Hantumeruitburen
Hantumeruitburen (Fries: Hantumer Utbuorren of Hantumerútbuorren) is een dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente | Noardeast-Fryslân | ||
| Coördinaten | 53° 22′ NB, 6° 0′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 4,08 km² | ||
| Inwoners (BAG, 2019) | 70[1] (17 inw./km²) | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9146 | ||
| Netnummer | 0519 | ||
| Woonplaatscode | 3396 | ||
| |||
Het ligt ten noorden van Dokkum, ten zuidwesten van Niawier, ten zuiden van Hantumhuizen en ten zuidoosten van Hantum. Het dorp heeft geen echte dorpskern, maar de bewoning is ten westen van de Paesens gelegen.
De dorpen Hiaure, Hantum, Hantumeruitburen en Hantumhuizen worden samen ook wel de 4H-dorpen genoemd en vormen een gezamenlijke gemeenschap.
In 2019 telde het dorp 70 inwoners. Onder het dorp valt ook een deeltje van de buurtschap Hantumerhoek, via de terp Rhoderterp en de Miedend. Deze worden soms echter ook direct bij het dorp gerekend ondanks dat ze niet direct over land met het dorp is verbonden.
Geschiedenis
Het dorp is ontstaan uit verschillende buurtjes/nederzettingen. Men zou Hantumeruitburen kunnen duiden als een streeknaam. Net als Hantumhuizen ontwikkelde het zich in de middeleeuwen. De streeknaam duidt op de ligging buiten de kom van Hantum, maar wel behorend tot het dorpsgebied van Hantum. De hoofdkern van de streek was het op een terp ontstane Bierum.
Dit werd in 1511 vermeld als Berum, in 1543 als Birem en in 1664 als Bierum. De plaatsnaam is een meervoud van het Oudfriese woord bêre, dat huis of schuur betekent. De andere plaatsen die tot de streek behoorden waren: Rhoderterp, Miedend, Germerhuysen en Nijehuis. De laatste twee vormen samen met Bierum het dorp, dat geheel verspreid is gelegen.
De tegenwoordige Staat van Friesland uit 1786 meldt dat de streek gezamenlijk 13 stemgerechtigde plaatsen had voor de grietenij. Daarmee werd aangegeven dat de streek als een zelfstandige gemeenschap werd beschouwd. Maar het had geen kerk of school, daarmee werd het vaak nog niet direct tot dorp benoemd. Dat veranderde pas in de loop van de 20ste eeuw. In 1961 verscheen het als plaatsnaam op het kadaster.
Tot 1984 behoorde Hantumeruitburen tot de gemeente Westdongeradeel. Van 1984 tot 2019 lag het in de gemeente Dongeradeel, waarna deze opging in de nieuwe gemeente Noardeast-Fryslân.
Terpen
De terp van Bierum en de Rhoderterp of Rhooderterp zijn beide aangewezen als rijksmonument en zijn ook de enige rijksmonumenten van Hantumeruitburen. De terpen zijn beide van rond het begin van de christelijke jaartelling. Het dorp kent verder meerdere huisterpen.
Sport
Het dorp Hiaure heeft zelf geeft geen grote sportverenigingen maar via de 4H-dorpen kent het toch de kaatsvereniging De Kletsers en korfbalvereniging DTL, die beide in Hantum zijn gevestigd.
Cultuur
Het dorpshuis van de 4H-dorpen staat in Hantum en is d'Ald Skoalle geheten. In Hantum is er ook de toneelvereniging It Hantumer Ploechje en men heeft er het gezamenlijke zangkoor SOS Gelegenheidskoar Rûm Sop.
Onderwijs
Het dorp is net als de andere 4H-dorpen voor het onderwijs aangewezen op de basisschool de Fjouwerhoeke in de buurtschap Hantumerhoek.
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Hantumeruitburen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |