er

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  er    (hulp, bestand)
  • IPA: / ər /
Woordafbreking
  • er
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘bijwoord van plaats’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1237 [1]
  • Deels afkomstig van een oude genitief van het voornaamwoord het, deels een verzwakte vorm van daar [2]

Bijwoord

er

  1. (tweeletterwoord) onbepaald bijwoord van plaats: ergens
    • Er is honger. 
  2. als locatief deel van een voornaamwoordelijk bijwoord vervangt het een persoonlijk voornaamwoord: het, ze
    • Je kunt de bergen boven het (landschap) zien => Je kunt er de bergen boven zien. 
  2. partitief onder weglating van van
    • Hij heeft er drie van => hij heeft er drie. 
  2. als inleiding van een onpersoonlijke lijdende vorm van overgankelijke werkwoorden
    • Er werden veel broden gebakken. 
  2. als inleiding van een onpersoonlijke lijdende vorm van inergatieve werkwoorden
    • Er werd gelachen en gejoeld. 
Afgeleide begrippen
    voornaamwoordelijke bijwoorden afgeleid van "er"
Verwante begrippen
Tweeletterwoorden in het Nederlands

af • ah • ai • at • bo • by • eb • en • er • ko • om

Uitdrukkingen en gezegden
   
  • Er Spaans aan toe gaan
erg wild en rumoerig aan toe gaan
  • Er als de kippen bij zijn
er snel bij zijn
  • Er als een zoutpilaar bij staan
  • Er bekaaid vanaf komen
  • Er de brui aan geven
  • Er de kantjes vanaf lopen
Zijn best niet doen
  • Er een puntje aan kunnen zuigen
er een voorbeeld aan kunnen nemen
  • Er gaan veel makke schapen in een hok.
wanneer iedereen rustig blijft, passen veel mensen in dezelfde ruimte
  • Er gaat een dominee voorbij.
in een gezelschap zwijgt iedereen plotseling
  • Er geen doekjes om winden
er voor uit komen zonder er om heen te draaien / direct zijn, de al dan niet onprettige waarheid zeggen
  • Er geen gras over laten groeien
direct iets doen
  • Er geen touw aan vast kunnen knopen
door de onduidelijkheid niet kunnen begrijpen wat er wordt bedoeld
  • Er geen woord tussen krijgen.
  • Er is een tijd van komen en een tijd van gaan
  • Er is geen chocola van te maken
niet te begrijpen
  • Er is geen goed garen mee te spinnen.
iemand die niet in staat is goed samen te werken
  • Er is geen koe zo bont of er zit wel een vlekje aan.
niets is perfect
  • Er is geen pot zo scheef, of er past wel een deksel op.
ook voor een minder mooi meisje is er een man te vinden
  • Er is geen zalf aan te strijken
ergens niets aan kunnen doen of geen enke zinvol advies mogelijk voor iemand
  • Er kan geen luis over zijn lever lopen of hij reageert.
Hij is lichtgeraakt.
  • Er loopt een streep door
  • Er met de pet naar gooien
je doet niet je best
  • Er met de pet niet bij kunnen
het niet willen/kunnen snappen
  • Er schuilt een addertje onder het gras.
het lijkt mooi, maar pas op!
  • Er verdrinken er meer in het glas dan in de zee.
er gaan veel mensen dood door het drinken van alcohol
  • Er warmpjes bij zitten
veel geld hebben
  • Er werden geen woorden gewisseld.
  • Er zijn kapers op de kust.
er zijn meer mensen die belangstelling hebben.
  • Er zijn meer hondjes die fikkie heten
er zijn meer mensen/etc. met dezelfde naam
  • Er zijn vele wegen die naar Rome leiden.
iets kan vaak op meerdere manieren gedaan/bereikt worden
  • Er zit bij hem een steekje los
die is niet helemaal goed bij zijn hoofd
  • Er zonder kleerscheuren afkomen
helemaal niets mankeren na een ongeluk
  • er is niets aan te doen
iets is vervelend maar het kan niet minder vervelend gemaakt worden
  • er zit een mooie tijd aan te komen
  • (er niet) over uit kunnen
  • Als er een schaap over de dam is, volgen er meer.
als er de eerste stap is gezet is het voor een ander niet moeilijk meer om die ook te maken en volgt de rest vanzelf
  • Als twee honden vechten om een been, loopt de derde er mee heen.
als twee personen ruzie hebben of er niet uit komen, kan een derde daarvan profiteren
  • Beter er mee verlegen dan er om verlegen zijn
beter te veel van iets hebben dan te weinig van iets hebben
  • Daarvan gaan er dertien in een dozijn.
iets heel gewoons
  • De kantjes er vanaf lopen
Zijn best niet doen
  • Het bijltje er bij neerleggen
er mee ophouden
  • Het gaat er Hoeks en Kabeljauws aan toe
  • Het hoge woord moet er uit.
het moeilijke onderwerp waar iemand mee zit wordt uitgesproken
  • Het is niet alles goud wat er blinkt.
de dingen lijken mooier dan ze in werkelijkheid zijn; mooie verwachtingen kunnen weleens een addertje onder het gras verbergen
  • Men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan.
als er allerlei vervelende dingen worden verteld is er vast wel iets van waar
  • Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in.
je kan het slachtoffer worden van je eigen snode plannen
  • Zich er met Jantje van Leiden afmaken
Onzorgvuldig zijn en weinig aandacht aan het werk besteden
  • Zolang er leven is, is er hoop.
er is altijd hoop, dus geef nooit op! ofwel: er is nog een klein beetje loop dat het nog kan veranderen als het ernstig is
Vertalingen
    1. onbepaald bijwoord van plaats: ergens   
    2. als locatief deel van een voornaamwoordelijk bijwoord vervangt het een persoonlijk voornaamwoord: het, ze   
    3. partitief onder weglating van van   

