Abdij van Tongerlo

De Abdij van Tongerlo is een norbertijnenabdij bij het dorp Tongerlo in de Belgische gemeente Westerlo.

Abdijkerk

Geschiedenis

De abdij werd gesticht rond 1130, toen een aantal norbertijnen van de Sint-Michielsabdij te Antwerpen zich vestigden op het landgoed van heer Giselbert van Castelré. De abdij is tot in de 13e eeuw enige tijd een dubbelklooster geweest waarin ook norbertinessen woonden.

Tot ver in de 16e eeuw had de abdij van Tongerlo uitgebreide bezittingen in het hertogdom Brabant. Van 1559 tot 1590 viel zij onder het bisdom 's-Hertogenbosch. In 1590 wist zij dit bestuur af te kopen door de meeste bezittingen in het huidige Noord-Brabant af te staan. Na de val van 's-Hertogenbosch in 1629 vluchtten de norbertijnen tijdelijk naar hun refugehuis in Mechelen.

De abdij speelde in 1789-1790 een rol in de Brabantse Omwenteling tegen het Oostenrijkse bewind door het ronselen en bewapenen van troepen. Na het neerslaan van de opstand werden de bezittingen van de abdij in beslag genomen. In diezelfde periode bood de abdij tijdelijk onderdak aan het bronnenmateriaal van de bollandisten.

In 1796 kwam aan de abdij een voorlopig einde, toen Fransen tijdens de revolutie de norbertijnen uit het complex verdreven. Hierna werd de abdij verkocht en werd een deel van de gebouwen gesloopt, waaronder ook de kerk. Bij deze revolutie ging tevens de beiaard in de abdijtoren van Pierre Hemony, gegoten in Gent in 1657/58, ten onder. In 1838 werd de orde heropgericht, om twee jaar later terug te keren naar Tongerlo.[1]

Op 23 december 2009 werd bekend dat de Vlaamse minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois een premie van 723.042 euro zou toekennen voor de restauratie van de norbertijnenabdij in Tongerlo. Deze premie zou aangewend worden voor de restauratie van de omwalling, die te kampen had met funderings- en stabiliteitsproblemen.

Laatste Avondmaal

Abt Arnoud Streyters verwierf in 1545 voor 450 Rijnse florijnen een getrouwe kopie van Het Laatste Avondmaal van da Vinci.[2] Zijn secretaris Scheelen kocht hem uit de nalatenschap van de Antwerpse koopman Jean le Grand. Kardinaal Georges d'Amboise had de replica in Italië besteld voor zijn kasteel in Gaillon. Het bijna 34 vierkante meter grote doek (4,24 x 8,02 meter)[3] zou in 1506-07 zijn gemaakt onder toezicht van Da Vinci door zijn leerling Andrea Solari,[4] hoewel aan Solari is getwijfeld.[5] Volgens Amerikaanse experts is het in elk geval de beste replica van het vervagende origineel uit 1498.[6] De hoofden van Jezus en van Johannes worden aan Da Vinci zelf toegeschreven omdat er geen onderliggende schets te zien is onder de verflaag.

Tijdens het Franse bewind werd het doek opgerold en in een graanschuur verstopt, zodat het niet met de andere abdijgoederen kon worden aangeslagen. Het hing tot 1960 in het kerkkoor, waar het de grote brand van 1929 overleefde. Sinds 1966 is rond het doek een museum ingericht, aangebouwd tegen de abtswoning (normaal gesloten in de winter).[7]

Bezienswaardigheden
Interieur Abdijkerk
Kopie op doek van Da Vinci's Laatste Avondmaal, waarschijnlijk door Andrea Solari
Het refugehuis van de abdij in Diest

Abten van Tongerlo
  • Hubertus (1156-1187)
  • 13. Jan van Berlaer (1216)
  • Wouter Bac (1334-1366)
  • 25. Jan Brief van Grave
  • Jan Geerts (1400-1428)
  • Dieric van Halen (1428-1447)

...

...

  • Werner van Halleer (1480-1487)
  • Jan van Westenhoven (1487-1501)
  • Pieter Mans van Westerhoven (1501-1504)
  • Antoon Tsgrooten (1504-1530)
  • 35. Arnoud Streyters (1530-1560)
  • 36. Jacobus Veltacker uit Diessen (1565-1583)
  • 37. Franciscus Sonnius (1569-1570)
  • 38. Laurentius Metsius (1570-1580)
  • 39. Clemens Crabeels (1585-1590)
  • 40. Nicolaas Mutsaerts (1592-1608)
  • 41. Adriaan Stalpaerts (1608-1629)
  • 42. Theodoor Verbraecken (1629-1644)
  • 43. Augustinus Wichmans (1644-1661)
  • 44.
  • 45. Albert Ursino (1663-1664)
  • 46. Jakob Crils (1664-1695)
  • 47. Gregorius Piera (1695-1723)
  • 48. Joseph Peter Van der Achter (1723-1745)
  • 49. Siardus Van den Nieuweneijnde
  • 50. Godfried Hermans (1780-1799)

...

  • Arnold Van Putteghem
  • Evermodus Backx (1839-1867)
  • Joannes Chrysostomus De Swert (1868-1887)
  • Thomas Ludovicus Heylen (1887-1899)
  • 52. Cornelius (Adrianus) Deckers (1889-?)

...

  • 57. Hugo Lamy (1915-1937)
  • 58. Emiel Stalmans (1937-1953)
  • 59. Joost Boel (1953-1981)
  • 60. Hermenegild Noyens (1981-1993), abt-generaal (1996-2003)
  • 61. Paul Meyfroot (1993-2002)
  • 62. Jeroen De Cuyper (2002- )

Bekende norbertijnen uit de Abdij van Tongerlo
Abdij van Tongerlo

Toerisme

De abdij trekt het hele jaar door veel gelovigen en toeristen. Inkomsten worden gehaald uit onder andere een boekhandel, een bakkerij en het Tongerlo abdijbier dat voor de abdij gebrouwen wordt door brouwerij Haacht. Vanzelfsprekend kan de getrouwe kopie ofte replica van Het Laatste Avondmaal van da Vinci, die circa 1506-1507 onder toezicht van da Vinci door zijn leerling Andrea Solari geschilderd zou zijn, worden aanschouwd.

Noten
  1. Historiek, redactie uit 2011
  2. Roger H. Marijnissen, Het Da Vinci-doek van de Abdij van Tongerlo, 1959
  3. Oorspronkelijk moet het werk dezelfde afmetingen hebben gehad als het origineel: 4,60 x 8,80 m
  4. Bernard Berenson en Luisa Vertova, Italian Pictures of the Renaissance. Central Italian and Northern Italian Schools, 1968
  5. Leo Steinberg, Leonardo's Incessant Last Supper, 2001, ISBN 9781890951184
  6. "Meest gelijkende kopie" van "Laatste avondmaal", waar Da Vinci zelf hand in had, hangt in abdij Tongerlo, VRT NWS, 11 december 2017
  7. Da Vinci-museum
  8. Vlaamse meesters in situ
  9. Lyndaker Lindsey, S., M.N. Green en C.L. Bennett (1999), The Okapi: mysterious animal of Congo-Zaire. Austin: University of Texas Press, blz. 54.
Zie de categorie Tongerlo Abbey van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.