Lier (België)

• De rivier de Nete, ontstond vroeger ten zuiden, maar nu ten noorden van de stad door de samenvloeiing van de Grote en Kleine Nete.
• De rivier de Kleine Nete die gedeeltelijk ook "Binnennete" wordt genoemd.
• De rivier de Grote Nete
• Het Netekanaal, begint aan het Albertkanaal en komt ten zuidwesten van Lier samen met de Nete.
• De Afleidingsvaart van de Nete, ook wel "Omleidingsvaart" genoemd.
• De Albertvaart, een korte verbinding tussen de oorspronkelijke loop van de Kleine Nete en de Grote Nete aan de oostkant van de stad.

Het grondgebied van de stad Lier is onderverdeeld in vijf hoofdwijken. De wijken Leuvensepoort en Mechelpoort werden genoemd naar de vroegere stadspoorten. In het noorden ligt de wijk Lisp. De vierde wijk is het stadscentrum (binnenstad) en de vijfde is de vroegere deelgemeente Koningshooikt. In 1965 en 1990 werden in het kader van de organisatie van de Sint-Gummarusfeesten tal van kleinere wijkcomités opgericht. Een aantal van hen is nog actief als wijkvereniging.

Bron:

• Het stadspark, kleine groene long in het centrum met vijver en speeltuin.
• De vesten, een groene ring rond de stad op de plek van de oude stadsomwalling. Deze werd eind 18de eeuw verlaagd en beplant en vormt nu een 4,2 km lange fiets- en wandelgordel omheen de stad.
• De Lierse polder

• Bron: NIS - Opm.: 1806 t/m 1976 volkstellingen op 31 december; vanaf 1977= inwonertal per 1 januari.
• 1977: aanhechting van Koningshooikt.

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
• Cijfers voor 1806 en 1816 zijn exclusief Koningshooikt dat pas in 1822 als gemeente werd opgericht

De stad Lier maakt deel uit van het kieskanton Lier, gelegen in het provinciedistrict Lier, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Lier		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Antwerpen	Mechelen			Lier
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen					Mechelen-Turnhout	Lier	Lier	Lier
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*)1982: HEELAL/ 1994: PAKLEM

De veel gebruikte (en veel misbruikte) term Lierke Plezierke is afkomstig van de brochure met dezelfde naam die is uitgegeven naar aanleiding van de stoet, georganiseerd ter gelegenheid van een gouden huwelijksjubileum in 1928. De brochure is geschreven en geïllustreerd door Felix Timmermans (die een overbuur was van het echtpaar).[9] Het stafrijm in de benaming heeft natuurlijk flink bijgedragen tot het succes ervan. Voor die gelegenheid zijn indertijd trouwens ook de reuzen gerestaureerd.

Een andere bijnaam voor alle Lierenaars is Schapekoppen. Een legende vertelt ons het verhaal dat in de 14de eeuw Hertog Jan II de Lierenaars wilde bedanken voor hun diensten tijdens zijn strijd tegen de Mechelaren. Ze mochten hun beloning zelf kiezen: een veemarkt of een universiteit. Ze opteerden voor het stapelrecht op vee, een keuze die Lier geen windeieren legde, omdat er per regio maar één werd toegestaan. Zo verhuisde de veemarkt van Wespelaar naar Lier en de hertog zuchtte: “Oh, die schapenkoppen”.[10]

De keuze werd mogelijk mee ingedragen door het feit dat Lier grotendeels op moeras gebouwd is. De bouw van een grote universiteit zou dus veel tijd en geld kosten. Dit blijkt vandaag de dag nog steeds bij grote bouwwerken waarbij de funderingswerkzaamheden zeer intensief zijn.

In 1425 kreeg Leuven dan de eerste universiteit in de Lage Landen.

Het Liers is een dialect dat een beetje afwijkt van het Antwerps.

Enkele regels:

• In het Liers wordt de letter 'h' niet uitgesproken.
• Als er na een 's' een 'p' komt (bijvoorbeeld: Lisp), dan worden deze twee letters bij de uitspraak verwisseld. Lisp wordt dus uitgesproken als 'Lips' en 'hesp' als 'eps'.

Lier is al verscheidene keren het thema van een postzegel geweest. Hieronder volgt een overzicht met telkens het jaar van uitgifte, de reden en de Bestand:

• 1939, Belforten, Belfort + Stadhuis
• 1966, Toerisme, Belfort + Stadhuis
• 1974, Schilderijen, Anton Bergmann
• 2005, Toerisme + 75 jaar Zimmertoren, Timmertoren