Gangbaarheid
  • Het woord er staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
99 %van de Nederlanders;
99 %van de Vlamingen.

Verwijzingen
  1. "er" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. er op website: Etymologiebank.nl


Deens
Uitspraak
  • Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
  • IPA: /ˈæɐ̯/
Woordafbreking
  • er
Naar frequentie 1

Werkwoord

er

  1. tegenwoordige tijd van være (tweeletterwoord)
  1. «En 26-årig mand er død, efter at han lørdag morgen blev ramt af et S-tog.»
    Een 26-jarige man is overleden nadat hij zaterdagmorgen werd aangereden door een sprinter.
Verwante begrippen
Tweeletterwoorden in het Deens

ad • af • al • at • by • da • de • du • dø • ej • en • én • er • et • få • gå • ha • ja • jo • ni • nu • ny • nå • og • oh • ok • om • op • os • pa • på • ro • sa • se • så • ti • to • ud • vi • åh • år • øh


Duits
Uitspraak
  • Geluid:  er    (hulp, bestand)
  • IPA: /ʔeɐ̯/
enkelvoud meervoud
mannelijk vrouwelijk onzijdig
nominatief ersieessie
genitief seinerihrerseinerihrer
datief ihmihrihmihnen
accusatief ihnsieessie
Woordafbreking
  • er

Persoonlijk voornaamwoord

er

  1. (tweeletterwoord) hij


Faeröers
Woordafbreking
  • er

Werkwoord

er

  1. tegenwoordige tijd van vera
  1. «Noreg er kongsveldi.»
    Noorwegen is een monarchie.
  1. «Niðurlond ella Háland er kongaríki í Evropa.»
    Nederland of Holland is een koninkrijk in Europa.


IJslands
Uitspraak
  • Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
Woordafbreking
  • er
Naar frequentie 3

Werkwoord

er

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd aantonende wijs bedrijvende vorm van vera

Werkwoord

er

  1. derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd aantonende wijs bedrijvende vorm van vera
Tweeletterwoorden in het IJslands

að • af • bæ • ei • en • er • il • já • og • tá • án • ár • ær • æð • ég • él • úr • þá • þú


Limburgs
Uitspraak
  • IPA: /ær/ (Etsbergs)
Woordherkomst en -opbouw
  • Versteende mutatievorm van her (vgl. Nederlands hier)

Bijwoord

er

  1. hier


Noors
Woordafbreking
  • er

Werkwoord

er

  1. tegenwoordige tijd van være (tweeletterwoord)
Verwante begrippen
Tweeletterwoorden in het Noors

ak • am • an • at • av • ba • be • BH • bh • bo • by • da • de • di • do • du • dø • ei • en • er • et • fa • få • ga • gi • gå • ha • ja • jo • la • lå • mi • må • ni • nu • ny • nå • og • OK • ok • òg • om • på • ro • sa • se • si • så • ta • ti • to • TV • tv • ut • vi • øl • øv • år


Nynorsk
Woordafbreking
  • er

Werkwoord

er

  1. tegenwoordige tijd van vera (tweeletterwoord)

Werkwoord

er

  1. tegenwoordige tijd van vere
Verwante begrippen
Tweeletterwoorden in het Nynorsk

am • an • at • av • be • bo • by • da • de • di • do • du • dø • då • ei • en • er • et • fa • få • gi • ha • ja • jo • la • mi • må • ni • nu • ny • nå • og • òg • OK • ok • om • op • os • ro • på • sa • si • så • ta • ti • to • TV • tv • ut • vi • øl • øv • åh • år


Zweeds
Woordafbreking
  • er

Persoonlijk voornaamwoord

er

  1. (tweeletterwoord) jullie (voorwerpsvorm)

Bezittelijk voornaamwoord

er

  1. jullie
Verwante begrippen
Tweeletterwoorden in het Zweeds

al • av • bi • bo • by • CD • de • du • då • dö • ej • ek • en • er • ge • gå • ha • is • ja • jo • ko • le • ni • nu • ny • om • på • ro • sao • se • sy • så • ta • te • ty • tå • ur • vi • ån • år • ås • åt • är • ät • öl

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.