Capelle aan den IJssel
Capelle aan den IJssel, vaak ook kortweg Capelle genoemd, is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, gelegen aan de Hollandse IJssel. De gemeente telt 66.818 inwoners[1] en heeft een oppervlakte van 15,40 km² (waarvan 0,50 km² water).
Gemeente in Nederland  | |||||
| |||||
.png) | |||||
Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Coördinaten | 51° 56′ NB, 4° 35′ OL | ||||
Algemeen | |||||
| Oppervlakte | 15,40 km² | ||||
| - land | 14,14 km² | ||||
| - water | 1,26 km² | ||||
| Inwoners (1 januari 2019) | 66.818? (4725 inw./km²) | ||||
| Bestuurscentrum | Capelle aan den IJssel | ||||
| Belangrijke verkeersaders | A16 A20 | ||||
| Station(s) | Capelle Schollevaar | ||||
Politiek | |||||
| Burgemeester (lijst) | Peter Oskam (CDA) | ||||
| Economie | |||||
| Gemiddeld inkomen (2012) | € 34.700 per huishouden | ||||
| Gem. WOZ-waarde (2014) | € 176.000 | ||||
| WW-uitkeringen (2014) | 43 per 1000 inw. | ||||
Overig | |||||
| Postcode(s) | 2900-2909 | ||||
| Netnummer(s) | 010 | ||||
| CBS-code | 0502 | ||||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||||
| Website | www.capelleaandenijssel.nl | ||||
 Bevolkingspiramide (2008) | |||||
Topografische kaart | |||||
 | |||||
| Topografische gemeentekaart van Capelle aan den IJssel, december 2016 | |||||
| |||||
Geografie
Binnen de gemeentegrenzen van Capelle aan den IJssel liggen geen andere kernen. De gemeente is verdeeld in een aantal wijken: Schollevaar, Schenkel, Oostgaarde, Middelwatering, Capelle-West, 's-Gravenland, Fascinatio en het bedrijvenpark Rivium. De gemeente maakt onderdeel uit van het samenwerkingsverband stadsregio Rotterdam en de metropoolregio Rotterdam-Den Haag.
Capelle is gelegen aan de rivier de Hollandsche IJssel. De gemeente strekt zich uit langs deze rivier tot aan de monding in de Nieuwe Maas. Tot halverwege de twintigste eeuw was Capelle een klein dorp dat leefde van aan de rivier gerelateerde bedrijvigheid. De getijdenwerking in de IJssel bleek bij de watersnood van 1953 een groot gevaar te zijn en in 1954 werd begonnen met de bouw van het eerste deltawerk, de Stormvloedkering Hollandse IJssel, in combinatie met de bijbehorende Algerabrug die Capelle aan den IJssel verbindt met Krimpen aan den IJssel. In 1958 werden deze voltooid.
Vanaf de jaren vijftig werd wijk na wijk gebouwd, die veelal werden bevolkt door Rotterdammers. In 2001 is gestart met de laatste grote uitbreiding van Capelle aan den IJssel, de woonwijk Fascinatio.
De ruimtelijke opzet van Capelle aan den IJssel is enigszins ongebruikelijk voor een Nederlandse gemeente. Hoewel de bebouwde kom als één kern wordt beschouwd, zijn het er in feite meerdere. Deze kernen grenzen alle aan Rotterdam, maar niet aan elkaar. Tussen het noordelijke deel, bestaande uit de wijk Schollevaar, en het zuidelijk deel (Middelwatering/Oostgaarde) ligt het Schollebos. Tot slot ligt omsloten door de gemeente Capelle op Rotterdams grondgebied het voormalige dorp Kralingse Veer.
De gemeente Capelle aan den IJssel kent enkele winkelcentra, waaronder De Koperwiek, De Terp, Slotplein en Picassopassage (voorheen de Scholver). Rond de Koperwiek, het grootste winkelcentrum, is een nieuw stadscentrum ontstaan, met een theater, de bibliotheek en het gemeentehuis. Veel van de ruimtelijke ontwikkelingen die de komende jaren zullen plaatsvinden, vinden in dit gebied plaats.
Ten oosten van Capelle aan den IJssel ligt het Hitland, een natuurgebied met een grote hoeveelheid bos.
Groenste stad
Capelle aan den IJssel mocht zichzelf in 2015 de groenste stad van Nederland noemen. De titel van stichting Entente Florale werd in september 2015 uitgereikt tijdens de Nationale Groendag.
Verkeer en vervoer
Autoverkeer
De gemeente is gesitueerd aan de A16 (afrit 25) en de A20 (afrit 16). De N219, binnen de gemeentegrenzen Abram van Rijckevorselweg geheten, begint in Capelle en voert via Nieuwerkerk aan den IJssel naar de A12. De N210 begint eveneens in Capelle, en vormt een belangrijke oeververbinding over de Hollandsche IJssel.
Openbaar vervoer
Capelle aan den IJssel maakt deel uit van het netwerk van de Nederlandse Spoorwegen door middel van het NS-station Capelle Schollevaar. Op dit station stoppen alleen Sprinters, met een frequentie van tweemaal per uur en in de spits viermaal per uur. Het dichtstbijzijnde intercitystation is station Rotterdam Alexander in de gemeente Rotterdam.
Capelle aan den IJssel is op het metronetwerk van Rotterdam aangesloten. De oost-westlijn heeft sinds 1994 een vertakking naar het centrum van Capelle aan den IJssel. Deze vertakking, nu Metrolijn C geheten, kent drie metrostations: Slotlaan, Capelle Centrum en De Terp. Ook liggen enkele metrostations direct buiten de gemeentegrens: Schenkel op de grens van de Rotterdamse wijk Prinsenland en de Capelse wijk Schenkel, en Capelsebrug iets verder naar het westen. Vanuit de meest westelijke punt van de gemeente, bedrijvenpark Rivium, is metrohalte Kralingse Zoom het dichtstbijzijnde OV-knooppunt.
De gemeente wordt bediend door diverse buslijnen, van zowel de RET als Arriva. Daarnaast is er de ParkShuttle, een elektronisch geleide autobusdienst die automatisch werkt, zonder chauffeur. De ParkShuttle rijdt vanaf metrostation Kralingse Zoom naar diverse haltes op het bedrijvenpark Rivium. De dienst is in handen van Connexxion.
Tot slot zijn sinds 2012 op afroep elektrische tuktuks beschikbaar in Capelle aan den IJssel. Het betreft hier een gezamenlijk project van de gemeente Capelle aan den IJssel, stichting Flex Capelle en stichting CapelleWerkt.
Economie
Ten oosten van de A16 bevindt zich het bedrijventerrein Rivium. In 2010 waren hier 353 bedrijven gevestigd die werk boden aan 11.843 werknemers.[2] Hiermee is het de grootste werkgelegenheidsconcentratie in de gemeente. Op Rivium, ten oosten van de Van Brienenoordbrug bevindt zich onder meer de afvalwaterzuiveringsinstallatie Kralingseveer. Deze afvalwaterzuiveringsinstallatie zuivert het afvalwater van bedrijven en huishoudens (360.000 mensen) uit een deel van Rotterdam, Capelle aan den IJssel en Bergschenhoek.
In het noorden van de gemeente, aan de A20, ligt het Hoofdweggebied. Dit is een bedrijventerrein met 422 bedrijven en 10.094 werknemers. Hiermee staat het binnen de gemeente op de tweede plaats wat betreft werkgelegenheid[2].
In totaal zijn er 37.448 banen in Capelle (2010), bij 2.720 bedrijven. 59% van de banen bevindt zich in de dienstensector, 25% in de handel, horeca of vervoer en 15% in de bouw of industrie[2].
Cultuur
Stadsdichter
Vanaf januari 2016 heeft Capelle aan den IJssel een stadsdichter. De eerste stadsdichter (2016 - 2017) was Miranda de Haan.
Podia
Sinds 1999 heeft Capelle aan den IJssel een theater (het 'Isala Theater') met twee zalen: een grote zaal met 512 plaatsen en een kleine zaal (de 'Luc Lutz' zaal) met 151 plaatsen. In dit theater worden tevens films vertoond(Isala Film).
In 2010 is er in Capelle aan den IJssel een nieuw jongerencentrum in gebruik genomen, Jongerencentrum Capsloc. Het is gelegen in het centrum. Capsloc is een nieuw initiatief vanuit de gemeente en de plaatselijke jongerenwerkgroep om jongeren met muziek, kunst en sport bezig te houden. Vooral in het weekend zijn er feesten, concerten en workshops te bezoeken in Capsloc.
Monumenten
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en een oorlogsmonument, zie:
Kerken
In Capelle aan den IJssel zijn een aantal verschillende kerken. Er zijn 6 wijkgemeenten van de PKN, waarvan er drie hervormd en drie protestants zijn. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt tellen twee gemeenten en maken gebruik van één kerkgebouw. De Gereformeerde Gemeenten tellen twee gemeenten. Ook is er een rooms-katholieke kerk, een Molukse protestantse kerk, een Pinkstergemeente, oud gereformeerde gemeente, Christelijk Gereformeerde Kerk, die van hetzelfde gebouw gebruikmaakt als de hervormde wijkgemeente Schollevaar, een evangelische gemeente en het Hervormd Lokaal, een plaatselijke afscheiding van de voormalig Nederlandse Hervormde Kerk.
Musea
In Capelle aan den IJssel bevindt zich het kleinste museum van Nederland: het Dief- en duifhuis. Dit gebouwtje diende als gevangenis van het Slot Capelle. De Historische Vereniging Capelle aan den IJssel organiseert daarnaast exposities in het Historisch Museum Capelle, gevestigd in het Stoomgemaal J.A. Beijerinck aan de Bermweg.
Kunst in de openbare ruimte
In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
Media
De gemeente Capelle aan den IJssel heeft sinds 1983 ook haar eigen lokale omroep. De Stichting Lokale Omroep Capelle verzorgt onder de naam Radio Capelle 24 uur per dag radio & tv uitzendingen voor de inwoners van Capelle. Radio Capelle is vaak te vinden bij live concerten en doet verslag van de openbare vergaderingen van het gemeentebestuur. De geschreven pers in Capelle wordt gevormd door de weekkranten de IJssel- en Lekstreek, Postiljon en de editie Rotterdam-oost van het Algemeen Dagblad.
Zorg en welzijn
Het IJsselland Ziekenhuis is een groot ziekenhuis in de wijk Schenkel. Het vervult een regionale functie voor zowel Capelle als delen van Rotterdam en een aantal omliggende dorpen. Het ziekenhuis is in gebruik genomen in 1991, en is momenteel bezig met een aantal uitbreidingen[3].
In 2012 waren er in Capelle 31 huisartsen werkzaam, verdeeld over 20 praktijken. Er zijn 16 tandartspraktijken en 7 apotheken[4].
Er is een aantal verzorgingshuizen. De grootste daarvan zijn De Rozenburght, de Roo van Capelle en De Vijverhof. In de wijk Schenkel is een grote locatie van psychiatrische instelling van Bavo Europoort gevestigd.
Onderwijs
Naast een groot aantal basisscholen zijn er in Capelle twee middelbare scholen: het IJsselcollege (van praktijkonderwijs tot vwo) en het Comenius College (mavo, havo, vwo en tweetalig onderwijs). Tevens is er in de wijk Oostgaarde een vestiging van ROC Zadkine.
Bevolkingsontwikkeling
Capelle aan den IJssel is met de loop der jaren uitgegroeid tot een multiculturele stad. Zo is 6,9% van de inwoners van de gemeente van Surinaamse afkomst, 3,6% van Antilliaanse afkomst, 3,5% van Indonesische afkomst, 1,5% van Turkse afkomst en 1,4% van Marokkaanse afkomst. Andere nationaliteiten maken nog eens 16,1% van de bevolking uit. Het percentage autochtone Capellenaren bedroeg 67% per 1 januari 2015.[5]
Sport
Capelle heeft in totaal drie voetbalverenigingen; dit zijn vv Capelle, SVS en CVV Zwervers. Korfbal wordt door KCC in de zaal in de hoofdklasse gespeeld en op het veld in de ereklasse. Verder kent Capelle hockeyvereniging HCC, basketbalvereniging Cady '73, turnvereniging ACTV, gymnastiekvereniging CGV, Tennisclub TC Capelle, badmintonclub BC Schollevaar, volleybalvereniging VCN en cricketvereniging Sparta Cricket 1888 en judovereniging Slingerland. Honkbal wordt er gespeeld door de Eurostars.
Gemeentebestuur
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Capelle aan den IJssel bestaat uit 33 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1994:
| Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | ||||||||
| Leefbaar Capelle | - | - | 8 | 6 | 9 a | 12 | 13 | ||||||||
| VVD | 7 | 8 | 5 | 6 | 5 b | 3 | 4 | ||||||||
| D66 | 7 | 2 | 2 | - | 3 | 4 | 3 | ||||||||
| SGP | 3 | 3 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | ||||||||
| PvdA | 6 | 7 | 5 | 9 | 5 | 4d | 2 | ||||||||
| SP | - | - | - | - | 1 | 3 | 2 | ||||||||
| CDA | 4 | 4 | 4 | 3 | 2 | 2 | 2 | ||||||||
| ChristenUnie c | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||
| GroenLinks | - | - | 2 | 2 | 1 | - | 2 | ||||||||
| Capels Belang | 3 | 7 | 3 | 3 | 1a | - | - | ||||||||
| CAPELLE.Nu! | - | - | - | - | 1 | - | - | ||||||||
| Trots op Nederland | - | - | - | - | 1 b | - | - | ||||||||
| Totaal | 31 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | ||||||||
a In 2010 is Capels Belang opgegaan in Leefbaar Capelle.
b In 2011 is de fractie van ToN opgegaan in VVD.
c Deed in 1994 en 1998 mee als combinatie van de RPF en het GPV, de voorgangers van de ChristenUnie.
d Anderhalve maand na zijn installatie als PvdA-raadslid trad Saritas uit de fractie. In 2015 sloot Saritas zich aan bij Leefbaar Capelle.
College van Burgemeester en Wethouders
Sinds januari 2015 is Peter Oskam burgemeester van Capelle aan den IJssel. Peter Oskam was in het verleden onder meer officier van justitie in Rotterdam.
Het college dat werd gevormd na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 bestaat uit een nipt meerderheidscollege van Leefbaar Capelle en VVD. De wethouders zijn:
- Ans Hartnagel (Leefbaar Capelle)
- Harriët Westerdijk (VVD)
- Dick van Sluis (Leefbaar Capelle) (tot 1 november 2019)
- Marc Wilson (Leefbaar Capelle)
- Nico van Veen (VVD)
Gemeentesecretaris (geen politieke ambtsdrager) Anne de Baat ondersteunt het college en is eerstverantwoordelijke voor de ambtelijke organisatie van de gemeente.
Samenwerkingsverbanden
Capelle aan den IJssel neemt deel aan een aantal samenwerkingsverbanden. De gemeente maakt onderdeel uit van de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Op kleiner schaalniveau wordt ambtelijk samengewerkt met de gemeenten Krimpen aan den IJssel en Zuidplas: een aantal gemeentelijke diensten is samengevoegd in de gemeenschappelijke regeling IJsselgemeenten.[6] Capelle is lid van het European New Town Platform, een internationaal samenwerkingsverband van groeikernen.[7]
Geboren
|
|
Zie ook
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Capelle aan den IJssel op Wikimedia Commons. |
| Plaatsen en wijken in de gemeente Capelle aan den IJssel |  |
|---|---|---|
|
Dorp: Capelle aan den IJssel Buurtschap: 's-Gravenweg | ||
| Gemeenten in de provincie Zuid-Holland | |
|---|---|---|
|
Alblasserdam · Albrandswaard · Alphen aan den Rijn · Barendrecht · Bodegraven-Reeuwijk · Brielle · Capelle aan den IJssel · Delft · Den Haag · Dordrecht · Goeree-Overflakkee · Gorinchem · Gouda · Hardinxveld-Giessendam · Hellevoetsluis · Hendrik-Ido-Ambacht · Hillegom · Hoeksche Waard · Kaag en Braassem · Katwijk · Krimpen aan den IJssel · Krimpenerwaard · Lansingerland · Leiden · Leiderdorp · Leidschendam-Voorburg · Lisse · Maassluis · Midden-Delfland · Molenlanden · Nieuwkoop · Nissewaard · Noordwijk · Oegstgeest · Papendrecht · Pijnacker-Nootdorp · Ridderkerk · Rijswijk · Rotterdam · Schiedam · Sliedrecht · Teylingen · Vlaardingen · Voorschoten · Waddinxveen · Wassenaar · Westland · Westvoorne · Zoetermeer · Zoeterwoude · Zuidplas · Zwijndrecht | ||
| Beluister | (info) |