• De Novemberfoor, de jaarlijkse grote kermis die 2 weken duurt (3 weekends), beginnende de zondag na Allerheiligen.
• Lier kermis, verscheidene kleine kermissen van enkele dagen. Eerst enkel in juni, nu verspreid over het hele jaar.
• De Sint-Gummarusprocessie, jaarlijkse processie die de eerste zondag na 10 oktober rond gaat ter ere van de Lierse patroonheilige Sint-Gummarus waarbij diens schrijn doorheen de binnenstad gedragen wordt. Als het slecht weer is gaat de processie rond in de Sint-Gummaruskerk[11]
• De Pallieterjogging, een jaarlijkse loopwedstrijd door de straten van Lier die telkens plaatsvindt de eerste zaterdag van juni.
• Lier Centraal, gratis muziekevenement tijdens de zomer op de Grote Markt. Het vervangt sinds 2012 de vroegere Vestconcerten, die plaatsvonden op een open grasvlakte op de Anton Berghmanvest aan de voormalige Gasfabriek.
• Sinds de 19de eeuw vindt er elke 25 jaar met de Sint-Gummarusfeesten een rondgang (ommegang) van de Lierse reuzen doorheen de stad plaats. De laatste keer was in 2015 en stond in het teken van het huwelijk tussen Filips de Schone en Johanna van Castilië in 1496.[12]
• Fiesta Europa, Een internationale meerdaagse sfeermarkt. Het jaarlijks bezoek van tal van internationale handelaars uit alle hoeken van Europa, valt steeds tijdens een weekend in de paasvakantie. Sinds enkele jaren is het internationaal evenement de Grote Markt ontgroeid en neemt het plaats op de Gasthuisvest

Vleeshuis aan de Grote Markt

• De Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (SASK)
• De Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (SAMWD)
• Musea
  • Het Stadsmuseum Lier, geopend eind 2018 na het samenvoegen van de collecties van het Stedelijk Museum Wuyts-Van Campen en Baron Caroly (1887-2018) en het Timmermans-Opsomermuseum.[13][14]
  • Het Zimmermuseum, gewijd aan de Zimmertoren
  • Het Huis van Oscar, een museum rond de Lierse schilder Oscar Van Rompay (1899-1997).[15]
  • Het Abarth Works Museum, een collectie van 85 Abarth sport- en racewagens van ex-racepiloot Guy Moerenhout* Het Stadsarchief
• De Stedelijke Openbare Bibliotheek
• Het Liers Cultuurcentrum (LCC):
  • Liers Cultuurcentrum De Mol (CC De Mol)
  • De Vredeberg
  • Het Vleeshuis
  • Het Spui
  • De Colibrant

Lier staat ook bekend om zijn uitgaansleven. Zo is er een respectabel aantal cafés in de binnenstad, waarvan de meeste gesitueerd zijn rond het Zimmerplein (vroeger Wilsonplein[16]) de Grote Markt en de Eikelstraat. Dit zijn voornamelijk kroegen of danscafés. Lier beschikte vroeger over een discotheek, La Rocca, met nationale en internationale bekendheid. Voor de iets oudere Lierse bevolking is er nog steeds De Volmolen (De Vosmeulen in de Lierse volksmond). Voor de jongeren bestaat er jeugdcentrum Moevement en Jeugdhuis de moeve.

De stad telt verschillende theatergroepen, zoals Lyra Toneel, Toneellabo Arlecchino, Teater Lier, Jeugd Teater Lier, De Schoolbond, Het Grote Gelijk, Thtr zkt nm vzw, Theater clan.

• Mintzkov
• De Kreuners
• The Wolf Banes
• Triggerfinger
• X!NK

• Caves, een amberkleurig bier[17]
• De Liter van Pallieter, een tripel bier[18]
• Lierse kant[19]
• Liers Kerstbier[20]
• Liers vlaaike, gebakje met een kruidig smaakje[21]
• Sint-Gummarus Dubbel en Sint-Gummarus Tripel, moutbieren[22]
• Mammoetbier, licht en donker.[23][24]

Het station Lier heeft een goede treinverbinding met Antwerpen: de spoorlijnen uit Hasselt/Luik, Turnhout/Herentals, Neerpelt/Mol komen samen te Lier en vervolgen hun weg naar Antwerpen (Station Antwerpen-Berchem, 12 km → IJzeren Rijn). Met Brussel is er een verbinding via Mechelen. Er zijn ook frequente busverbindingen met de ruime omgeving.

Daarnaast waren er vroeger ook nog Station Lisp (Gesloten in 1940) en Station Kloosterheide (Gesloten in 1957)

• De Lierse Ring, de R16: Lier heeft een onvoltooide ringweg. Deze ligt op het grondgebied van Lier zelf en van Emblem, een deelgemeente van Ranst. De R16 heeft qua veiligheid een kwalijke reputatie: op de ring bevinden zich twee van de "zwarte kruispunten" in Vlaanderen voor wat betreft het aantal verkeersdoden. De zanger Louis Neefs is op het kruispunt van de R16 met de Mechelsesteenweg om het leven gekomen. De Vlaamse Overheid besloot tot heraanleg. Dit gebeurde in de periode 2014-2016. De nieuwe tunnel, toepasselijk de ‘’Pallietertunnel’’ genoemd, werd op 27 april 2016 opengesteld.[25]
• De N10, deze verbindt Mortsel met Heist-op-den-Berg en Aarschot en wordt onderbroken door de Lierse Ring.
• De N13, deze verbindt de Lierse Ring met Nijlen en Herentals.
• De N14, deze verbindt Duffel en Mechelen met Zandhoven en Zoersel en wordt onderbroken door de Lierse Ring.
• De N108, deze verbindt Lier met Duffel, maar dit ten zuiden van de Nete en het Netekanaal.

• Grote Routepad 12, Parijs-Brussel-Amsterdam

Scheepvaartverkeer komt in een boog omheen Lier op het Netekanaal.

De vroegere Dungelhoeffkazerne waar tot 1991 de Koninklijke Cadettenschool gevestigd was.

Standbeeld aan de voormalige Cadettenschool te Lier.

In Lier werd in 1817 de eerste normaalschool (kweekschool) van de Nederlanden opgericht door koning Willem I van Nederland. Tot 2012 was hier de lerarenopleiding van de Artesis Hogeschool Antwerpen gevestigd. Vanaf 1955 tot en met 1991 was de Nederlandstalige cadettenschool gevestigd te Lier in de Dungelhoeffkazerne.[26] Ter herinnering staat er nog een standbeeld van een cadet aan de vesten over de voormalige cadettenschool.[27] Astronaut Frank De Winne studeerde hier af in 1979. Op de site van de vroegere cadettenschool is nu het huidige stadhuis gelegen en de lokale politie. De banden met het Belgisch leger zijn echter niet helemaal doorgesneden. Zo is Lier sinds 1962 peter van het Bataljon artillerie waarvan twee kanonnen aan het stadhuis (vroegere cadettenschool) staan.[28]

Het huidige aanbod aan studierichtingen in het lager en secundair onderwijs is zeer groot, en rekruteert uit de wijde omgeving. Zo zijn er enkele zeldzame studiemogelijkheden, zoals een kunsthumaniora (KSO), een middelbare Steinerschool, een opleiding in gezondheids- en welzijnswetenschappen en sportonderwijs. Ook het deeltijds kunstonderwijs is goed uitgebouwd en heeft een goede reputatie.

In het hoger onderwijs is er een bachelor in de verpleegkunde, naast een hogere opleiding Dans, uniek in Vlaanderen. In Lier zijn volgende scholen aanwezig:

• Sint-Gummaruscollege (Lisperstraat), in de volksmond het "Klein College" genoemd.
• Sint-Ursula klim op
• Sint-Ursula Lisp
• Het Molentje
• Het Spoor (vroeger het heilig hart)
• Basisschool Heilige Familie
• Basisschool Stadspark
• De Sterrendaalders (Steinerschool)
• Basisschool Pullaar
• Heilig Hart-School (Koningshooikt)

• Sint-Gummaruscollege (Kanunnik Davidlaan), in de volksmond het "Groot College" genoemd.
• Campus Sint-Ursula (Middenschool - Lyceum - Instituut)
• Middenschool Anton Bergmann
• Sint-Aloysiusinstituut lier voor verpleegkunde (SAL)
• Vrij Technisch Instituut Lier (VTI-Lier)
• Koninklijk Technisch Atheneum (KTA)'t Spui
• Koninklijk Atheneum Arthur Vanderpoorten
• De Regenboog (BuSO)
• De Sterrendaalders (Steinerschool) (richtingen ASO en BSO)
• De Kunsthumaniora (KSO)
• Decanale Beroepsschool BUSO

• Thomas More (Sint-Aloysiusinstituut)
• Artesis Hogeschool Antwerpen (Hoger Instituut voor Dans) - opgeheven

• Atletiek
  • AC Lierse
  • AC Lyra
• Basketbal
  • BBC Guco Lier
  • BBC Lyra (gefusioneerd met BBC Nila uit Nijlen)
  • Bus Lier (opgeheven)
• Voetbal
  • Lyra-Lierse Berlaar in de gemeente Berlaar
  • Lierse Kempenzonen
  • Proost Lierse (futsal)
  • KV Hooikt in de deelgemeente Koningshooikt
  • Koninklijke Lierse Sportkring (failliet)
  • Koninklijke Lyra (opgeheven)
• Kajak
  • Lierse Kayak Club Anderstad actief naast het Netekanaal
  • Koninklijke Kano Club Lier actief op de vesten van Lier naast het Spui
• Hockey
  • Royal Herakles HC
• Boogschieten
  • Koninklijke Moed en Eendracht - Lier 1888 - Sint-Sebastiaansgilde vzw
• Andere sportorganisaties
  • Lierse Darts Organisatie (L.D.O.)
  • Koninklijke Struifvogel Maatschappij: een van de drie Struifvogelclubs in België. De andere twee bevinden zich in Mechelen en Leuven.
  • Veldhockey:Royal Herakles HC

• Stedelijk Zwembad De Waterperels
• Sporthal De Komeet
• Sporthal KTA
• De Sportvelden
• Stadions
  • Herman Vanderpoortenstadion (K. Lierse SK)
  • Lyrastadion (K. Lyra TSV) verdwenen na verkaveling.
  • Complex KV Hooikt (KV Hooikt)
  • Netestadion (A.C. Lierse en A.C. Lyra)