Rumst

Van Dessel stelt dat Rumst een Romeinse villa was die bewoond werd door een inlandse bevolking. Deze hield zich vooral bezig met landbouw en het ontginnen van klei. Met deze klei werd aardewerk vervaardigd, dat op zijn beurt werd uitgevoerd via enerzijds de Rupel, anderzijds de heerbaan. Deze heerbaan zou van Bavai naar Utrecht gelopen hebben en in de onmiddellijke nabijheid van Rumst de Rupel overbrugd hebben. De eerste vici ten noorden van Rumst waren die van Kontich en Mortsel, ten zuiden waren dit die van Asse en Elewijt.

Bij een opgraving is een tegula gevonden met het opschrift C.G.P.F. Deze initialen kunnen op twee manieren geïnterpreteerd worden. Een eerste interpretatie is Cohors Germanica Pia Fidelis, wat een kleine legereenheid was. Een andere mogelijke verklaring is Classis Germanicae Piae Fidelis, een onderdeel van de Romeinse vloot met als opdracht het bewaken van de Rijn die als grensrivier van het rijk fungeerde. Hieruit concludeert men dat Rumst een bijstation zou geweest zijn van de Romeinse vloot. Rumst heeft inderdaad een strategische ligging aan de samenvloeiing van de Dijle en de Nete in de Rupel. Neyens verwijst nog naar Stroobant die ook deze mening toegedaan is wanneer hij schrijft dat Rumst het snijpunt is van de enige Romeinse heerbaan van Gallië naar het noorden, ten westen van de Maas, met de samenvloeiing van Rupel, Nete en Dijle. Bijgevolg, zegt Stroobant, kan Rumst niet anders dan een belangrijke Romeinse nederzetting zijn geweest.

Hoe het ook zij, Rumst was destijds een bloeiende gemeenschap die leefde van landbouw, visserij en pottenbakkerij. Neyens besluit zijn uiteenzetting over de Romeinse periode nog door te zeggen dat Rumst zijn ontstaan en bloei te danken heeft aan het verblijf van de Romeinen. Ook zou Rumst een begraafplaats gehad hebben, dit doen de urnen met as vermoeden die in 1863 ontdekt zijn. Daar het gebied werd uitgebaggerd voor de exploitatie van klei, is deze vermoedelijke begraafplaats hoogstwaarschijnlijk verloren gegaan.

Archeologisch onderzoek heeft ook verschillende brandsporen aan het licht gebracht. Hieruit concluderen archeologen de verwoesting van Rumst. De Maeyer vermoedt dat deze vernieling heeft plaatsgehad tijdens de inval van de Chauken, een Germaanse stam die oorspronkelijk langs de kusten van de Noordzee resideerde tussen de Eems en de Elbe, die vermoedelijk heeft plaatsgevonden in de jaren 172-174 n.Chr. Daarna herstelde de villa zich enigszins en werd een tweede maal onder de voet gelopen door de Franken in de jaren 425-430 n.Chr., die zich er daarna hoogstwaarschijnlijk zelf vestigden.

Recente opgravingen op het Molenveld eind jaren tachtig, hebben meer voorwerpen uit de Gallo-Romeinse tijd boven gebracht. Het zijn vooral gebruiksvoorwerpen zoals wrijfschalen en ander aardewerk maar ook tegelovens en grafversieringen zoals ook in het Gallo-Romeins museum in Tongeren te zien zijn. De meest opmerkelijke vondst is een bronzen hand met Romeinse versieringen. Archeologen twijfelen er niet langer aan dat Rumst een niet onbelangrijke Romeins handelscentrum en legerplaats is geweest. De omvang van deze Romeinse nederzetting is moeilijk te achterhalen omdat het huidige centrum is gebouwd op die plaats.

De periode die volgt is in nevelen gehuld. Vanaf het jaar 1000 lijkt er meer klaarheid te komen, maar de kennis die in de literatuur naar voor wordt gebracht, berust voor een groot stuk op gissingen en veronderstellingen. Men weet dat Rumst, als onderdeel van het Land van Grimbergen, bezit was van de heren van Grimbergen.

Voor zover bekend was Wouter “draeckenbart” van Grimbergen (±1076 - ±1120) de eerste heer van Grimbergen. Hij wordt gezien als de stamvader van de familie van Grimbergen. Het enige wat men over hem kan afleiden uit de bronnen is dat hij een belangrijke rol gespeeld heeft in de stichting van de abdij van Grimbergen. Croenen gaat ervan uit dat, gezien de sterke positie van Wouter I van Grimbergen binnen de neder-Lotharingse aristocratie, hij een aanzienlijk aantal verwanten telde binnen de neder-Lotharingse aristocratische families. Het Nationaal Biografisch Woordenboek noemt Wouter I van Grimbergen overigens Wouter I Berthout. Deze zienswijze, die de heren van Grimbergen vereenzelvigt met de familie Berthout, was lange tijd de meest gangbare en wordt ook vandaag nog algemeen aanvaardt onder lokale historici. Deze werd echter ontkracht na een diepgaand onderzoek van Godfried Croenen.

Vermoedelijk zijn de heren van Grimbergen ook verantwoordelijk voor de bouw van het kasteel van Rumst. Dit kasteel werd waarschijnlijk gebouwd in de late 9de eeuw, als reactie op de inval van de Noormannen die, volgens een kroniek uit de 15de eeuw, in 837 Rumst geteisterd zouden hebben. De betrouwbaarheid van deze kroniek (Brabantsche yeesten), die ruim 600 jaar na dato verscheen, lijkt echter betwijfelenswaardig. Naast het kasteel zouden de heren van Grimbergen ook een versterking gebouwd hebben. Rond het kasteel ontwikkelde zich de nederzetting Rumst.

De heren van Grimbergen resideerden, na de vernieling van hun woonst te Grimbergen, tijdens de Grimbergse Oorlogen, na enkele omzwervingen uiteindelijk in Rumst zelf, wat kan worden afgeleid uit een aldaar ondertekend charter uit 1181. Grimbergen, en bijgevolg ook Rumst, blijft tot 1248, de dood van Adelize van Grimbergen, in handen van de heren van Grimbergen. Na de dood van Adelize van Grimbergen gaat het land van Grimbergen over naar de familie van haar man, Godfried van Perwijs.

De eerste heer van Grimbergen uit het geslacht Perwijs is Godfried II van Perwijs, de zoon van Adelize van Grimbergen en Godfried van Perwijs. Na de dood van Godfried II van Perwijs ging het land van Grimbergen naar zijn zuster Ada van Perwijs, om vervolgens, in 1290, naar haar neef Filips van Vianden te gaan, en het geslacht van Grimbergen te verlaten.

Na deel te hebben uitgemaakt van het land van Grimbergen werd Rumst een afzonderlijke heerlijkheid. Filips van Vianden was de eerste die zich als heer van Rumst betitelde. Hoogstwaarschijnlijk werden bij het overlijden van Ada van Perwijs de bezittingen van de heren van Grimbergen gesplitst en werd Rumst gescheiden van Grimbergen. Rumst vormde vanaf dan een afzonderlijke heerlijkheid, samen met Boom, Ruisbroek, Willebroek en Heindonk.

Vermoedelijk verwierf Rumst in deze periode ook zijn vrijheden, waarschijnlijk geschonken door Filips van Vianden. Men vermoedt dit daar het wapen van de Vianden een onderdeel is van het vrijheidszegel van Rumst. Het is ook lang niet zeker dat de heren van Rumst standvastig in Rumst verbleven. Bij gebrek aan bewijzen veronderstelt Neyens dat de heren van Rumst niet in Rumst resideerden en enkel lijfelijk in Rumst aanwezig waren bij officiële aangelegenheden. Zij lieten zich vervangen door een Drossaard en schepenen, waar verschillende contemporaine bronnen melding van maken.

Na Filips van Vianden kwam het land van Rumst in handen van een hele reeks heren. In 1536 verkocht Margareta van Bourbon het land van Rumst aan Hendrik van Nassau, die het op zijn beurt naliet aan zijn zoon Renier van Nassau. Onder zijn bewind werd Rumst in 1542 verwoest door Willem V van Kleef. Hij verdacht de Rumstenaars er van de pontons van de Nete vernield te hebben, en brandde als vergelding het dorp plat.

Na de dood van Renier van Nassau kwam het land van Rumst in 1544 in handen van Willem van Oranje, die het in 1559 op zijn beurt verkocht. De laatste heer van Rumst was Karel van Baume. Onder zijn heerschappij verbrokkelde het gebied. Karel van Baume verkocht aparte stukken grond en van het oorspronkelijke grondgebied van het land van Rumst bleef enkel nog het huidige grondgebied over, wat hij ten slotte in 1690 verkocht aan Hendrik Lodewijk Ernest van Ligne.

In 1874 werd het gehucht Terhagen een zelfstandige gemeente. Bij de gemeentelijke herindeling van 1977 werd het net als Reet weer aangehecht.

De huidige fusiegemeente ontstond in 1977 door de fusie van Rumst met de gemeenten Reet en Terhagen. Van de drie deelgemeenten telde Rumst voor de fusie de meeste inwoners. Mede met de rijke geschiedenis die dit dorp heeft, was dit de basis om de fusiegemeente Rumst te noemen. Ondertussen is door verkaveling van landbouwgrond Reet de grootste deelgemeente (bron: bevolkingsregister gemeente Rumst).

Naast deze dorpscentra liggen nog enkele gehuchten en wijken verspreid in de gemeente. In het oosten liggen de gehuchten Vosberg, met een eigen parochie H.Familie, en Lazernij een vroegere melaatsengemeenschap. Ten westen van het dorpscentrum van Reet liggen de Predikherenvelden en de meest westelijke wijk, Kleine Paepedaelen. Deze laatste vormt één kern met de bebouwing van het gehucht Koekoek in Aartselaar en de noordelijke wijk van Boom, de wijk Kruiskenslei.

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

De gemeente Rumst ligt in het kieskanton Boom, het provinciedistrict Boom, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Rumst		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Antwerpen	Antwerpen			Rumst
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen					Antwerpen	Boom	Boom	Rumst
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

De coalitie voor 2007-2012 bestond uit een coalitie van CD&V/N-VA en sp.a, die samen 12 op 23 zetels hadden.

Voor de periode 2013-2018 wordt Rumst bestuurd door een coalitie van N-VA en CD&V, die samen 13 op 23 zetels hebben.

De kartelpartner van Open Vld, Volksbelangen, werd kort na de verkiezingen van 2006 omgedoopt tot 3D. Een verwijzing naar de drie dorpen Rumst, Reet en Terhagen. De letter "D", staat hierbij voor doelgericht, democratisch en doorzichtig.[2] Lijsttrekkers waren Geert Antonio (N-VA), Marie-Luce Gyselen (Vl.Belang), Francy Van der Wildt (sp.a-Groen), Eddy Huyghe (CD&V) en André Gielis (3D-Open Vld).

De twee winnaars van de verkiezingen waren het progressief kartel sp.a-Groen (hoewel een licht verlies van 2,24% ten overstaan van het gezamenlijk resultaat van 2006, één extra zetel) en N-VA met 26,77%. Grote verliezers waren het kartel Open Vld-3D (−10,13% en 3 zetels minder) en Vlaams Belang (−12,6% en eveneens 3 zetels minder). CD&V ten slotte moest een licht verlies slikken van 1,8% en 1 zetel minder. De populairste politica was Francy Van der Wildt (sp.a-Groen, 1.597) met grote voorsprong op Geert Antonio (N-VA, 842), Wendy Weckhuysen (CD&V, 804), Eddy Huyghe (CD&V, 768) en Chris Ceuppens (sp.a-Groen, 546).[3]

Kort na de verkiezingen kwam het tot een coalitie tussen voormalige kartelpartners CD&V en N-VA, waarop er hevig protest ontstond omdat de grootste partij van de gemeente - het progressief kartel - in de oppositie belandde.[4] Burgemeester werd Wendy Weckhuysen (CD&V). In april 2013 kwam het opnieuw tot protesten na een verbod van het gemeentebestuur voor rode vlaggen op 1 mei op openbaar domein.[5] Op 1 januari 2016 volgde Geert Antonio (N-VA) Wenckhuysen op als burgemeester. Met zijn 35 levensjaren, is hij een van de jongste burgemeesters van België.[6]

Het aantal zetels van de gevormde meerderheid wordt in het witte gedeelte vet weergegeven