Zwitserland

Bevolkingsverloop van Zwitserland

Zwitserland is geen natiestaat, er bestaat geen 'Zwitserse etniciteit'. In plaats daarvan is Zwitserland een samenleving van in hoofdzaak vier inheemse etnische groepen: Zwitserduitsers (65%), Romandiërs (18%), Italiaans-Zwitsers (10%) en Reto-Romanen (1%).

Eind 2005 woonden er 17.055 mensen met de Nederlandse nationaliteit en 9.822 mensen met de Belgische nationaliteit in Zwitserland.[6]

De verspreiding van het Duits in West- en Midden-Europa

De nationale en officiële talen van Zwitserland zijn:[8]

• Duits, als hoofdtaal gesproken door 63,0% van de bevolking
• Frans, als hoofdtaal gesproken door 22,7% van de bevolking
• Italiaans, als hoofdtaal gesproken door 8,1% van de bevolking
• Reto-Romaans, als hoofdtaal gesproken door 0,5% van de bevolking

Dit houdt in dat 5,7% van de bevolking in Zwitserland een andere eerste taal spreekt dan de landstalen. Servo-Kroatisch is daarvan met 1,4% de belangrijkste, gevolgd door Albanees, Portugees, Spaans, Engels, Turks, Tamil, Arabisch en Nederlands. Het Nederlands wordt door 0,2% van de Zwitserse bevolking als eerste taal gesproken.

Het Duits dat door de Duitstalige Zwitsers gesproken wordt is Zwitserduits, dat op veel punten afwijkt van het Hoogduits en ook grote verschillen kent tussen de verschillende steden en dorpen. Het Zwitserse Frans wijkt in details ook af van het Frans uit Frankrijk. Het Reto-Romaans wordt gesproken in een deel van het kanton Graubünden.

In de verschillende landstalen noemt men Zwitserland Schweiz (Duits), Suisse (Frans), Svizzera (Italiaans) en Svizra (Reto-Romaans).

De Grossmünsterkerk in Zürich

In Zwitserland domineren de christelijke godsdiensten, hoewel de secularisatie zeker in de steden ver is voortgeschreden. Volgens de recentste volkstelling (2000) was destijds 42% van de Zwitsers rooms-katholiek, 40% gereformeerd, 2,5% lid van een zogeheten Freikirche (protestantse kerk zonder bijzondere band met de overheid) en 4% islamitisch. 1% behoorde tot een andere religie, 11% was niet aangesloten bij enige religie en 4% deed geen opgave.

Van de buitenlanders in Zwitserland is 44% rooms-katholiek, 5% gereformeerd, 17% orthodox, 18% islamitisch en 2% is niet aangesloten bij enige religie. De snelst groeiende religie in Zwitserland is de islam. De kantons zijn vrij om aan een kerkgenootschap een bijzondere status toe te kennen, namelijk die van Landeskirche (Landskerk). In de meeste protestantse kantons bezit de Evangelisch-Gereformeerde Kerk de status van Landeskirche en in de meeste katholieke kantons bezit de Rooms-Katholieke Kerk de status van Landeskirche. Soms is aan de Oudkatholieke Kerk eveneens de status van Landeskirche toegekend. In enkele West-Zwitserse kantons kent men geen Landeskirche, omdat daar de scheiding van kerk en staat volledig is doorgevoerd.

Overwegend protestants zijn de West-Zwitserse kantons (in het bijzonder Genève), Bern, delen van Schaffhausen, Zürich en de beide halfkantons van Bazel. Overwegend katholiek zijn de oerkantons in Centraal-Zwitserland, Fribourg, Ticino, Jura, Wallis en delen van Oost-Zwitserland. In Noord-Zwitserland is de Oudkatholieke Kerk van betekenis. Daarnaast kan ook het boeddhisme met 0,33% van de bevolking als aanhangers worden genoemd. Zwitserland kent het grootste aantal boeddhisten in Centraal-Europa.

Het Federaal Paleis in Bern, zetel van het federaal parlement (de Bondsvergadering) en de federale regering (de Bondsraad).

De in Bern zetelende Bondsvergadering bestaat uit twee kamers, namelijk de nationale raad, met 200 leden, en de Kantonsraad, met de regel twee leden per kanton en in totaal 46 leden. De leden van de Nationale Raad zijn verkozen voor vier jaar, terwijl de duur van de mandaten van de leden van de Kantonraad afhangt van het kantonnaal recht.

De vier grootste partijen zijn de SVP/UDC (burgerlijken), CVP/PDC (christendemocraten), SP/PS (sociaaldemocraten) en de FDP/PRD/PLR (liberalen).

Veel wetsvoorstellen worden via een referendum ter goedkeuring aan de bevolking voorgelegd.

De federale uitvoerende macht wordt uitgeoefend door de Bondsraad. Deze federale regering is georganiseerd volgens een directoriaal systeem. De Bondsraad telt zeven leden, die voor een termijn van vier jaar worden verkozen door de Bondsvergadering. In de regel wordt het mandaat verlengd als het betrokken regeringslid aangeeft om een nieuwe termijn te willen aanvatten. De leden van de Bondsraad worden sinds 1959 verkozen volgens de impliciete regel van de magische formule. Hierdoor worden de zetels in de Bondsraad verhoudingsgewijs toegekend aan de verschillende partijen die vertegenwoordigd zijn in de Bondsvergadering.

De plenaire zaal van de Nationale Raad in het Federaal Paleis in Bern.

De Bondsraad werkt op basis van het principe van collegialiteit, wat betekent dat beslissingen bij consensus worden genomen. Indien er geen consensus kan worden bereikt, komt het tot een stemming.

Er zijn evenveel leden van de Bondsraad als er departementen zijn. Het gaat om het Departement van Binnenlandse Zaken, het Departement van Defensie, Volksverdediging en Sport, het Departement van Economische Zaken, het Departement van Financiën, het Departement van Justitie en Politie, het Departement van Milieu, Verkeer, Energie en Communicatie en het Departement van Buitenlandse Zaken.

De bondsregering bestaat gedurende 2020 uit de volgende personen:

• Bondspresident Simonetta Sommaruga (Departement van Milieu, Verkeer, Energie en Communicatie)
• Vicebondspresident Guy Parmelin (Departement van Economische Zaken)
• Ueli Maurer (Departement van Financiën)
• Alain Berset (Departement van Binnenlandse Zaken)
• Ignazio Cassis (Departement van Buitenlandse Zaken)
• Karin Keller-Sutter (Departement van Justitie en Politie)
• Viola Amherd (Departement van Defensie, Volksverdediging en Sport)

De bondspresident wordt onder de leden van de Bondsraad verkozen door de Bondsvergadering.[9] Hij of zij is de eerste onder zijn of haar gelijken (primus inter pares) en heeft een veelal symbolische functie. Traditioneel wordt het lid van de Bondsraad met de langste anciënniteit als eerste Bondspresident. De termijn van een Bondspresidentschap duurt één jaar, telkens van 1 januari tot 31 december. Men kan meerdere termijnen Bondspresident zijn, maar niet achtereenvolgens. Meestal is de Bondspresident de persoon die het jaar voordien de Vicebondspresident was.

De koepel van het Federaal Paleis in Bern met de wapenschilden van de verschillende kantons en centraal de Zwitserse Vlag en het Zwitsers devies Unus pro omnibus, omnes pro uno (Éen voor allen en allen voor één.).

Zwitserland telt 26 kantons, waarvan zes op historische gronden bestaan als halfkanton. Dat wil zeggen dat zij slechts één in plaats van twee zetels hebben in de Kantonsraad. De oppervlaktes van de kantons van Zwitserland variëren tussen 37 en 7105 km² en het bevolkingsaantallen tussen 16.000 en 1.488.000 inwoners (2016). De meeste kantons zijn Duitstalig. Genève, Vaud, Neuchâtel en Jura zijn Franstalig, Wallis, Fribourg en Bern zowel Frans- als Duitstalig, Ticino Italiaanstalig en Graubünden Duits-, Italiaans- en Retoromaanstalig.

Een kanton in Zwitserland is te situeren op het niveau van de deelstaten en is te vergelijken met de gemeenschappen en de gewesten in België of de staten in de Verenigde Staten.

De kantons van Zwitserland hebben eigen grondwetten. Hun autonomie is gewaarborgd door de Zwitserse Grondwet. De kantons zijn echter niet langer onafhankelijke staten, zoals dat wel was ten tijde van het Oude Eedgenootschap. De term "Zwitserse Confederatie" weerspiegelt dan ook het verband tussen de kantons in het verleden, maar komt inhoudelijk niet langer overeen met de huidige staatsstructuur, de federale staat.

Elk kanton heeft een eigen parlement en een eigen regering. In de meeste Franstalige kantons worden deze organen respectievelijk de Grand Conseil en de Conseil d’État genoemd. Ieder kanton kent de scheiding der machten tussen de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht. Ieder kanton is bevoegd om de onderlinge verhoudingen tussen de machten te regelen.

De bevoegdheidsverdeling tussen de kantons en de federale overheid is vastgelegd in de Zwitserse Grondwet, die de grenzen aangeeft van de kantonnale autonomie. Bepaalde bevoegdheden zijn uitdrukkelijk toegewezen aan de kantons of de federale overheid. De kantons hebben de residuaire bevoegdheid. Dit betekent dat de kantons bevoegd zijn voor de aangelegenheden die niet uitdrukkelijk aan de federale overheid zijn toegewezen.[10] Voorbeelden van toegewezen bevoegdheden van de kantons zijn het onderwijs, het ziekenhuizenbeheer, het wegenonderhoud, de politiediensten, de belastingcontroles en het merendeel van de sociale dienstverlening. Het Zwitserse leger bijvoorbeeld valt dan weer onder de bevoegdheden van de federale overheid. Tegenover de residuaire bevoegdheid van de kantons staat de primauteit van het federale recht: federale wetgeving gaat in Zwitserland voor op kantonnale wetgeving.

Deze vorm van bevoegdheidsverdeling verschilt op meerdere vlakken met de bevoegdheidsverdeling in België, dat tevens een federale staat is. In België zijn er twee types van deelstaten (de gewesten en de gemeenschappen), ligt de residuaire bevoegdheid bij de federale overheid en tussen de federale wetten en de gemeenschaps- en gewestdecreten geldt het principe van de gelijkheid van de normen.

	AG	Aargau – Aarau		GR	Graubünden (Italiaans: Grigioni) – Chur (Italiaans: Coira)		SO	Solothurn – Solothurn
	AR	Appenzell Ausserrhoden – Herisau		JU	Jura – Delémont		TG	Thurgau – Frauenfeld
	AI	Appenzell Innerrhoden – Appenzell		LU	Luzern – Luzern		TI	Ticino – Bellinzona
	BL	Basel-Landschaft – Liestal		NE	Neuchâtel – Neuchâtel		UR	Uri – Altdorf
	BS	Bazel-Stad – Bazel		NW	Nidwalden – Stans		VS	Wallis (Frans: Valais) – Sion (Duits: Sitten)
	BE	Bern (Frans: Berne) – Bern (Frans: Berne)		OW	Obwalden – Sarnen		VD	Vaud – Lausanne
	FR	Fribourg (Duits: Freiburg) – Fribourg (Duits: Freiburg)		SG	Sankt Gallen – Sankt Gallen		ZG	Zug – Zug
	GE	Genève – Genève		SH	Schaffhausen – Schaffhausen		ZH	Zürich – Zürich
	GL	Glarus – Glarus		SZ	Schwyz – Schwyz

Wallis

Ticino

Graubünden

Genève

Vaud

Neuchâtel

Jura

Bern

Thurgau

Zürich

Aargau

Luzern

Solothurn

Basel-Landschaft

Schaffhausen

Uri

Schwyz

Glarus

Sankt Gallen

Appenzell Ausserrhoden

Appenzell Innerrhoden

Obwalden

Nidwalden

Zug

Fribourg

Basel-Stadt

Frankrijk

Italië

Liechtenstein

Oostenrijk

Duitsland

Elk Zwitsers kanton is ingedeeld in gemeentes. Vanaf 1 januari 2019 telt Zwitserland 2.212 gemeentes.

Verscheidene kantons hebben nog districten of administratieve arrondissementen (in o.a. het kanton Bern) als intermediair bestuursniveau.

Zwitserland heeft een sterke traditie van politieke en militaire neutraliteit die wordt ondersteund door een sterke defensie. Het land heeft een neutrale positie gehouden gedurende beide wereldoorlogen en koos pas op 10 september 2002 voor lidmaatschap van de Verenigde Naties.

Omwille van dit neutrale imago hebben vele internationale organisaties hun hoofdzetel in Zwitserland. Genève is de thuishaven van het Rode Kruis, de Wereldhandelsorganisatie, de Wereldgezondheidsorganisatie, UNAIDS, het CERN, de Internationale Arbeidsorganisatie, het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen en van enkele andere afdelingen van de Verenigde Naties. In Gland bevindt zich het hoofdkwartier van de International Union for the Conservation of Nature. In Lausanne bevinden zich onder andere het Internationaal Olympisch Comité, het Hof van Arbitrage voor Sport, de Internationale Schaatsunie en de Fédération Equestre Internationale, in Bern de Intergovernmental Organisation for International Carriage by Rail (OTIF), in Bazel de Bank for International Settlements, in Nyon de UEFA, in Zürich de FIFA en in Aigle de Internationale Wielerunie.

Het land kwam in de jaren negentig van de 20e eeuw negatief in het nieuws door conflicten over op Zwitserse banken gestalde tegoeden van met name Duitse Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi's waren vermoord. Uiteindelijk betaalde Zwitserland daartoe onder druk een hoog bedrag aan Joodse organisaties.

In Zwitserland is actieve euthanasie, net als in Nederland en België, gelegaliseerd. Het is ook het enige land ter wereld waar mensen naartoe kunnen om legaal hulp bij zelfdoding te krijgen. De belangrijkste organisaties die zich daarmee bezighouden zijn de vereniging Dignitas[11][12] en vereniging Exit.

Aangezien de confederatie sinds de oprichting in 1291 bijna uitsluitend was samengesteld uit de Duitstalige regio's zijn de oudste vormen van literatuur in het Duits. In de 18e eeuw werd Frans de modieuze taal in Bern en elders, terwijl de invloed van de Franstalige bondgenoten meer betekenis kreeg dan voorheen.

Onder de klassiekers van de Zwitsers-Duitse literatuur zijn Johann Heinrich Pestalozzi (1746–1827), Jeremias Gotthelf (1797–1854), Gottfried Keller (1819–1890) en Conrad Ferdinand Meyer (1825–1898). De Nobelprijs voor Literatuur werd in 1919 toegekend aan Carl Spitteler (1845–1924) en in 1946 aan Hermann Hesse (1877–1962). Voor Robert Walser (1878–1956) kwam de erkenning pas jaren na zijn dood. Andere reuzen van de 20e-eeuwse Zwitserse literatuur zijn Max Frisch (1911–1991) en Friedrich Dürrenmatt (1921–1990). Tegen het einde van de 20e eeuw kwamen werk en levensloop van de jonggestorven Annemarie Schwarzenbach (1908–1942) sterk in de belangstelling. Het postuum uitgegeven werk van Fritz Zorn (1944–1976) gaf de naoorlogse protestgeneratie een stem. Verder zijn te noemen Friedrich Glauser (1896–1938), Adolf Muschg (1934), Peter Bichsel (1935), Urs Widmer (1938), Martin Suter (1948), Peter Stamm (1963), Christian Kracht (1966) en Michael Fehr (1982).

Prominente en spraakmakende Franstalige schrijvers met een Zwitserse achtergrond waren de beroemde filosoof Jean-Jacques Rousseau (1712–1778) en de romancière Madame de Staël (geboren Germaine Necker, 1766–1817). Meer recente auteurs zijn onder anderen Charles Ferdinand Ramuz (1878–1947), wiens romans het leven van boeren en bergbewoners in een harde omgeving beschrijven, Blaise Cendrars (geboren Frédéric Sauser, 1887–1961), Maurice Chappaz (1916–2009) en Jacques Chessex (1934–2009). Ook de Italiaans en Reto-Romaans sprekende auteurs hebben bijgedragen, maar op meer bescheiden wijze, gezien hun geringe aantal.

Waarschijnlijk het beroemdste Zwitserse boek is Heidi, het verhaal van een weesmeisje dat met haar grootvader in de Alpen woont. Het is een van de populairste kinderboeken ter wereld en is een symbool van Zwitserland geworden, mede door de scherpe kijk op de Zwitserse samenleving. De auteur, Johanna Spyri (1827–1901), schreef een aantal andere boeken rond vergelijkbare thema's.

• 
  Jean-Jacques Rousseau
• 
  Johann Heinrich Pestalozzi
• 
  Germaine de Staël
• 
  Gottfried Keller
• 
  Conrad Ferdinand Meyer
• 
  Carl Spitteler
• 
  Johanna Spyri
• 
  Robert Walser
• 
  Hermann Hesse
• 
  Blaise Cendrars
• 
  Max Frisch
• 
  Annemarie Schwarzenbach
• 
  Friedrich Dürrenmatt
• 
  Adolf Muschg
• 
  Peter Stamm
• 
  Christian Kracht
• 
  Michael Fehr

De Zwitserse klassieke muziek is weinig bekend in de wereld. Van de beroemde filosoof-schrijver Jean-Jacques Rousseau (1712–1778), die ook componeerde, bestaan zeven komische opera's, met als bekendste Le devin du village. Hij droeg bij aan de ontwikkeling van de opera door in 1753 de richting te wijzen in de Parijse Buffonistenstrijd, maar met de Zwitserse identiteit had dit niets te maken. Ook de componist Louis Niedermeyer (1802–1861), die in Parijs een grote reputatie als muziekpedagoog opbouwde, wordt bij de Franse muziek ingedeeld.

In de 19e eeuw (de periode van de romantiek) en de eerste helft van de 20e eeuw verschilde de overheersende muziekstijl in Zwitserland weinig van de Duitse. Een vooraanstaande figuur was Hans Georg Nägeli (1773-1836), die zich voornamelijk richtte op vocale muziek. Componisten als Joachim Raff (1822–1882), die in Duitsland woonde, Hans Huber (1852–1921) en Paul Juon (1872–1940), in Rusland opgegroeid en in Duitsland werkzaam, werkten gestaag aan een oeuvre van zowel opera's als orkestwerken en kamermuziek. Binnen de Zwitsers-Duitse oriëntatie vond Othmar Schoeck (1886–1957), die ook opera's schreef, vooral in het klassieke lied nieuwe mogelijkheden van expressie. Het omvangrijke symfonisch oeuvre van Fritz Brun (1878-1959) kwam ruim een halve eeuw na zijn dood opnieuw in de belangstelling.

Andere 20e-eeuwers kozen een modernere, vaak Frans georiënteerde componeertrant. Grote invloed als theoreticus en muziekpedagoog had Émile Jaques-Dalcroze (1865–1950). De voornaamste vertegenwoordigers, die ook internationaal doorbraken, leefden langdurig buiten Zwitserland: Ernest Bloch (1880–1959) in de Verenigde Staten, Frank Martin (1890–1974) in Nederland en Arthur Honegger (1892–1955) in Frankrijk. De maecenas en dirigent Paul Sacher (1906–1999) droeg door het verstrekken van opdrachten aan (internationale) componisten veel bij aan de ontwikkeling van het muziekleven. Opvallende componisten van eigentijdse muziek zijn Wladimir Vogel (1896–1984), Klaus Huber (1924–2017), Heinz Holliger (1939), ook bekend als hobosolist en dirigent, en Beat Furrer (1954), die zich al in de jaren zeventig in Oostenrijk vestigde. Paul Huber (1918-2001) volgde een meer traditionalistische lijn.

Als grote vertolkers gelden de pianisten Alfred Cortot (1877–1962) en Edwin Fischer (1886–1960), de zangers Hugues Cuénod (1902–2010), Maria Stader (1911–1999), Heinz Rehfuss (1917–1988), Ernst Haefliger (1919–2007), Lisa Della Casa (1919–2012) en Edith Mathis (1938), de organist Lionel Rogg (1936), de fluitisten Aurèle Nicolet (1926–2016) en Emmanuel Pahud (1970) en de dirigenten Volkmar Andreae (1879-1962), Ernest Ansermet (1883–1969) en Charles Dutoit (1936).

Belangrijke muzikale instellingen zijn het Opernhaus Zürich, het Tonhalle Orchester Zürich, het Orchestre de la Suisse Romande in Genève en het Luzern Festivalorkest (het ad hoc symfonieorkest van het jaarlijkse Lucerne Festival).

• 
  Joachim Raff
• 
  Émile Jaques-Dalcroze
• 
  Alfred Cortot
• 
  Ernest Bloch
• 
  Ernest Ansermet
• 
  Frank Martin
• 
  Arthur Honegger
• 
  Hugues Cuénod
• 
  Maria Stader
• 
  Klaus Huber
• 
  Edith Mathis
• 
  Heinz Holliger
• 
  Opernhaus Zürich
• 
  Tonhalle Zürich
• 
  Victoria Hall, Genève, bakermat van het Orchestre de la Suisse Romande
• 
  Het Lucerne Festival vindt plaats in het Kultur- und Kongresszentrum Luzern

De vrijheid van de pers en het recht op vrije meningsuiting worden gegarandeerd in de federale grondwet van Zwitserland. Het Schweizerische Depeschenagentur (SDA) zendt informatie rond-de-klok uit in drie van de vier nationale talen over politiek, economie, maatschappij en cultuur. De SDA levert nieuwsdiensten aan bijna alle Zwitserse media en een paar dozijn buitenlandse media.

Zwitserland beroemde zich in het verleden met het grootste aantal krantentitels in verhouding tot het aantal inwoners en de grootte. De invloedrijkste zijn de Duitstalige Tages-Anzeiger en Neue Zürcher Zeitung (NZZ) en de Franstalige Le Temps, die echter geen van alle als landelijke krant gelden, deels door de taalgrenzen, deels door de sterke aandacht voor het kanton van herkomst van de krant. Bijna elke stad of regio heeft ten minste één lokale krant. De meeste kranten zijn samengegaan in grote uitgeverijen.

In tegenstelling tot de gedrukte media, hebben radio en televisie meer onder controle gestaan van de overheid. De Zwitserse nationale omroep SRG SSR is belast met de productie en uitzending van radio en televisie. SRG SSR-studio's zijn verdeeld over de verschillende taalgebieden. Radio-inhoud wordt geproduceerd in zes centrale en vier regionale studio's, terwijl de tv-programma's worden geproduceerd in Genève, Zürich en Lugano. Een uitgebreid kabelnetwerk geeft de meeste Zwitsers toegang tot de programma's uit omringende landen.

Enkele bekende bezienswaardigheden zijn:

• Abdij van Sankt Gallen
• Benedictijner abdij Sankt Johann te Müstair
• Jungfrau-Aletsch-Bietschhorn
• Kastelen van Bellinzona (Tri castelli)
• Kandersteg International Scout Centre (KISC)
• Monte San Giorgio
• Oude binnenstad van Bern
• Rheinfall Schaffhausen
• Kapelbrug in Luzern
• Diverse meren zoals Bodenmeer, Meer van Genève en het Meer van Neuchâtel

• 
  Abdij van Sankt Gallen
• 
  Abdij Skt. Johann in Müstair
• 
  Oude stad Bern
• 
  Bellinzona
• 
  Jungfrau-Aletsch
• 
  Meer van Genève
• 
  Rheinfall Schaffhausen
• 
  Kapellbrücke Luzern

• Lijst van musea in Zwitserland

• 
  Fondation Beyeler, Bazel
• 
  Kunsthalle Basel
• 
  Kunsthalle Bern
• 
  Kirchner Museum Davos
• 
  Olympisch museum, Lausanne
• 
  Kunsthaus Zürich
• 
  Kunsthalle Zürich

De keuken van Zwitserland kent vele facetten. Hoewel sommige gerechten zoals fondue, raclette of rösti door het hele land bekend zijn, heeft elke regio zijn eigen kookkunst op basis van de verschillen in klimaat en talen. De traditionele Zwitserse keuken maakt gebruik van ingrediënten vergelijkbaar met die in andere Europese landen, maar ook van unieke zuivelproducten, zoals gruyère of emmentaler, geproduceerd in de valleien Gruyères en Emmental. Het aantal hautecuisinerestaurants is hoog, vooral in het westen van Zwitserland.

Chocolade wordt gemaakt in Zwitserland sinds de 18e eeuw, maar de Zwitserse chocolade verkreeg haar reputatie pas aan het eind van de 19e eeuw met de uitvinding van moderne technieken, zoals het concheren en het temperen, die producten van een hoog kwaliteitsniveau voortbracht. Een andere doorbraak was de uitvinding van melkchocolade in 1875 door Daniel Peter. De Zwitsers zijn de grootste consumenten van chocolade.

De populairste alcoholische drank in Zwitserland is wijn. In Zwitserland wordt een opmerkelijke verscheidenheid aan druivensoorten geteeld, mogelijk gemaakt door de grote variatie aan terroirs, met hun specifieke combinatie van bodem, lucht, hoogte en licht. Zwitserse wijn wordt voornamelijk geproduceerd in Wallis, Vaud (Lavaux), Genève en Ticino. Wijngaarden komen voor in Zwitserland sinds de Romeinse tijd, al zijn er sporen te vinden van een oudere oorsprong. De meest voorkomende soorten zijn de chasselas (de zogenaamde fendant in Wallis) en pinot noir. De merlot is de belangrijkste variëteit geproduceerd in Ticino.

Roger Federer

Populaire sporten in Zwitserland zijn de wintersporten zoals skiën, ijshockey, langlaufen, rodelen, schansspringen en curling. Ook voetbal is in Zwitserland een veelbeoefende sport. Nationale sporten zijn schwingen, steenstoten en hornussen.

In 1928 en 1948 werden de Olympische Winterspelen in Zwitserland gehouden, beide malen in Sankt Moritz. In 2008 was Zwitserland, samen met Oostenrijk, het gastland van het EK voetbal.

In het wegwielrennen zijn onder anderen Heiri Suter, Ferdi Kübler, Tony Rominger, Alex Zülle en Fabian Cancellara bekende namen. Andere bekende sporters zijn onder meer de tennissers Martina Hingis, Roger Federer, Stanislas Wawrinka en de voetballers Granit Xhaka, Xherdan Shaqiri, Stephan Lichtsteiner en Ricardo Rodriguez. Verder neemt F.C. Basel regelmatig deel aan de Champions League.

In Zwitserland bestond een verbod op auto- en motorraces op de weg waarbij deelnemers tijdens de wedstrijd elkander theoretisch kunnen raken. Uitzondering hierop was de discipline supermoto, waarbij op zowel geasfalteerde als ongeasfalteerde parcoursdelen gereden wordt. In Zwitserland zijn geen aan de huidige eisen voldoenende permanente faciliteiten voor auto- en motorraces boven het niveau van racekarts en brommers. Het eerdere verbod op races is echter in 2007 opgeheven.[15]

Zwitserland is ook bekend vanwege de vele hoofdkantoren van sportcomités, zoals het IOC in Lausanne, FIFA in Zürich en UEFA in Nyon.