Marrum
Marrum is een terpdorp in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente | Noardeast-Fryslân | ||||
| Coördinaten | 53° 19′ NB, 5° 48′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 1.435[1] | ||||
| Overig | |||||
| Postcode | 9073 | ||||
| Woonplaatscode | 3208 | ||||
Foto's | |||||
 | |||||
| Dorpsbeeld Marrum van 1966 | |||||
 | |||||
| Plaatsnaambord | |||||
| |||||
Marrum ligt ten noorden van Leeuwarden nabij de Waddenzee aan de N357, tussen Hallum en Ferwerd. In 2019 telde het dorp 1.435 inwoners. Onder het dorp valt ook de plaats Westernijkerk, een buurtschap annex dorp. Men kan de twee tezamen ook een dubbeldorp noemen, ze hebben gezamenlijk ook een dorpswapen.
Geschiedenis
De plaats werd in 9e eeuw via een kopie uit de 12e eeuw vermeld als Mereheim en Merheim. De plaatsnaam is door een monnik van het klooster Fulda in het Hoogduits opgeschreven. De plaatsnaam verwijst naar woonplaats (Heim->heem->um) bij een breed water (mere). De vorm van de terp werd in de 11e eeuw gelegd. In de 13e eeuw werd de plaats vermeld als Merum, in 1418 als to Marrym en in 1491 als Marrum en Merrum.
In 1744 had het dorp 497 inwoners. In 1830 waren dit er 987.
Tijdens de Allerheiligenvloed van 2006 verdronken er diverse paarden bij Marrum, zie verder ook de Reddingsactie paarden in Marrum.
Tot 2019 viel Marrum onder de toenmalige gemeente Ferwerderadeel.
Stinsen
Marrum heeft verschillende stinsen gekend. De oudste was Botnia-state, die omstreeks 900 is gesticht door Ode Botnia. Later is de stins in het bezit gekomen van het geslacht Van Camminga. Botnia-state zou een sterke stins geweest zijn, maar tegenwoordig is er haast niets meer van terug te vinden.
Daarnaast kende Marrum de Ponga-state. De Ponga's moeten in Marrum een belangrijke plaats hebben ingenomen. Later is de stins in het bezit gekomen van het geslacht Van Harinxma, en rond 1750 werd hij bewoond door een zekere Idzinga. De bewoners van andere stinsen zijn nog terug te vinden in plaatsnamen.
Kerk
De kerk van het dorp, de Godeharduskerk dateert uit de 13e eeuw. De eenbeukige bakstenen kerk werd gebouwd met de tufsteen van de voorganger uit de 11e eeuw. In 1858 werd de oorspronkelijke stompe kerktoren (van onbekende datum) werd vervangen door een geveltoren met ingesnoerde spits.
Industrie
Marrum was bekend om de verbouw van koffiecichorei. In 1840 telde het dorp nog 19 cichoreifabriekjes, maar er zijn er meer geweest. De gedroogde cichoreiwortel werd er gemalen, waarna het product werd verkocht om te worden gedronken in plaats van koffie.
In 1891 werd in Westernijkerk een zuivelfabriek gesticht. Later verhuisde de fabriek naar Marrum. De Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Marrum was de grootste werkgever van het dorp. Na 1945 ontkwam ook Marrum niet aan de fusies in de zuivelindustrie. De fabriek werd omgedoopt tot 'De Takomst' (de Toekomst), maar op 8 december 1979 sloot de fabriek haar deuren; een gevoelige klap voor de werkgelegenheid in het dorp. Eerder was ook de grasdrogerij van Marrum al gesloten.
In Marrum heeft ook een betonfabriek gestaan.
Molens
Nabij Marrum staan een tweetal poldermolens. De Grote Molen dateert uit 1845 en De Phenix dateert uit 1917.
Sport
Het dorp kent onder meer de multisportvereniging MGVV (volleybal, gymnastiek en turnen), de voetbalvereniging VV Marrum, Tennisvereniging De Gibben en een kaatsclub.
In mei wordt de Avondvierdaagse gehouden en in december de Oudejaarsloop.
Cultuur
Het dorp heeft een eigen dorpshuis, de De Nije Tille geheten. Verder kent het dorp de de toneelvereniging Marrum e.o. en brassband De Eendracht.
Onderwijs
Het dorp heeft een eigen basisschool, de Aasterage geheten.
Treinstation
Bij Marrum en Westernijkerk lag vroeger een halte aan de spoorlijn Leeuwarden-Dokkum (Dokkumer lokaaltje) van de NFLS. Het stationsgebouw bestaat nog steeds.
Bekende (ex-)inwoners
Marrum was de woonplaats van de Friese christelijke volksschrijver Watse Cuperus, (1891-1966). Cuperus was meteropnemer van beroep. Daardoor kende hij de mensen in de streek goed. Zijn boeken spelen dan ook in Marrum en omstreken. Cuperus vervulde ook een belangrijke rol in het dorpsleven van Marrum.
Geboren in Marrum
- Sieds Johannes Rienks (1770- 1845), boer en instrumentmaker
- Benne Holwerda (1909-1952), theoloog, predikant en hoogleraar
- Sjoerd Westra (1940-2012), slagwerker en muziekpedagoog
- Alie Jager (1949-), keramiste en beeldhouwster
- Bearn Bilker (1952), wethouder, burgemeester
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Marrum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |