Oude Maas

	Oude Maas
Lengte	30,2 km
Bron	Beneden Merwede
Monding	Scheur
Stroomt door	Zuid-Holland
	Oude Maas thv het bouwdok 2e Heinenoordtunnel
Portaal	Geografie

De Oude Maas is een getijrivier in de Nederlandse provincie Zuid-Holland die het eiland IJsselmonde scheidt van het Eiland van Dordrecht, de Hoeksche Waard en Voorne-Putten. De rivier begint bij Dordrecht waar de Beneden Merwede eindigt en de Noord zich afsplitst richting Rotterdam. De rivier is ruim dertig kilometer lang en heeft als zijrivieren de Dordtsche Kil en het Spui. De rivier eindigt bij Vlaardingen waar zij met de Nieuwe Maas samenvloeit tot het Scheur.

Historie

Zoals de naam aangeeft vormde de rivier ooit de monding van de Maas. In de middeleeuwen werd de monding van de Maas gevormd door twee evenwijdig lopende stromen die in de huidige Hoeksche Waard samenkwamen en richting de Maasmonding stroomden. De noordelijke tak is de huidige Oude Maas, waarvan het oostelijke gedeelte door een doorbraak vanuit de Merwede is ontstaan. De (oudere) zuidelijke tak, de Romeins-Middeleeuwse Maas, is sinds de Sint-Elisabethsvloed vrijwel verdwenen - de huidige Binnenbedijkte Maas is hiervan nog een restant.

De zuidelijke tak werd in de 13de eeuw afgedamd (bij Hedikhuizen en Maasdam) en zo ontstond de Groote of Hollandsche Waard. Het Maaswater stroomde vanaf toen via de huidige Afgedamde Maas richting de Merwede. Van hieruit werd het water verdeeld over de huidige Oude Maas (de noordelijke tak) en de huidige Noord. Na de Sint-Elisabethsvloed verdronk de Groote Waard en werd het grootste deel van het Merwedewater (en dus het Maaswater) tussen Dordrecht en Werkendam in zuidwestelijke richting geleid (door de Biesbosch en de huidige Nieuwe Merwede, richting het Hollands Diep), haaks op de oude stroomrichting en weg van de oorspronkelijke mondingsarmen. Toch heeft een deel van het Maaswater nog lange tijd de Oude Maas kunnen bereiken, via de Beneden-Merwede (die een deel van de oorspronkelijke stroomrichting intact hield).

Na het graven van de Bergsche Maas en het afsluiten van de Afgedamde Maas kon het Maaswater de Merwede niet langer bereiken en is de Oude Maas geheel afgesneden van zijn bronrivier. Sindsdien wordt de rivier slechts gevoed door de Rijn, waarvan het een belangrijke mondingsarm is. Via de Bergsche Maas en het Hollands Diep stroomt het Maaswater nu het Haringvliet in. Overigens stromen zowel het Spui als de Dordtse Kil soms in tegengestelde richting, afhankelijk van de waterstand. Dit is een gevolg van het afsluiten van het Haringvliet in het kader van de Deltawerken. Sindsdien stroomt soms, maar lang niet altijd, weer Maaswater door de Oude Maas.

De Oude Maas is vanouds een belangrijk centrum van de biezencultuur.

Plaatsen aan de Oude Maas

Oeververbindingen

Met de stroom mee zijn er de volgende oeververbindingen.
(T=tunnel, B=brug en V=veerboot of pont. Cursief: voormalig)

Nr.:	Naam:	Soort:	Traject:
V	Waterbus	fiets- en voetveer	Waterbus lijn 24 Dordrecht Merwekade - Zwijndrecht Veerplein
V	Waterbus	fiets- en voetveer	Waterbus lijn 21 Dordrecht Hooikade - Zwijndrecht Veerplein
B	Spoorbrug Dordrecht	spoorbrug (hefbrug/vakwerkbrug)	Dordrecht - Rotterdam (Staatslijn I)
B	Stadsbrug Zwijndrecht	verkeersbrug (basculebrug/vakwerkbrug)	Zwijndrecht - Dordrecht (Brugweg/Hugo de Grootlaan)
T	Drechttunnel	verkeerstunnel	A16 E19 Rotterdam - Breda
T	Tunnel Oude Maas	spoortunnel	Rotterdam - Antwerpen (HSL-zuid)
V	Veer Puttershoek	fiets- en voetveer	Puttershoek - Zwijndrecht Groote Lindt
B	Barendrechtse brug	verkeersbrug (draaibrug/hefbrug)	Gesloopt in 1969
T	Tweede Heinenoordtunnel	fiets- en voetgangerstunnel en voor lokaal verkeer	Heinenoord - Barendrecht
T	Heinenoordtunnel	verkeerstunnel	A29 Rotterdam - Willemstad
T	Servicetunnel Oude Maas	pijpleidingen	Buisleidingenstraat Rotterdam - Antwerpen (geen vrije toegang)
V	Rhoonsveer	fiets- en voetveer	Rhoon - Oud-Beijerland
B	Spijkenissebrug	verkeersbrug (vakwerkbrug/hefbrug)	N492 Spijkenisse - Hoogvliet (Groene Kruisweg)
T	Metrotunnel	Metro	Metrolijn D Centraal Station - De Akkers Metrolijn C De Terp - De Akkers
T	Botlektunnel	verkeerstunnel	A15 Maasvlakte - Nijmegen
B	Botlekbrug	verkeersbrug spoorbrug (hefbrug)	Botlek - Hoogvliet Maasvlakte - Kijfhoek (Havenspoorlijn)
T	Botlekspoortunnel	spoortunnel	Maasvlakte - Zevenaar (Betuweroute)

Natura 2000

Natura 2000 gebied

Een gebied met een oppervlakte van 399 ha is aangemerkt als Natura 2000-gebied. Dit gedeelte is gelegen in de gemeenten Albrandswaard, Barendrecht, Binnenmaas, Oud-Beijerland en Rotterdam.

Panorama

De Oude Maas ter hoogte van Puttershoek (2014).

Externe links

Overzicht van de 162 Natura 2000-gebieden in Nederland

Aamsveen (gebiedsnummer 55) · Abdij Lilbosch & voormalig Klooster Mariahoop (151) · Abtskolk & De Putten (162) · Achter de Voort, Agelerbroek & Voltherbroek (47) · Arkemheen (56) · Bakkeveense Duinen (17) · Bargerveen (33) · Bekendelle (63) · Bemelerberg & Schiepersberg (156) · Bergvennen & Brecklenkampse Veld (46) · Biesbosch (112) · Binnenveld (voorheen Bennekomse Meent) (65) · Boddenbroek (52) · Het Bossche Broek (132) · Boetelerveld (41) · Boezems Kinderdijk (106) · Borkeld (44) · Boschhuizerbergen (144) · Botshol (83) · Brabantse Wal (128) · Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (104) · Brunssummerheide (155) · Bunder- en Elsloërbos (153) · Buurserzand & Haaksbergerveen (53) · Canisvlietse Kreek (125) · Coepelduynen (96) · De Bruuk (69) · Deelen (14) · De Alde Feanen (13) · De Wilck (102) · Deurnsche Peel & Mariapeel (139) · Dinkelland (49) · Donkse Laagten (107) · Drents-Friese Wold & Leggelderveld (27) · Drentsche Aa-gebied (25) · Drouwenerzand (26) · Duinen Ameland (5) · Duinen Den Helder-Callantsoog (84) · Duinen en Lage Land Texel (2) · Duinen Goeree & Kwade Hoek (101) · Duinen Schiermonnikoog (6) · Duinen Terschelling (4) · Duinen Vlieland (3) · Dwingelderveld (30) · Eemmeer & Gooimeer Zuidoever (77) · Eilandspolder (89) · Elperstroomgebied (28) · Engbertsdijksvenen (40) · Fochteloërveen (23) · Gelderse Poort (67) · Geleenbeekdal (154) · Geuldal (157) · Grensmaas (152) · Grevelingen (115) · Groot Zandbrink (80) · Groote Gat (124) · Groote Peel (140) · Groote Wielen (9) · Haringvliet (109) · Holtingerveld (29) · Hollands Diep (111) · IJsselmeer (72) · Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske (92) · Kampina & Oisterwijkse Vennen (133) · Kempenland-West (135) · Kennemerland-Zuid (88) · Ketelmeer & Vossemeer (75) · Kolland & Overlangbroek (81) · Kop van Schouwen (116) · Korenburgerveen (61) · Krammer-Volkerak (114) · Kunderberg (158) · Landgoederen Brummen (58) · Landgoederen Oldenzaal (50) · Langstraat (130) · Lauwersmeer (8) · Leekstermeergebied (19) · Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux (136) · Lemselermaten (48) · Lepelaarplassen (79) · Leudal (147) · Liefstinghsbroek (21) · Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem (71) · Lonnekermeer (51) · Leemkuilen (131) · Loonse en Drunense Duinen (131) · Maasduinen (145) · Manteling van Walcheren (117) · Mantingerbos (31) · Mantingerzand (32) · Markermeer & IJmeer (73) · Markiezaat (127) · Meijendel & Berkheide (97) · Moerputten (132) · Meinweg (149) · Naardermeer (94) · Nieuwkoopse Plassen & De Haeck (103) · Noorbeemden & Hoogbos (161) · Noordhollands Duinreservaat (87) · Noordzeekustzone (7) · Norgerholt (22) · Oeffelter Meent (141) · Olde Maten & Veerslootslanden (37) · Oostelijke Vechtplassen (95) · Oosterschelde (118) · Oostvaardersplassen (78) · Oude Maas (108) · Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving (10) · Oudeland van Strijen (110) · Polder Westzaan (91) · Polder Zeevang (93) · Regte Heide & Riels Laag (134) · Roerdal (150) · Rottige Meenthe & Brandemeer (18) · Sallandse Heuvelrug (42) · Sarsven en De Banen (146) · Savelsbos (160) · Schoorlse Duinen (86) · Sint-Jansberg (142) · Sint Pietersberg & Jekerdal (159) · Sneekermeergebied (12) · Solleveld & Kapittelduinen (99) · Springendal & Dal van de Mosbeek (45) · Stelkampsveld (60) · Strabrechtse Heide & Beuven (137) · Swalmdal (148) · Teeselinkven (59) · Uiterwaarden IJssel (38) · Uiterwaarden Lek (82) · Uiterwaarden Neder-Rijn (66) · Uiterwaarden Waal (68) · Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht (36) · Ulvenhoutse Bos (129) · Van Oordt's Mersken (15) · Vecht- en Beneden-Reggegebied (39) · Veerse Meer (119) · Veluwe (57) · Veluwerandmeren (76) · Vlijmens Ven (132) · Vogelkreek (126) · Voordelta (113) · Voornes Duin (100) · Waddenzee (1) · Weerribben (34) · Weerter- en Budelerbergen & Ringselven (138) · Westduinpark & Wapendal (98) · Westerschelde & Saeftinghe (122) · Wieden (35) · Wierdense Veld (43) · Wijnjeterper Schar (16) · Willinks Weust (62) · Witte en Zwarte Brekken (11) · Witte Veen (54) · Witterveld (24) · Wooldse Veen (64) · Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder (90) · Yerseke en Kapelse Moer (121) · Zeldersche Driessen (143) · Zoommeer (120) · Zouweboezem (105) · Zuider Lingedijk & Diefdijk-Zuid (70) · Zuidlaardermeergebied (20) · Zwanenwater & Pettemerduinen (85) · Zwarte Meer (74) · Zwin & Kievittepolder (123)

Zie de categorie Oude Maas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.