwonertal
19e eeuw
| Jaar | 1806 | 1816 | 1830 | 1846 | 1856 | 1866 | 1876 | 1880 | 1890 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inwonertal | 1730 | 1803 | 1967 | 2287 | 2452 | 2443 | 3135 | 3315 | 4619 |
| Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 | |||||||||
20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten
| Jaar | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1947 | 1961 | 1970 | 1976 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inwonertal | 5836 | 7308 | 7424 | 6194 | 7035 | 8804 | 9581 | 9936 | |
| Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976 | |||||||||
Na de gemeentelijke herinrichting
| Jaar | 1977 | 1980 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2006 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inwonertal | 16.710 | 16.474 | 16.996 | 18.271 | 17.983 | 17.801 | 18.104 | 18.239 |
| Opmerking:Inwonertal op 01/01 - Bron:NIS | ||||||||
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
Geschiedenis
(Voormalige) Burgemeesters
| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1988 - 1994 | Oktaaf Meyntjens (VU) | |
| 1995 - 2012 | Willy Minnebo (Agalev / Groen) | |
| 2012 - heden | André Van de Vyver (Groen) | |
Legislatuur 1995 – 2000
In de aanloop van de verkiezingen van 1994 besloten de tweede grootste partijen (en tevens coalitiepartners tijdens de vorige legislatuur), met name de Volksunie en de CVP - in kartel naar de verkiezingen te gaan. Dit kon evenwel niet rekenen op de steun van een belangrijke factie binnen de Volksunie. Hierdoor ontstond de scheurlijst VolUit. De verkiezingen draaide dramatisch uit voor het kartel (onder de naam GEM), dat zijn meerderheid van 15 zetels verloor (−27,30% ten opzichte van het gezamenlijk resultaat van 1988, oftewel −7 zetels). VolUit kon van het verlies echter slechts gedeeltelijk profiteren en strandde op 8,03% (2 zetels).[2]
Agalev en de KP van Willy Minnebo besloten dan weer de handen in elkaar te slaan en trokken met een gezamenlijke lijst naar de verkiezingen. Winnaars deze verkiezingen waren het Vlaams Blok (dat voor de eerste maal opkwam) met 11,59% (3 zetels), VLD (dat de vorige verkiezingen niet was opgekomen) met 9,85% (2 zetels), Agalev 15,45% (+3,58%, 4 zetels) en de groene scheurlijst GA met 4,7% (echter onvoldoende voor een zitje in de gemeenteraad). ROSSEM, W.O.W. en WIT konden niet overtuigen en strandde ieders net onder de 2%. De SP ten slotte moest een klein verlies incasseren van 0,7% en strandde op 19,34%.
Er werd een coalitie gesloten tussen Agalev, SP, VLD en Voluit met voormalig KP-er Willy Minnebo als burgemeester. Minnebo werd zo de eerste groene burgemeester van Vlaanderen.[3]
Legislatuur 2013 – 2018
Burgemeester is André Van de Vyver (Groen). Hij leidt een coalitie bestaande uit Groen en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 13 op 25 zetels.
Legislatuur 2018 - 2024
Enkele uren nadat de stembureau's gesloten waren bleek dat de N-VA gestaag bleef t.o.v. de vorige verkiezingen en dat Groen meer dan 2% moest prijsgeven waardoor N-VA met 0,6% verschil de grootste partij van Zwijndrecht werd. Toch besloot Groen om zeer snel een coalitie te vormen met een derde partij aangezien de huidige geen meerderheid meer haalde. Hierin vonden ze in sp.a een partner en werd de grootste partij van Zwijndrecht buitenspel gezet. CD&V bleek echter wel bereid om met de N-VA in zee te gaan, maar doordat ze samen geen meerderheid haalden, was dit niet mogelijk.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij of kartel | 10-10-1976[4] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[5] | 14-10-2012[6] | 14-10-2018 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | |
| CVP1 / GEM2 / CD&V3 | 43,721 | 12 | 26,981 | 8 | 22,441 | 6 | 25,652 | 8 | 14,841 | 4 | 15,293 | 4 | 15,533 | 4 | 14,63 | 3 | |
| SP1 / sp.a2 | 20,011 | 5 | 20,021 | 5 | 20,041 | 5 | 19,341 | 6 | 16,221 | 4 | 14,562 | 4 | 9,622 | 2 | 9,22 | 2 | |
| AGALEV1 / Groen!2 / Groen3 | - | 8,321 | 1 | 11,871 | 3 | 15,451 | 4 | 24,281 | 7 | 33,592 | 10 | 31,433 | 9 | 28,83 | 8 | ||
| PVV1 / VLD2 / VLD-VIVANT3 / Open Vld4 | - | 4,651 | 0 | - | 9,852 | 2 | 12,242 | 3 | 7,913 | 1 | 2,914 | 0 | 5,14 | 0 | |||
| Vlaams Blok1 / VB-VLOTT2 / Vlaams Belang3 | - | - | - | 11,591 | 3 | 171 | 5 | 22,572 | 6 | 10,843 | 2 | 12,93 | 3 | ||||
| N-VA | - | - | - | - | - | 3,42 | 0 | 29,66 | 8 | 29,4 | 9 | ||||||
| 2070 | - | - | - | - | - | 2,65 | 0 | - | - | ||||||||
| VU1 / VolUit2 / VU&ID3 | 27,241 | 7 | 31,781 | 10 | 30,511 | 9 | 8,032 | 2 | 10,513 | 2 | - | - | - | ||||
| OSCAR | - | - | - | - | 4,91 | 0 | - | - | - | ||||||||
| GA | - | - | - | 4,7 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| W.O.W. | - | - | - | 1,95 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| WIT | - | - | - | 1,74 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| ROSSEM | - | - | - | 1,71 | 0 | - | - | - | - | ||||||||
| KPB1/KP2 | 8,141 | 1 | 8,241 | 1 | 7,52 | 1 | - | - | - | - | - | ||||||
| LDO | - | - | 7,65 | 1 | - | - | - | - | - | ||||||||
| PVDA | 0,89 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| Totaal stemmen | 11614 | 12003 | 13203 | 12670 | 12664 | 13556 | 13177 | 13318 | |||||||||
| Opkomst % | 94,92 | 91,94 | 91,74 | 93,61 | 89,78 | 92,5 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,63 | 3,6 | 4,21 | 4,81 | 3,35 | 3,05 | 2,37 | 3,1 | |||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De laatste gemeenteraadsverkiezingen vonden plaats op 14 oktober 2018.
Structuur
De gemeente Zwijndrecht ligt in het kieskanton Antwerpen, het provinciedistrict Antwerpen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.
Bezienswaardigheden
- De Heilig Kruiskerk. Michaël Cop was hier pastoor op het einde van de 18e eeuw. Hij werd naar Frans-Guyana gedeporteerd en overleed in 1799 bij de Kleine Antillen.
- De oude pastorie
- De Defensieve Dijk is een dijk die als een onderdeel van de verdedigingsgordel rond Antwerpen werd gebouwd
- Het Tassynshuis, uit de 18de eeuw
- Het Fort van Zwijndrecht, uit 1870
Mobiliteit
Fiets
De Fietssnelweg F4 verbindt Zwijndrecht met Gent en met Antwerpen Linkeroever en loopt grotendeels naast spoorlijn 59. Er zijn nog delen die moeten afgewerkt worden.
De Fietssnelweg F41 verbindt de haven van Gent met de Waaslandhaven. Ook van deze fietssnelweg moeten er nog delen worden afgewerkt.
De Lange-afstandsfietsroute 'Grensroute' verbindt Zwijndrecht via de Kennedyfietstunnel met Antwerpen en in de andere richting met Beveren.
Openbaar vervoer
Zwijndrecht heeft een station aan de spoorlijn 59 tussen Antwerpen en Sint-Niklaas. Dit station Zwijndrecht wordt doordeweeks eenmaal per uur per richting aangedaan door een L-trein.
De Antwerpse tramlijn 3 rijdt vanuit Merksem door Antwerpen en Zwijndrecht naar de Park+Ride bij de grens met Melsele (Oost-Vlaanderen)
Wegennet
De gemeente wordt doorsneden door de snelwegen A14/E17 en A11/E34, die ten oosten van Zwijndrecht samenkomen in het begin van de Antwerpse ring R1. De A14/E17 loopt centraal tussen Zwijndrecht en Burcht. Afrit 17 (Zwijndrecht) ontsluit beide plaatsen; net op de westelijke grens van de gemeente ligt afrit 16 (Kruibeke). Door het noorden van de gemeente loopt de A11/E34, met een afrit naar het havengebied in het noorden van de gemeente.
Sport
Volgende sportverenigingen zijn actief in Zwijndrecht:
Gevechtssporten
- Ippon Zwijndrecht
- Jacko's Gym (Thaibox)
- Filhos de Bimba, Capoeira regional
Overige
- Zwijndrecht Atletiek Team
- BC Zwijndrecht ('t Fortje)
- Jazz and Joy
- TTK Zwijndrecht
- Sobabee
Bekende inwoners
Geboren
- Alfred Ost (1884-1945), kunstschilder
- Emiel van Hemeldonck (1897-1981), schrijver
- Leo Tindemans (1922-2014), politicus
- Oktaaf Meyntjens (1923-2010), politicus
- Gino De Keersmaeker (1970), paralympisch atleet
- Kobe Ilsen (1981), televisiepresentator en reportagemaker
- Tessa Van Wauwe (1981), miss Vlaanderen 2006
- Gia Baldi (Maria Lea Joos, 1936), zangeres
Woonachtig
- Claudine De Schepper (1949), politica
Partnersteden
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Gemeenten in de provincie Antwerpen | |
|---|---|---|
|
Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs-Sint-Amands · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht | ||
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Zwijndrecht op Wikimedia Commons. |