Westland (gemeente)

Voordat de gemeentelijke herindeling Westland een feit was, bestond de regio Westland uit zeven aparte gemeenten. Toen in de jaren negentig van de twintigste eeuw de vraag op kwam of samengaan niet voordeliger zou zijn, werd een onderzoeksbureau gevraagd een advies te geven. Deze gaf in 2001 het advies dat het samengaan van de zeven gemeenten het best was om sterk te staan richting de grote buurgemeenten.[1] De verschillende gemeenteraden waren nog niet unaniem eens over de te kiezen variant, waarna in iedere kern op 19 september 2001 een referendum werd gehouden onder de bevolking. Omdat het na deze referenda nog niet duidelijk was nam de provincie Zuid-Holland de regie over. Zij stelden een variant voor en lieten de gemeenten erop reageren.[2] Hierna stuurde de provincie het advies naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken die er een wetsvoorstel van maakten. Dit wetsvoorstel werd voorgelegd aan de ministerraad die ermee instemde.

22 mei 2003 werd de wet zonder stemming aangenomen door de Tweede Kamer en op 17 juni 2003 als hamerstuk afgedaan door de Eerste Kamer.[3] Op 1 september 2003[4] trad de "wet gemeentelijke herindeling van het Westland" in werking waarin staat dat de gemeenten De Lier, 's-Gravenzande, Maasland, Monster, Naaldwijk, Schipluiden en Wateringen opgeheven zouden worden. Met ingang van de datum van herindeling, 1 januari 2004, zouden de gemeenten Westland en Midden-Delfland ingesteld worden.

CBS Kerncijfers wijken en buurten 2019, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen[10]

De bevolking van de gemeente Westland bestond in oktober 2019 uit 110.163 mensen. Daarvan was er 16,5% in de categorie 0-15 jaar. In de categorie 15-30 was dat 18,5%. In de categorie 30-45 was dit 17,5% en voor de categorie 45-64 was dit 27,9%. In de categorie 65-74 was dit 11% en van 75+ 8,2%. .In oktober 2019 is het aantal personen met een migratieachtergrond 16.671 waarvan 6.814 met een niet-Nederlandse nationaliteit. [11] Een deel van de arbeidsmigranten werken tijdelijk in Nederland en zijn seizoensarbeiders. Het Informatiepunt Arbeidsmigranten helpt hen door het geven van Poolstalige en Engelstalige informatie over zaken waarmee de arbeiders te maken hebben. In het Westland zijn shortstaylocaties te vinden waar seizoensarbeiders tijdelijk kunnen wonen. Voor de Polen is er een rooms-katholieke migrantenkerk opgericht.[12]

Verwacht wordt dat de bevolking in Westland tussen 2006 en 2025 met 12% zal stijgen, voor Nederland is dit percentage 3,7% en voor Zuid-Holland 6%.[13] Van de bevolking is 50,0% vrouw.

In de gemeente wonen 8.646 allochtonen, 8,8% van de totale bevolking, in Nederland is dit percentage 19,3% en in Zuid-Holland is dit percentage 26,1%.

Van de allochtonen zijn er 4.640 westers en 4.006 niet-westers. Van de niet-westerse allochtonen komt het merendeel, 1.331 mensen uit Marokko. Uit Suriname komen 583 mensen en uit Turkije 404. Zo'n 183 mensen komen van de Nederlandse Antillen en Aruba. Van de westerse allochtonen komen er 2.766 uit de Europese Unie (toen nog met 25 landen). Uit Indonesië/Nederlands-Indië zijn 1.225 mensen afkomstig.

Trade Parc Westland

De economie van het Westland, de gemeente Westland en Midden-Delfland samen, bestaat voornamelijk uit tuinbouwbedrijven en het mkb in het algemeen. Daarnaast is de regio door onder meer Floraholland belangrijk voor de distributie en verwerking van (tuinbouw)producten. De recreatie-, zorg- en onderwijssectoren zijn relatief kleinschalig en regionaal gericht. Ook de dienstensector is in het Westland klein vergeleken met de rest van Nederland. De bruto toegevoegde waarde van de regio bedroeg in 2007 € 3 miljard, wat neerkomt op 2,5% van de economie van Zuid-Holland. De gemeente Westland behoorde in 2007 tot de 150 meest economisch krachtige gemeentes van Nederland.[19]

Kassen in 's-Gravenzande.

De toekomst van het Westland op economisch gebied hangt af van de ontwikkeling van de tuinbouwsector. Deze sector vertegenwoordigde in 2007 een bruto toegevoegde waarde van €1.4 miljard wat bijna de helft is van het totaal.[20]

Tuinders nemen het grootste deel in van die €1.4 miljard, namelijk de helft. Terwijl het aantal hectare glas afneemt, neemt de toegevoegde waarde van de productiebedrijven toe door proces- en teeltinnovaties. Gesteld kan worden dat de tuinbouwgrond steeds beter benut wordt. Toch zijn er, door de krapte aan tuinbouwgrond, telers die buiten het Westland een extra bedrijf beginnen. Deze bedrijven worden vaak wel vanuit het Westland bestuurd.[20]

Verwerkings- en distributiebedrijven zorgen voor 10% van de toegevoegde waarde. 40% van de toegevoegde waarde die in de Westlandse tuinbouwketen wordt gerealiseerd, wordt gecreëerd door toeleveringsbedrijven van bijvoorbeeld zaden, kassen of kennis. Toeleveringen van buitenlandse producten die in het Westland gedistribueerd moeten worden en producten die door toeleveringsbedrijven aan het buitenland worden geleverd, zijn niet in beschouwing genomen, waardoor de cijfers in werkelijkheid hoger zijn.[20][21]

Varend Corso

De verenigingen vaak gedragen door vrijwilligers in Westland zijn belangrijk voor een groot aanbod aan cultuur in de gemeente. In de dorpskernen zijn veel zangkoren, waaronder veel kerkkoren, orkesten en toneelverenigingen. Ook is er een zeer groot aandeel van amateurkunstgezelschappen. Elf Westlandse toneelverenigingen zijn aangesloten bij het overkoepelende Westlands Theater Centrum; zij willen het amateurtheater in de gemeente verder ontwikkelen. Zestien muziekverenigingen zijn lid van de overkoepelende Westlandse Federatie van Muziekverenigingen; zij organiseren gezamenlijk met de verenigingen onder andere concerten en taptoe festivals.[22]

Waterpop, een festival dat sinds 1978 bestaat is het bekendste lokale festival. Het trekt jaarlijks circa 25.000 bezoekers. Een ander bekend evenement is Tonen 2000, een tweejaarlijks internationaal korenfestival.[22] Ook het Varend Corso, een jaarlijks evenement met versierde boten, doet onder andere de gemeente Westland aan.[23]

Westlandtheater De Naald, voor de verbouwing.

Het WestlandTheater de Naald in het centrum van Naaldwijk is een theater met twee zalen. In de grote zaal is er plaats voor 474 mensen en in de kleine zaal plaats voor 115 mensen. In het seizoen 2007 - 2008 werden er 150 voorstellingen gehouden met 50.000 theaterbezoekers, 30.000 bioscoopbezoekers en 20.000 bezoekers van amateurproducties. In het WestlandTheater, maar ook op andere plaatsen, zoals de Hofboerderij worden regelmatig tentoonstellingen van beeldende kunst gehouden.[22]

Vier musea zijn gevestigd in Westland. Het Westlands Museum voor Streek en Tuinbouwhistorie is een museum gevestigd in Honselersdijk waar de Westlandse geschiedenis behandeld wordt. Bij het museum ligt de 'Historische Tuin' met verschillende soorten kassen en gewassen uit vroegere tijden. Naast het Westlands Museum is er in de gemeente ook Museum De Timmerwerf, Themapark De Westlandse Druif en het Westlands Schaatsmuseum.[22]

De gemeente Westland subsidieert jaarlijks 66 culturele instellingen; in 2006 gaf zij € 3,5 miljoen uit aan cultuur. De bibliotheek kreeg daarvan € 1,5 miljoen en WestlandTheater De Naald kreeg € 975.000.[22]

Finalisten Personen eerste Inspiration Awards: ondernemer Rob Baan, acteur Sander Jan Klerk en tennisser Thiemo de Bakker.

Er worden verschillende prijzen uitgereikt bij bijzondere prestaties.

• Westland Inspiration Award, een prijs die sinds 2010 wordt uitgereikt aan de meest inspirerende Westlandse persoon en het Westlandse bedrijf.
• Westlandse sportprijs
• De Loftrompet. De gemeente vindt het belangrijk vrijwilligers te ondersteunen en te waarderen. Daarom reikt zij jaarlijks de LOFTROMPET uit aan vrijwilligers die in georganiseerd verband zich inzetten binnen de Westlandse samenleving. De prijzen worden jaarlijks uitgereikt tijdens een feestelijke bijeenkomst. De prijs bestaat uit een oorkonde, een kunstwerkje en een geldbedrag van € 500,-
• Westlandstek. Deze prijs wordt toegekend aan mensen die diensten hebben verricht voor de Westlandse gemeenschap.
• Erepenning in goud/ereburgerschap. De erepenning wordt sinds 2004 toegekend aan personen die zich gedurende ten minste twintig jaar verdienstelijk hebben gemaakt voor de gehele streek.

Gemaal Oude en Nieuwe Broekpolder uit 1880 aan de Kromme Zweth.

De gemeente Westland is 55 rijksmonumenten rijk, waaronder drie molens: Windlust, de Molen van Maat en De Vier Winden en een poldermolenromp. Ook tien kerkelijke gebouwen zijn verheven tot rijksmonument, zoals de Lierse Dom, de Hervormde Kerk van Monster, de Oude Kerk van Naaldwijk en de Dorpskerk van 's-Gravenzande. Verder hebben elf boerderijen de beschermende status. Een ander belangrijk monument voor de regio is Holle Watering 26, of Sonnehoeck wat waarschijnlijk een van de eerste tuindersbedrijven in het Westland is. Van het Huis Honselaarsdijk resteert alleen nog het Nederhof wat in de tijd van Frederik Hendrik diende als gastenkwartier. De Oranjesluis uit 1676 is een bekend monument aan de druk bereden Maasdijk. Een opmerkelijk rijksmonument is de grafkelder van Herckenrath in Monster uit 1844 met veertien grafkisten waarvan de laatste bijzetting in 1906 plaatsvond. Het enige rijksmonument dat geen bouwwerk is, is het secretaireorgel en bevindt zich in de kerk van de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden te Maasdijk.[24]

Voor een overzicht van de rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in Westland
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Westland
• Lijst van oorlogsmonumenten in Westland

In de gemeente Westland zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

• Lijst van beelden in Westland

Sportcentrum Vreeloo in De Lier

In de gemeente Westland beoefenen gemiddeld meer personen binnen- en buitensporten dan in de rest van Nederland. Oorzaak hiervan kan zijn de gemeenschapszin en de identiteitsbeleving van de inwoners en wellicht ook de relatief hoge welvaart van de regio. Iedere Westlandse kern, behalve Heenweg beschikt over een eigen sportpark, waarbij er geen duidelijke relatie is tussen de grootte van het sportpark en het aantal bewoners van de kern. Sommige grote verenigingen, zoals de handbalvereniging Quintus in Kwintsheul, en de wielervereniging Westland Wil Vooruit in Naaldwijk zijn in kleine kernen aanwezig. Verhoudingsgewijs hebben de grotere kernen Naaldwijk en 's-Gravenzande relatief gezien minder sporthallen dan de overige kernen.[25]

In Westland zijn ongeveer 125 sportverenigingen waarvan er 50 door de gemeente worden gesubsidieerd. Deze verenigingen zijn belangrijk voor de maatschappelijke en persoonlijke ontwikkeling van kinderen. Vaak is het bedrijfsleven erg betrokken bij de Westlandse sportverenigingen.[25]

Sporthal van Quintus in Kwintsheul

Naast amateurclubs wordt er in Westland ook topsport bedreven. Topsport wordt in Westland gespeeld bij de handbalvereniging Quintus uit Kwintsheul, die op nationaal en internationaal gebied succesvol presteren en zowel een damesteam als een herenteam in de eredivisie hebben spelen. Tennisclub LTC Naaldwijk speelt Eredivisie Gemengd en Heren. Deze tennisclub wist twee keer de finale van de play-offs te halen in de Eredivisie Gemengd, maar wist nooit Nederlands Kampioen te worden. LTC Naaldwijk heeft onder andere Robin Haase, Jelle Sels, Michaëlla Krajicek, Richèl Hogenkamp en Arantxa Rus in haar Eredivisie Gemengd team. Daarnaast speelt de jeugd van LTC Naaldwijk jaarlijks Hoofdklasse t/m 17, waarbij het één keer gelukt is Nederlands Kampioen te worden. Westlandia voetbalt in de Derde divisie, waar de club in het seizoen 2016/17 zijn debuut maakte. De Wateringse wielerdag is een jaarlijks terugkerend criterium dat op de donderdag in de week na de Ronde van Frankrijk wordt gehouden. In Maasdijk wordt jaarlijks in juni de Jan Knijnenburgloop gehouden met de hoofdafstand van 15 kilometer.