Bulgarije

Van west naar oost loopt het Balkangebergte door het midden van Bulgarije. Tussen de Balkan en de Donau ligt een vruchtbaar plateau. Dit vlakke gebied in het noordoosten van het land heet de Dobroedzja en loopt door in Roemenië. De Donau vormt het grootste deel van de noordelijke grens.

In het zuiden ligt het Rodopegebergte. Verder zijn er in het westen de Rila met het hoogste punt van Bulgarije (en het Balkanschiereiland), de berg Moesala (2925 m), en in het zuidwesten de Pirin met als hoogste berg de Vichren (2920 m).

Tussen de Balkan en het Rodopegebergte is het Bulgaarse landschap vlak. Het zuidoosten van Bulgarije wordt Thracië genoemd, naar de Thraciërs die er in de oudheid woonden. De stad Plovdiv ligt in de Thracische vlakte. Deze streek zet zich ten zuiden van Bulgarije voort in Griekenland en Turkije.

De Donau, de Iskar, de Maritsa en de Struma zijn de belangrijkste rivieren. Het noorden en oosten van het land wateren, al dan niet via de Donau, af op de Zwarte Zee. De Maritsa en de Struma en hun zijrivieren wateren af op de Egeïsche Zee.

Bulgarije heeft een Midden-Europees landklimaat met warme zomers en koude winters. Ten zuiden van het Balkangebergte heerst een zachter klimaat met mediterrane kenmerken.

De gemiddelde temperatuur op een zomerdag ligt in het binnenland rond de 24 °C. Juli en augustus zijn de warmste maanden van het jaar. Het is dan gemiddeld circa 27 °C warm; langs de Zwarte Zeekust lopen de temperaturen op tot 30 °C.

De neerslag bedraagt gemiddeld 600 mm per jaar, maar in de bergen valt vaak meer dan 1000 mm per jaar, vaak in de vorm van sneeuw. De meeste regen valt op veel plekken in de zomer, maar in het zuiden is dit in de herfst.

De meeste inwoners van Bulgarije zijn etnische Bulgaren (84,8 procent). Er is een aanzienlijke minderheid van Bulgaarse Turken (8,8 procent), voornamelijk in de oblasten Kardzjali en Razgrad. De derde bevolkingsgroep vormen de Roma met 4,9 procent van de bevolking en wonen verspreid over het hele land. Er wonen tevens kleinere groepen Russen (0,2 procent), Armeniërs (0,1 procent) en Macedoniërs. Bulgarije, met zijn historische claims in Macedonië, beschouwt de Macedoniërs niet als een aparte bevolkingsgroep en ziet hun sterk aan het Bulgaars verwante taal als een Bulgaars dialect. De laatste groep woont hoofdzakelijk in oblast Blagoëvgrad.

Alexander Nevski-kathedraal in Sofia

Bulgarije is traditioneel gezien een christelijk land. Onder leiding van Boris I van Bulgarije werd Bulgarije in de negende eeuw gekerstend. Volgens de volkstelling van 2011 verklaarde zo'n 77,9% van de bevolking christelijk te zijn, een flinke daling ten opzichte van 83,9% in 2001.

De grootste denominatie is de orthodoxe kerk en met name de Bulgaars-Orthodoxe Kerk. Ongeveer 76,0% van de bevolking gaf aan tot deze kerk te behoren.

Zo'n 0,8% van de bevolking is rooms-katholiek: dat zijn ongeveer 50.000 katholieken. De meeste katholieken wonen in oblast Plovdiv en met name in de gemeente Rakovski.

Het protestantisme is de snelstgroeiende religie in Bulgarije. In minder dan twintig jaar tijd is het aantal protestanten bijna verdrievoudigd. De volkstelling van 1992 telde 21.878 protestanten. Dat aantal verdubbelde naar 42.308 volgens de volkstelling van 2001 en vervolgens groeide dat aantal verder naar 64.476 in de volkstelling van 2011. De groei van het protestantisme is vooral te danken aan de massale bekering van de etnische Roma tot het pentecostalisme, in volksmond ook wel de zogenaamde 'zigeunerkerken' genoemd. Tegenwoordig is zo'n 1,1% van de bevolking lid van een van de verschillende protestantse denominaties. De protestanten wonen verspreid over het hele land.

De islam arriveerde in de veertiende eeuw ten gevolge van de Ottomaanse overheersing. Bulgarije heeft tegenwoordig een van de grootste moslimpopulaties van Europa. In de volkstelling van 2011 verklaarde 10,1% van de bevolking moslim te zijn. De meeste moslims behoren tot de Turkse minderheid, maar er bestaat ook een grote gemeenschap van geïslamiseerde Bulgaren (de zogenaamde 'Pomaken') en Roma. In twee oblasten vormen moslims zelfs een meerderheid: Kardzjali (70%) en Razgrad (51%). Er woont tevens ook een grote islamitische minderheid in de oblasten Smoljan (40%), Targovisjte (38%), Silistra (38%) en Sjoemen (34%).

Er woont een kleine joodse gemeenschap van 706 mensen, bijna allen woonachtig in de stad Sofia. In de volkstelling van 1992 verklaarden nog 3461 mensen aanhanger van het jodendom te zijn. Voor de Tweede Wereldoorlog leefden er bijna vijftigduizend joden in Bulgarije.

Slechts een klein deel van de bevolking praktiseert zijn religie. Onder het communistisch regime is de invloed van religie enorm gedaald. Het zondagse kerkbezoek onder christenen schommelt rond de tien procent, terwijl veel moslims gewoon alcohol drinken, niet vasten en niet bidden. In de volkstelling van 2011 gaf zo'n 22% geen antwoord op de vraag welk geloof ze aanhangen, terwijl ruim 9% vermeldde atheïstisch of agnostisch te zijn.

De officiële taal van het land is het Bulgaars, dat met het cyrillische alfabet wordt geschreven. Minderheden spreken Turks en Romani.

Sofia, naast de hoofdstad ook de stad met de meeste inwoners van Bulgarije

Bulgarije telt 5278 nederzettingen, waarvan 257 steden en 5021 dorpen. De grootste stad is Sofia met omstreeks 1,2 miljoen inwoners, en de kleinste stad is Melnik met ruim tweehonderd inwoners. Het grootste dorp is Lozen, nabij oblast Sofia, gevolgd door het dorp Aydemir in oblast Silistra. Beide dorpen hebben ongeveer zesduizend inwoners.

Eind 2018 woonde 73,7 procent van de Bulgaarse bevolking in steden. De oblasten met de hoogste urbanisatiegraad zijn: de stad Sofia, Varna en Gabrovo. Daarentegen hebben de oblasten Kardzjali, Silistra en Razgrad de laagste urbanisatiegraad.

In Brussel is unaniem besloten dat Bulgarije mag beginnen met de voorbereiding voor toetreding van de euro als nationale munt . Vóór het zover is moet Bulgarije aan een groot aantal economische voorwaarden voldoen, de bankensector versterken en bovendien corruptie en de georganiseerde misdaad aanpakken.

• 
  Rilaklooster
• 
  Thracisch graf van Kazanlak
• 
  Kerk van Bojana
• 
  Ruiter van Madara
• 
  Thracisch graf van Sveshtari
• 
  Rotskerken van Ivanovo
• 
  Nesebar
• 
  Nationaal park Pirin
• 
  Srebarna
• 
  Beukenbossen in de centrale Balkan[8]

Het gebouw van de Nationale Vergadering

Bulgarije is een parlementaire democratie met als staatshoofd een president die elke vijf jaar rechtstreeks wordt gekozen. Sinds januari 2017 wordt deze functie bekleed door Rumen Radev die op 13 november 2016 is gekozen als opvolger van Rosen Plevneliev.[9] De volksvertegenwoordiging bestaat uit één kamer, de Nationale Vergadering (Narodno Sobranie). Deze telt 240 leden die gekozen worden via algemeen en enkelvoudig kiesrecht voor een periode van vier jaar. De verkiezing van de Nationale Vergadering verloopt via het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

Sinds 1999 bestaat Bulgarije uit 28 oblasten, die alle zijn genoemd naar de regionale hoofdstad. De nationale hoofdstad, Sofia, vormt een eigen district. Tussen 1987 en 1999 was het land onderverdeeld in negen grotere oblasten.

De oblasten zijn onderverdeeld in gemeenten (obsjtina, meervoud: obsjtini).

De instellingen van hoger onderwijs zijn de universiteiten van Sofia, Plovdiv, Veliko Tarnovo en Varna.

Het percentage inwoners met een tertiaire opleiding bedraagt 19,6% in 2011. Onder vrouwen (22,3%) is dit percentage hoger dan onder mannen (16,7%). De stad Sofia heeft het hoogste percentage inwoners met een tertiaire opleiding, gevolgd door de oblasten Varna en Plovdiv. In Kardzjali, Targovisjte en Razgrad hebben inwoners het minst vaak een tertiaire opleiding gevolgd.

Volgens de nationale volkstelling van 2011 zijn ongeveer 112.800 inwoners, ofwel 1,7% van de bevolking, analfabeet. Dit percentage varieert enorm per etnische groep: onder Bulgaren is dit percentage 0,5%, onder Turken 5,2% en onder Roma is dit percentage 14,5%. Het percentage analfabeten verschilt ook per oblast: van 0,4% in de stad Sofia en in oblast Pernik tot 5,2% in oblast Kardzjali en 5,7% in oblast Sliven.