Lutkewier
Lutkewier (Fries: Lytse Wier) is een buurtschap in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Buurtschap in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente | Noardeast-Fryslân | ||
| Coördinaten | 53° 21′ NB, 6° 2′ OL | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9122 / 9138 | ||
| Woonplaats (BAG) | Wetsens / Niawier | ||
| |||
Het ligt ten noordwesten van Dokkum, tussen Wetsens, Hantumeruitburen en Niawier. De bewoning van de buurtschap ligt ten oosten van de Paesens, tussen de Niawiersteropvaart en de Jaarlasloot. De bewoning ligt verspreid over de Grytmanswei, Pypsterwei, Anders Minneswei en It Heech en ligt verdeeld qua adressering onder Wetsens en Niawier.
De spelling Lutjewier werd in het verleden ook wel gebruikt. Marten Toonder gebruikte deze naam in het verhaal De doorluchtigheid, als een fictief vissersdorp, of Toonder bekend was met de echte plaats is niet bekend.
Geschiedenis
De oorsprong van de buurtschap ligt aan It Heech, het hoog. Zo geheten vanwege het feit dat hier een terp was gelegen. In 1481 wordt de plaats vermeld als Lithiaweer wanneer een man en vrouw met Tzalinga-goed te Hantum wordt genoemd. Hun zoon wordt vermeld in 1511 met het bezit van een pachtboerderij to Lijtke Weer. Een andere huurt een boerderij van het klooster Sion op de terp.
Er zouden in de jaren 70 van twintigste eeuw fundamenten zijn gevonden van grote moppen op de terp. De buurtschap op de terp leek op het einde van de 18e eeuw te gaan verdwijnen maar door vernieuwing van de bewoning rond 1900 bleef het toch bestaan. De bewoning aan de Kloosterweg, later de Grytmanswei van een enkele huis naar meerdere huizen en evenals dat er boerderij kwam aan de Pypsterwei. Deze werden zo ook bij de buurtschap gerekend uiteindelijk.
De plaatsnaam duidt erop dat het een kleine (Lithia->Lutke) voor bewoning opgeworpen werf (weer->wier) betrof.
Moord
De Friese schrijver Andries Minnes Wybenga (1881-1948) die ook uit de buurt van Wetsens kwam, maakte melding van een moordverhaal. Een uit de hand gelopen ruzie tussen boer uit de buurtschap met die met een grote concurrent uit de boerenplaats Germerhuis. Het verhaal gaat dat de ene boer de andere doodsloeg en diens lichaam in 'fiven' begroef. Het lichaam zou enkele jaren later teruggevonden zijn.
Bronnen, noten en/of referenties
|