Johann Heinrich Pestalozzi
Johann Heinrich Pestalozzi (Zürich, 12 januari 1746 – Brugg, 17 februari 1827) was een Zwitsers pedagoog, schrijver, filantroop, hervormer, politicus en filosoof. Hij streefde bij de opvoeding naar aanschouwelijkheid en aanpassing aan het werkelijke leven.
Zijn vader stierf toen hij 6 jaar oud was. Vervolgens werd hij door zijn moeder in een nogal bekrompen sfeer opgevoed. Pestalozzi studeerde daarna theologie en sloot zich politiek aan bij linkse bewegingen die dweepten met de denkbeelden van Rousseau. In 1769 trouwde hij met Anna Schulthess (1738-1815), het paar kreeg een zoon: Hans Jakob (Jakobli). Later huwde hij met Anna Fröhlich van wie hij eveneens een zoon kreeg: Gottlieb. Pestalozzi werd in 1799 hoofd van een weeshuis in Stans en later in Burgdorf en Yverdon. Zijn meest populaire werk is zijn pedagogische roman Lienhard und Gertrud (4 delen, 1781-1789). Zijn hoofdwerk is echter Wie Gertrud ihre Kinder lehrt (1801).
Pestalozzi wordt gezien als een pionier in de pedagogiek, speciaal in de "elementaire" methode; hetgeen betekent dat de mens moet beginnen met de elementaire dingen te leren, zoals getallen, letters en klanken. Zijn ideeën ontwikkelde hij tijdens zijn werk in een armenhuis in Birr (De "Neuhof" van 1774 tot 1780, daarna in een weeshuis voor oorlogswezen in Stans (1799) en zette de ideeën om in zijn instituten in Burgdorf (1800-1804) en Yverdon-les-Bains (1804-1825). Ze sloten nauw aan bij die van Jean-Jacques Rousseau en de filantropijnen.
Pestalozzi was ereburger van Frankrijk.
Publicaties (selectie)
- De avondstonde van een kluizenaar (in het Duits: Abendstunde eines Einsiedlers) uit 1780
- Über Gesetzgebung und Kindermord van 1783
- Lienhard und Gertrud (4 banden geschreven van 1781-87) - een opvoedingsroman
- Meine Nachforschungen über den Gang der Natur in der Entwicklung des Menschengeschlechts uit 1797
- Ja oder Nein? uit 1793
- Hoe Geertrui haar kinderen onderwijst (in het Duits: Wie Gertrud ihre Kinder lehrt) uit 1801
- Schwanengesang (1825; autobiografie en herformulering pedagogische theorie)
Literatuur
- Kobelt, A. (1996). Auf den Spuren Pestalozzis. Stationen seines Lebens. Zürich: Pestalozzianum Verlag.
- Pestalozzi, J.H., Neuhof-geschriften. Ingeleid, vertaald en van commentaar voorzien door Daan Thoomes. Kampen, 1996 (met bijlage: Pestalozziana) [1]
- Stadler, P., Pestalozzi: geschichtliche Biographie. Zürich,1988-1993 (2 dln.)
- Thoomes, D.Th., Pestalozzi: armenopvoeder en onderwijsvernieuwer. In: De School Anno (Nat. Schoolmuseum), jrg. 14, nr.1, 1996, pp. 8-12, [2]
- Thoomes, D.Th., Marie-Anne Calame: de Pestalozzi van Le Locle. In: De School Anno (periodiek van het Nationaal Schoolmuseum), jrg. 14, nr. 2, herfst 1996, pp. 11-13, [3]
- Thoomes, D.Th., Pestalozzi in meervoud. In: De School Anno, jrg. 23, 2005, nr. 1, pp. 4-9, [4]
- Thoomes, D.Th., Pestalozzi opnieuw aan het woord. In: Centraal Weekblad, vol. 53, 2005, nr. 46, pp. 8-9, [5]
| Bronnen, noten en/of referenties |
 |
Zie de categorie Johann Heinrich Pestalozzi van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |