Station Gouda

Station Gouda bevindt zich centraal in de stad Gouda, ongeveer 300 meter noordwestelijk van de historische stadskern. De stationshal bevindt zich aan de zuid- of centrumzijde, aan het Stationsplein. Hier bevindt zich ook het busstation. Twee markante bouwwerken in dit gebied zijn de Stationskerk en het hoofdkantoor van De Goudse verzekeringen. Ten westen van het stationsgebouw ligt het Lombokterrein, een bedrijventerrein met een emplacement, en bevindt zich de toegang tot het Van Bergen IJzendoornpark. Recht voor het stationsgebouw ligt de Crabethstraat, die uitkomt op de Kattensingel, een van de singels die de Goudse binnenstad omringen. Een directere verbinding tussen het station en de binnenstad wordt sinds 1949 gevormd door de Vredebest, genoemd naar een van de twee sociëteiten waarvan het pand aan de Kattensingel voor de bouw moest worden afgebroken.[7]

Aan de noord- of Bloemendaalzijde bevindt zich de andere uitgang, gelegen aan het Burgemeester Jamesplein. Dit plein ligt op zijn beurt weer aan de Burgemeester Jamessingel, een belangrijke stedelijke verkeersader. Vanaf 2010 wordt de spoorzone aan de noordzijde van het station geheel heringericht, met onder meer een nieuw stationsgebouw, winkels, kantoren, een bioscoop en een nieuw gemeentehuis (het "Huis van de Stad")[8], aan de Bloemendaalzijde. De bouw hiervan is gestart in het derde kwartaal van 2010. Het Huis van de Stad werd opgeleverd in het voorjaar van 2012 en de Cinema Gouda in het najaar van 2014.

Ten westen van station Gouda liggen de Gouwespoorbruggen over de rivier de Gouwe, ten westen daarvan splitsen de lijnen zich in drie richtingen. Het dichtstbijzijnde treinstation is Gouda Goverwelle, dat 2,3 kilometer in oostelijke richting ligt.

Nadat het eerste noemenswaardige, negentiende-eeuwse, neoclassicistische station tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar was beschadigd en Sybold van Ravesteyn de overgebleven kern in 1948 uitbouwde tot een nieuw, neobarok stationsgebouw, werd in de jaren 80 ook dit vervangende complex afgebroken. De huidige stationshal, ontworpen door NS-architect Markenhof en opgeleverd in 1984, bestaat uit één verdieping, met daarboven zes tongewelven. Een serie beelden van Jo Uiterwaal, die oorspronkelijk onderdeel waren van het ontwerp van Van Ravesteyn, is teruggekeerd in het nieuwe ontwerp. Zij hebben een plaats gekregen binnen de halve bogen. Er zijn twee ingangen, waarbij men door de linker ingang bijna direct de reizigerstunnel in kan lopen.

De in- en uitgang aan noordzijde beschikt sinds eind 2014 over een nieuwe, moderne overkapping die vrijwel de gehele lengte van het Burgemeester Jamesplein beslaat. De noord- en zuidzijde en de twee perroneilanden worden met elkaar verbonden door een ondergrondse voetgangerstunnel die van beide zijden toegankelijk is met zowel een trap als een lift. De eilandperrons 3-5 en 8-10 zijn sinds eind 2012 bereikbaar met lift en roltrap. Perron 11 is bereikbaar met een trap en sinds 2017 ook met een lift.

Boven de ingang van de tunnel aan de zuidzijde is bij de opening van het huidige stationsgebouw in 1984 een tegeltableau van 'de Goudse pijproker' geplaatst. Het tableau werd vervaardigd in opdracht van het keramische bedrijf Goedewaagen en is waarschijnlijk geschilderd door de Goudse kunstenaar Willem van Norden.[9]

Een Stadler FLIRT in de huisstijl van R-net verzorgt de verbinding met Alphen aan de Rijn

De stationsentree aan de Bloemendaalzijde, naast bioscoop Cinema Gouda

Door station Gouda lopen in totaal elf sporen. Er zijn zeven perronsporen, waarvan er 1 buiten dienst is, en waar aan de rest ook daadwerkelijk treinen kunnen stoppen: twee kopsporen en vier doorgaande sporen. Het station kent twee grote perroneilanden, tussen de sporen 3 en 5 en tussen de sporen 8 en 10. In beide perrons bevindt zich aan de westelijke zijde een zakspoor, dit zijn de sporen 4 en 9. Spoor 9 heeft een verlaagd perron, speciaal voor de lightrail op de RijnGouwelijn. Tegenwoordig zijn de beide zaksporen nagenoeg ongebruikt, spoor 9 is zelfs buiten dienst.

De RijnGouweLijn-lightrail, die vanaf 2003 gebruikmaakte van zakspoor 9 werd eind 2009 opgevolgd door een sprinter en sinds december 2016 uitgevoerd door een Stadler FLIRT. Langs spoor 11 ligt een zijperron dat alleen vanaf het Burgemeester Jamesplein, aan de noordzijde van het station, bereikbaar is. Naast de sprinter naar Alphen aan den Rijn wordt dit perron gebruikt door de Stoom Stichting Nederland (SSN) wanneer er speciale pendelritten worden gemaakt tussen Gouda en het stoomdepot in Rotterdam.

Bron: Dienstregeling NS 14 dec 2014 - 12 dec 2015 / Herdruk ingaande 2 feb 2015: Vertrekstaat Alphen a/d Rijn & Woerden, Amsterdam, Alkmaar/Utrecht, Amersfoort, Enschede/Leeuwarden/Groningen en Vertrekstaat Rotterdam/Den Haag

Aan de zuidzijde van het station bevindt zich een taxistandplaats. In de stationshal aan de zuidzijde bevinden zich, een AKO-tijdschriften- en boekenwinkel, een kantoor van NS Stations Retailbedrijf, een openbaar toilet, twee snoepautomaten, een Brooodzaak, een geldwisselkantoor van GWK Travelex, een geldautomaat, zeven NS-kaartautomaten, een NS ticketservice en een vestiging van Döner Company.

Op beide eilandperrons bevindt zich een kiosk.

Aan de noordzijde van het station zijn eveneens NS-kaartautomaten geplaatst. Aan deze zijde bevindt zich ook een Q-Park-parkeerplaats. Verder liggen aan beide zijden bewaakte en onbewaakte fietsenstallingen.

Alle treindiensten die op station Gouda komen worden gereden door NS. De treinen kunnen gebruikmaken van drie spoorlijnen:

• Spoorlijn Utrecht - Rotterdam
• Spoorlijn Gouda - Den Haag
• Spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn

Het station wordt in de dienstregeling 2020 door de volgende treinseries bediend:

Momenteel rijdt er op vrijdag- en zaterdagnacht één nachtnettrein, naar Rotterdam Centraal.

Geldig vanaf 15 december 2019.