Kraenepoel

De Kraenepoel is de laatste van de tientallen veldvijvers waarmee in de middeleeuwen het Bulskampveld, het uitgestrekte heideveld van Aalter tot Brugge, bezaaid was.[1] De poel ontstond vanaf de 13de eeuw, toen de bewoners veldstenen opgroeven of turf staken. De overgebleven putten werden gebruikt om vis in te kweken. De naam kraenepoel verwijst nog naar de oude Nederlandse benaming van turf: kraene of krane.

In de archieven wordt de poel voor het eerst vermeld in 1529. De poel werd eeuwenlang als visvijver geëxploiteerd. De zoetwatervis verloor echter aan populariteit, ten voordele van de makkelijker aangevoerde zeevis. Dusdanig verloren talrijke visteeltvijvers hun economische betekenis en verdwenen. De Kraenepoel was eind 18de eeuw gedegradeerd tot een moerassige depressie.

Dankzij Jacob Lieven van Caneghem bleef de Kraenepoel één geheel en werd hij nooit verkaveld. In 1808 kocht hij de Kraenepoel, op dat moment eerder een nat stuk heide dan een echte vijver. Hij liet er een dijkje rond bouwen, waardoor het waterpeil steeg. Op die manier kon hij er vis in uitzetten. Na enkele jaren kweken, liet de eigenaar de vijver simpelweg leeglopen om de vis te vangen. Deze vistechniek werd tot aan de Tweede Wereldoorlog regelmatig gebruikt.

De periodieke leegloop van de vijver had een positief effect op de flora in en rondom de vijver. Doordat de voedselarme bodem af en toe droog lag, ontstond er een bijzonder ecologisch systeem met een navenante begroeiing. Toen men in 1994 de vijver opnieuw drooglegde, ontdekte men op de bodem onder andere de zeer zeldzame naaldwaterbies en de eivormige waterbies. Moerashertshooi komt zelfs nergens anders voor in Vlaanderen. Ook de vrij zeldzame gaspeldoorn groeit aan de oevers van de Kraenepoel.

Wat betreft fauna, worden diverse soorten aangetroffen. Er komen ongeveer 22 verschillende soorten libellen voor. Voor broedvogels is de Kraenepoel een relatief belangrijke plaats, onder meer de zomertaling en de woudaap komen hier broeden. Als overwinteringsplaats voor watervogels is de Kraenepoel vooral van belang voor de wilde eend, tafeleend, meerkoet, slobeend, kuifeend, smient, krakeend en wintertaling.

In 1957 werd de Kraenepoel een beschermd landschap.[2] In 1996 kocht het gemeentebestuur er een gedeelte van aan en sedert 2002 zijn de gemeente Aalter en de Vlaamse Gemeenschap gelijkwaardige eigenaars van het zuidelijke deel van de vijver.

De Kraenepoel is Europees beschermd als onderdeel van Natura 2000-gebied Bossen en heiden van Zandig Vlaanderen: oostelijk deel (BE2300005).

• De Kraenepoel
• Waarnemingen van diersoorten rondom de Kraenepoel