Jislum
Jislum is een dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente | Noardeast-Fryslân | ||
| Coördinaten | 53° 19′ NB, 5° 53′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (BAG, 2019) | 65[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9177 | ||
| Woonplaatscode | 3206 | ||
Foto's | |||
 | |||
| Zicht op het verborgen dorp | |||
| |||
Het ligt ten noordoosten van Leeuwarden en ten westen van Drachten, tussen Hogebeintum en Birdaard. De dorpskern ligt aan de Hikkaarderdyk als een lintdorp, met de meeste bewoning aan de oostkant.
Door het dorp stroomt de Oude Vaart. In 2019 telde het dorp 65 inwoners. Het wordt soms tot de Vlieterpen gerekend, met name in het verleden, voordat Janum er standaard bij werd gerekend.
Geschiedenis
De plaats is ontstaan op een terp die enkele eeuwen voor de christelijke jaartelling al bewoond werd. Dat het een terpdorp is van oorsprong is nauwelijks te zien aan wat later een wegdorp is geworden. Dit komt vooral omdat de oorspronkelijke terp die radiaal was rond 1912 voor het grootste deel werd afgegraven.
De terp werd vrij spaarzaam bewoond al. Het ontwikkelde zich even na halverwege de 19e eeuw als wegdorp door de komst van een verharde weg tussen Ferwerd en Birdaard, die deels over de vergraven terp loopt.
De plaats werd in de 9e eeuw via een kopie uit de 12e eeuw vermeld als Gisleheim. De plaatsnaam is door een monnik van het klooster Fulda in het Hoogduits opgeschreven. De plaatsnaam verwijst waarschijnlijk naar de woonplaats (Heim->heem/um) van ene Gisilo. In 1481 werd de plaats vermeld als Jeslem en in 1505 als Hyeslum.
Tot 2019 viel Jislum onder de toenmalige gemeente Ferwerderadeel.
Kerk
Op de terp stond tot in de 19e eeuw een van oorsprong romaanse kerk. Deze kerk was aan Sint Catharina gewijd en werd tot de Reformatie bediend door het klooster Mariëngaarde bij Hallum. Na de Reformatie vormde Jislum samen met Wanswerd een kerkelijke gemeente. De kerk is in 1886 door een nieuw kerkgebouw vervangen.
De kerk is een monument en is eigendom van de Stichting Harsta State die er echter geen bestemming voor wist te vinden. Toen in 2000 het gerucht ging dat de kerk zou worden gesloopt, hebben de dorpsbewoners de Stifting Behâld Jislumer Tsjerke (Stichting tot Behoud van de Jislumer Kerk) opgericht die in 2004 voldoende geld had ingezameld voor een gedeeltelijke restauratie.
Molen
Bij Grut Hikkaard staat de poldermolen De Volharding. Deze grondzeiler uit 1872 is een rijksmonument en is eigendom van Stichting De Fryske Mole.
Ontwikkeling inwonertal
| 1830 | 1890 | 1954 | 1959 | 1964 | 1969 | 1973 | 2001 | 2014 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 113 | ca. 150 | 134 | 114 | 80 | 75 | 58 | 44 | 72 | 65 |
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Jislum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |