Amstelveen

Tot 1964 heette de gemeente Nieuwer-Amstel. Het Amstelland werd in de 13e eeuw opgedeeld in Ouder-Amstel (ten oosten van de Amstel) en Nieuwer-Amstel (merendeels ten westen van de rivier). In dit laatste gebied ontstond Amstelveen als een dorp in het turfwinningsgebied ten westen van de rivier. In de 17e en 18e eeuw trokken welgestelde Amsterdammers naar het gebied, op zoek naar rust en ruimte. De grens tussen Nieuwer-Amstel en Amsterdam liep toen dwars door het huidige Amsterdam-Zuid, ten zuiden van de Singelgracht, onder andere ter hoogte van de huidige Van Baerlestraat en Ceintuurbaan. Aan de Amsteldijk bij de Amsterdamse Tolstraat staat nog het voormalige Raadhuis van Nieuwer-Amstel, gebouwd in 1890. Na annexatie van het noordelijke deel van de gemeente werd hier het Amsterdamse Gemeentearchief gehuisvest. In 1896 werd een nieuw gemeentehuis gebouwd aan de Dorpsstraat in het oude dorp.

In 1896 en 1921 annexeerde Amsterdam het noordelijke (en dichtstbevolkte) deel van de gemeente; Nieuwer-Amstel werd gereduceerd tot het nog kleine oude dorp van Amstelveen en een groot landelijk gebied met enkele kleine dorpen. De gemeentegrens kwam te liggen bij de Kalfjeslaan. Haar aantrekkingskracht voor welgestelde Amsterdammers bleef echter bestaan, dit is zichtbaar in de met name vanaf 1930 aangelegde aantrekkelijke woonwijken in het noordwesten van de gemeente. Met name aan deze wijken ontleent Amstelveen nog altijd een reputatie als woonplaats voor welgestelden.

In 1915 werd Amstelveen op het spoorwegnet van de Haarlemmermeerspoorlijnen aangesloten en kreeg een station Amstelveen in het oude dorp en enkele kleinere halteplaatsen. Er waren spoorlijnen in drie richtingen: Aalsmeer, Amsterdam en Uithoorn. Het stationsgebouw uit 1915 is nog aanwezig en in gebruik als winkel. Het personenverkeer werd hier gestaakt in 1950. De laatste goederentreinen van en naar Uithoorn reden in 1972. Tot 1981 vond nog vervoer van en naar de Schiphollijn plaats. Vanaf 1983 is de oude spoorlijn in gebruik genomen door de Electrische Museumtramlijn Amsterdam.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Nieuwer-Amstel een overloopgemeente voor Amsterdam en werd ook vestigingsplaats voor mensen die op Schiphol werkten. Uitbreidingswijken werden in snel tempo uit de grond gestampt; in de jaren zestig was Amstelveen enige tijd de snelstgroeiende stad van Nederland. Woonkwaliteit en groenvoorziening werden hierbij echter niet uit het oog verloren. Vanaf 1964 werd de naam van het inmiddels tot voorstad uitgegroeide dorp aan de gehele gemeente gegeven.

Sinds eind jaren negentig verloopt de groei geleidelijker en zijn geen grote uitbreidingen meer gepland. De meest recente uitbreiding is Westwijk in het zuidwesten van Amstelveen. De komende jaren wordt deze wijk voltooid door in het zuidwesten 800 en in het zuidoosten 700 woningen te bouwen. Daarmee zal de laatste uitbreiding van Amstelveen zijn voltooid. Om in de behoeften van de snel gegroeide bevolking te voorzien werd een nieuw centrum, het Stadshart Amstelveen, gecreëerd. Hier bevinden zich een groot winkelcentrum, de centrale bibliotheek, alsmede culturele voorzieningen, horeca en kantoren. Het winkelgebied in het Stadshart is het grootste in het deel van de regio dat ten zuiden van Amsterdam ligt.

In 2003 werd Amstelveen verkozen tot de meest aantrekkelijke grote stad van Nederland om in te wonen. Dat stelde het economisch onderzoeksbureau NYFER in Breukelen in de 'Atlas voor gemeenten 2003'. Als positieve punten van Amstelveen werden genoemd: goed bereikbaar, veilig, rijk aan cultuur en dicht bij Amsterdam.

De gemeente heeft na een grenscorrectie met Aalsmeer van 2002 een oppervlakte van 44,08 km². Het wateroppervlak is binnen de gemeentegrens op 3,96 km², dit is zonder de kavelsloten in het buitengebied. Amstelveen ligt voor het grootste gedeelte in laagliggende polders, deels drooggemaakte veenplassen.

Het merendeel van het Amsterdamse Bos ligt in de gemeente (ten westen van de stad). In het Amsterdamse Bos bevindt zich het Wagenerstadion, waarin vele nationale en internationale hockeywedstrijden en -toernooien gespeeld worden.

• Nes aan de Amstel, een dorp aan de Amstel tussen Ouderkerk aan de Amstel en Uithoorn.
• Klein gedeelte van het dorp Ouderkerk aan de Amstel, te weten de buurt aan de westkant van de Amstel (Amstelzijde).
• De Zwarte Kat, een buurtschap tussen Ouderkerk aan de Amstel en Nes aan de Amstel.

Bovenkerk is een voormalig dorp en nu een wijk van de kern Amstelveen. De gemeente heeft beslist dat het hele grondgebied één woonplaats, genaamd Amstelveen, is. Dat betekent dat voor alle (voormalige) kernen in het adres de plaatsnaam Amstelveen, en dus niet Bovenkerk of Nes, wordt gebruikt.

In november 2008 schreef de gemeente de 80.000-ste inwoner in. Volgens de bevolkingsprognose (2008-2038) groeit Amstelveen de komende jaren met enkele honderden per jaar. In december 2017 kwam de 90.000-ste inwoner.[1]

Amstelveen is een relatief vergrijsde gemeente. 19% van de bevolking is ouder dan 65 jaar, terwijl het landelijk gemiddelde 15% is. Het aantal ouderen zal komende jaren blijven toenemen, maar minder snel dan het landelijk gemiddelde. Het aantal Amstelveense jongeren is lager dan landelijk: 28% versus 30%. Komende jaren zal het aantal jongeren naar verwachting stijgen.

Op 1 januari 2008 woonden in Amstelveen ruim 8.600 mensen met een niet Nederlandse nationaliteit. Dat is 11% van de totale Amstelveense bevolking. Japanners vormen daarvan al jaren de grootste groep (1.719) vanwege de aanwezigheid van hoofdkantoren van grote Japanse bedrijven in Amstelveen.[2] De aanwezigheid van de Japanse gemeenschap heeft ook tot gevolg dat er enkele specifiek Japanse winkels in Amstelveen zijn. In 2009 was er al sprake van verdubbeling van het aantal personen van Indiase en Chinese afkomst. Nieuwe Indiase bewoners vertegenwoordigen de grootste stijging (58%) sinds begin 2008. Na de Japanners vormen zij de grootste groep met een niet-Nederlandse nationaliteit.

Amstelveen is een voorstad van Amsterdam en geldt voornamelijk als slaapstad voor werknemers die in Amsterdam en op Schiphol werken. In de loop der jaren hebben zich echter kantoren van meerdere (internationale) ondernemingen in de stad gevestigd, waaronder de hoofdkantoren van de KLM, Zwitserleven en KPMG. Hierdoor telt de gemeente zelf ook veel arbeidsplaatsen. Amstelveen probeert de kantorenmarkt verder te ontwikkelen maar stuit hierbij op hevige concurrentie uit de regio.

Het aantal niet-werkende werkzoekenden is volgens de economische monitor eind 2012 toegenomen richting de 2.000 en leek in de eerste helft van 2013 redelijk stabiel rond dat aantal. Het aantal vacatures bij het UWV was in 2012 afgenomen. Het aantal WWB uitkeringen was in 2012 iets toegenomen. Met name het aantal WW-uitkeringen nam verder toe.

Het aantal bedrijfsvestigingen in Amstelveen neemt nog steeds toe (met name door zzp'ers) en ook het aantal werkzame personen nam, na een lichte daling in 2011, in 2012 weer toe.

Fietspont de Fuut

De A9, die van oost naar west door de gemeente loopt biedt automobilisten toegang tot Amstelveen via de aansluitingen 4 (Amstelveen) en 5 (Amstelveen-Stadshart). Tevens is de A10, alhoewel deze buiten de gemeente ligt, een belangrijke verkeersader voor het noordelijke deel van de gemeente. De belangrijkste noord-zuid-as is de Beneluxbaan.

De stad is sinds 30 november 1990 verbonden met het centrum van Amsterdam met tramlijn 5 en tot 2 maart 2019 met metro/sneltramlijn 51. Sinds 27 mei 2019 rijdt tramlijn 6 als spitsversterking naar station Amsterdam Zuid. De rood/grijze bussen van het R-net (van 2002 tot 2011 Zuidtangent) verbinden Amstelveen met Amsterdam, Haarlem, Kudelstaart en Uithoorn. Daarnaast zijn er nog een aantal andere busverbindingen die ook geëxploiteerd worden door Connexxion. Bijna alle lijnen komen samen in en bij het Busstation Amstelveen in het Stadshart bij de Keizer Karelweg.

De gemeente heeft sinds 1950 geen eigen spoorwegstation meer, maar is wel goed bereikbaar vanaf de stations Amsterdam Zuid, Amsterdam RAI, Amsterdam Bijlmer ArenA en Schiphol via de genoemde bus- en tramverbindingen. Amstelveen is de grootste Nederlandse plaats zonder spoorwegstation (de grootste Nederlandse gemeente zonder spoorwegstation, voorheen eveneens Amstelveen, werd in 2004 de nieuwe gemeente Westland).

Van begin april tot eind september vaart de fiets- en voetgangerspont De Fuut ter hoogte van de Nesserlaan tussen Amstelveen en polder De Ronde Hoep.

Het Raadhuis Amstelveen bevindt zich sinds 30 mei 1980 aan de Laan van Nieuwer Amstel 1.

Amstelveen is een zeer groene gemeente en kent naast het Amsterdamse Bos (met het Bloesempark), dat grotendeels in Amstelveen ligt, en Groengebied Amstelland, ook een aantal bijzondere (heem)parken.

• Broersepark
• De Braak
• Jac. P. Thijssepark
• Koos Landwehrpark

Het eerste museum binnen de gemeente dat zich richt op moderne en hedendaagse kunst is het Museum Jan van der Togt, met een bijzondere collectie glaskunst, dat zich bevindt aan de Dorpsstraat in het oude dorp van Amstelveen. Nabij het winkelcentrum Stadshart Amstelveen is het Cobra Museum gevestigd. In de binnentuin van het museum is een Japanse kiezeltuin ingericht door Tajiri. Verder is er de openbare bibliotheek aan het Stadsplein, in hetzelfde gebouw is ook een galerie met kunstuitleen gevestigd.

Ook voert de Electrische Museumtramlijn Amsterdam zijn tramdienst in deze gemeente uit op zondagen tussen Pasen en eind oktober.

Behalve musea zijn er andere culturele instellingen te vinden, de meeste hiervan zijn gesitueerd aan de "cultuurstrip" van het Stadshart, zoals Schouwburg Amstelveen en popzaal P60.

• 
  Grenspaal / Banpaal op gemetselde sokkel aan de Amsterdamseweg.
• 
  Beeldje van de Turftrapster in het oude dorp. Dit herinnert aan de vroegere turfwinning in Amstelveen, waarbij de turf werd getrapt.
• 
  Raadhuis van Amstelveen uit 1896 aan de Dorpsstraat.
• 
  Molen de Dikkert aan de Amsterdamseweg / Molenweg.
• 
  Station Amstelveen aan de Stationsstraat in het oude dorp.
• 
  De protestantse Dorpskerk uit 1867.
• 
  De katholieke Sint-Annakerk aan de Amsterdamseweg.
• 
  Oorlogsmonument langs de Amsterdamseweg, op de achtergrond het Broersepark.

Kerken

De protestantse Kruiskerk uit 1951 van architect Marius Duintjer.

De protestantse Paaskerk uit 1963. Overzicht zuidgevel met vijver op de voorgrond.

in Amstelveen:

• De protestantse Dorpskerk uit 1867 met toren uit 1918, gesloten.
• De katholieke Sint-Annakerk uit 1924 van J.P.L. Hendriks en H.G.M. van Beers, gesloten.
• De katholieke Augustinuskerk uit 1935.
• De protestantse Handwegkerk uit 1899, gesloten.
• De protestantse Kruiskerk uit 1951 van architect Marius Duintjer.
• De Johanneskapel van de Evangelisch-Lutherse Gemeente is gebouwd in 1928 voor de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband naar een ontwerp van architect Arnold Ingwersen. Gesloten.
• De protestantse Pauluskerk van architect A.T. Kraan uit 1937.
• De katholieke Heilige Geestkerk uit 1961 van architect J.H. de Groot.
• De protestantse Paaskerk uit 1963, in functionalistische stijl ontworpen kerk van architect J.B. baron van Asbeck.
• De katholieke Thaborkerk, ook wel de Christus Verheerlijking genoemd, tegenwoordig Titus Brandsma, dateert uit 1969 en is ontworpen door architect A. van Kranendonk.
• Het Apostolisch Genootschap kerkgebouw uit 1906, aan de Graaf Aelbrechtlaan 138-140.

in Bovenkerk:

• De katholieke Sint-Urbanuskerk uit 1875 van bouwmeester Pierre Cuypers.

in Nes aan de Amstel:

• De katholieke Sint-Urbanuskerk uit 1889-1891 van Joseph Cuypers.

• "Buenting Sport" (fitness, vechtsporten en dansen)
• Amstelveense school voor Tai Chi, aangesloten bij de International Tai Chi Chuan Association [ ITCCA ]
• Amstelveense RC (rugby)
• A.S.V. de Poelster (schaatsen)
• BV Van Zijderveld, meervoudig landskampioen badminton
• Verschillende hockeyclubs waaronder: Hockeyclub AMVJ, Mixed Hockey Club Amstelveen, HIC en HV MYRA
• Korfbal Vereniging Oranje Nassau
• AV Startbaan (atletiek)
• Karatedo Yokoso
• Korfbal Vereniging Amstelveen
• Zukertort (schaken)
• KLM Schermvereniging
• Tafeltennisvereniging Amstelveen
• A.L.T.C. Overburg (tennis)
• L.T.C. Amstelland (tennis)
• T.C. De Meerlanden (tennis)
• RODA '23 (voetbal)
• N.F.C (voetbal)
• RKAVIC (voetbal)
• Martinus, meervoudig landskampioen volleybal
• A.Z. & P.C. De Futen (zwem- en waterpolovereniging)
• SV Tréville (schermschool)
• Sporting Martinus (voetbal)
• V.R.A. (cricket)
• A.C.C. (cricket)
• JBV Bulderbaan (Jeu de Boules, Petanque)
• R.S.V.U. Okeanos (roeien), een van de (studenten)roeiverenigingen
• De Vliegende Hollander (D.V.H.) (tennis)
• De Vliegende Hollander (D.V.H.) (honkbal)
• KLM Zwemvereniging
• United Amstelveen (turnen/acrogym, voorheen FIT Amstelveen en Odin Amstelveen)
• WSA Watersportvereniging Amstelveen
• WTC de Amstel (wielrennen )

• Aagje Deken (1741-1804), schrijfster
• Johannes Kinker (1764-1845), dichter
• Henk Robijns (1883-1959), biljarter
• Jan Arnoldus Schouten (1883-1971), wiskundige en hoogleraar
• Johanna Westerdijk (1883-1961), eerste Nederlandse vrouwelijke hoogleraar
• Beppie de Vries (1893-1965), operazangeres en actrice
• Tilly Perin-Bouwmeester (1893-1984), actrice
• Hans van Manen (11 juli 1932), choreograaf
• Ido Vunderink (9 mei 1935), kunstschilder
• Wilfried de Pree (30 mei 1938), politicus
• Gerrie van der Klei (22 februari 1945), zangeres
• Theo Uittenbogaard (10 april 1946), programmamaker
• Richard de Bois (11 maart 1949), drummer, songwriter en muziekproducent (overleden 2008)
• Jan Matthesius (23 juli 1950), zilversmid en sieraadontwerper
• Derk Sauer (31 oktober 1952), journalist, uitgever en voormalig mediatycoon
• Dave Schram (23 augustus 1958), filmproducent en regisseur
• Mathilde Santing (24 oktober 1958), zangeres
• Arend Jan Boekestijn (27 september 1959), historicus, columnist en politicus
• Hans Nijland (12 mei 1960) sportbestuurder
• Jules Maaten (17 april 1961), politicus
• Dorijn Curvers (10 januari 1961), actrice
• Paul Jan van de Wint (11 mei 1962), programmamaker, cameraman en presentator
• Antoinette Beumer (2 augustus 1962), regisseuse
• Marjolijn Touw (1 oktober 1962), zangeres en actrice
• Joram Lürsen (11 augustus 1963), regisseur
• Jolanda de Rover (10 oktober 1963), zwemster
• Gijs Donker (28 maart 1964), kunstschilder
• John Bosman (Bovenkerk, 1 februari 1965), voetballer
• Famke Janssen (5 november 1964), filmactrice
• Stefan Hulman (27 januari 1966), politicus, burgemeester
• Marjolein Beumer (27 oktober 1966), actrice, scenarioschrijfster
• Ruben Lürsen (14 februari 1968), acteur
• Walter van den Berg (1970), schrijver
• Bert van Oostveen (30 oktober 1970), voetbalbestuurder
• Jorinde Moll (26 mei 1971), presentatrice
• Joost Taverne (22 september 1971), politicus
• Michael Reiziger (3 mei 1973), voetballer
• Danai van Weerdenburg (1 augustus 1976), politica en juriste
• Mara van Vlijmen (15 februari 1979), actrice
• Lisanne de Roever (6 juni 1979), hockeyinternational
• Michiel Huisman (18 juli 1981), acteur
• Marlies Smulders (22 februari 1982), roeister
• Tessa Bremmer (5 juli 1983), handbalster en handbalcoach
• Robbert Schilder (18 april 1986), voetballer
• Reinier Saxton (10 februari 1988), golfspeler
• Tessa Schram (18 oktober 1988), actrice
• Camilla Dreef (1989), ecoloog en presentatrice
• Quinten Schram (29 juli 1992), acteur
• Kira Toussaint (22 mei 1994), zwemster
• Mickey van der Hart (13 juni 1994), voetbaldoelman
• Mandy Hoogenboom (13 februari 1996), handbalster
• Mats Valk (4 mei 1996), voormalig wereldrecordhouder speedcubing
• Martin Garrix (14 mei 1996), disc jockey

• Henri Knap (1911-1986), journalist, schrijver en verzetsstrijder
• Max Tailleur (1909-1990), moppentapper
• Bob Verstraete (acteur) (1921-1993), Belgisch acteur, regisseur en scenarioschrijver
• Jan Kassies (1920-1995), cultuurfilosoof en politicus
• Harry Mooten (1928-1996), accordeonist
• Andrea Domburg (1923-1997), actrice
• Tjakko Hazewinkel (1932-2002), architect
• Piet Boukema (1933-2007), politicus en rechtsgeleerde
• Peter Post (wielrenner) (1933-2011), wielrenner en ploegleider
• Ad van de Gein (1922-2014), pianist en zanger
• Eddy Christiani (1918-2016), gitarist, zanger, componist en tekstschrijver
• Bep van Houdt (1940-2017), sportjournalist, tennisverslaggever
• Harry Kuitert (1924-2017), theoloog
• Jaap Dekker (1947-2020), componist, muzikant
• Harry van den Bergh (1942-2020), politicus

• Armando (1929-2018), kunstschilder, beeldhouwer, dichter, schrijver, violist, acteur, journalist, film-, televisie- en theatermaker
• Piet Boukema (1933-2007), rechtsgeleerde, politicus
• Josephine van Gasteren (1917-1989), Actrice
• Koos Landwehr (1911-1996), botanisch tekenaar
• Jetty Paerl (1921-2013), zangeres

Amstelveen heeft stedenbanden met:[4]

• Berlin-Tempelhof (Duitsland), sinds 1957
• Óbuda-Békásmegyer (Hongarije), sinds 1991
• Villa El Salvador (Peru), sinds 1997
• Woking (Verenigd Koninkrijk), sinds 1983

De gemeente Amstelveen maakt deel uit van de plusregio Stadsregio Amsterdam.

Aangrenzende gemeenten
	Amsterdam
Haarlemmermeer (Schiphol)		Ouder-Amstel
Aalsmeer	Uithoorn	De Ronde Venen

• Ambachtsheerlijkheid van Amstelveen en Nieuwer-Amstel
• Lijst van burgemeesters van Amstelveen

• Officiële website
• Media website van de Stichting Amstelveenweb

Zie de categorie Amstelveen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Plaatsen in de gemeente Amstelveen
Amstelveen · Bovenkerk · Nes aan de Amstel · Ouderkerk aan de Amstel (deels) · De Zwarte Kat Noord-Holland: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten

	Gemeenten in de provincie Noord-Holland
Aalsmeer · Alkmaar · Amstelveen · Amsterdam · Beemster · Bergen · Beverwijk · Blaricum · Bloemendaal · Castricum · Den Helder · Diemen · Drechterland · Edam-Volendam · Enkhuizen · Gooise Meren · Haarlem · Haarlemmermeer · Heemskerk · Heemstede · Heerhugowaard · Heiloo · Hilversum · Hollands Kroon · Hoorn · Huizen · Koggenland · Landsmeer · Langedijk · Laren · Medemblik · Oostzaan · Opmeer · Ouder-Amstel · Purmerend · Schagen · Stede Broec · Texel · Uitgeest · Uithoorn · Velsen · Waterland · Weesp · Wijdemeren · Wormerland · Zaanstad · Zandvoort Nederland: Provincies · Gemeenten