Katwijk (Zuid-Holland)

Katwijk ( uitspraak (info / uitleg)) is een kustplaats en gemeente in het noordwesten van de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het verstedelijkte dorp is de grootste gemeente in de Duin- en Bollenstreek.

Katwijk
Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie Zuid-Holland
Coördinaten52° 12 NB, 4° 24 OL
Algemeen
Oppervlakte31,15 km²
- land24,75 km²
- water6,4 km²
Inwoners (1 januari 2019)65.302?
(2638 inw./km²)
BestuurscentrumKatwijk
KernenRijnsburg, Valkenburg
Katwijk-Noord
Katwijk aan Zee
Katwijk aan den Rijn
Belangrijke verkeersadersA44

N206

Politiek
Burgemeester (lijst)C.L. Visser (CDA)[1]
Economie
Gemiddeld inkomen (2012)€ 36.500 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014)€ 249.000
WW-uitkeringen (2014)27 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)2220-2239
Netnummer(s)071
CBS-code0537
CBS-wijkindelingzie wijken en buurten
Websitewww.katwijk.nl

Bevolkingspiramide (2008)
Portaal    Nederland
Topografische gemeentekaart van Katwijk, per december 2016
Luchtfoto van Katwijk
Het Vuurbaakplein met rechts de vuurtoren "De Vuurbaak", waar het plein naar vernoemd is

Geschiedenis

Katwijk is ontstaan aan de monding van de Oude Rijn. De naam is mogelijk afgeleid van de naam van de Germaanse stam de Chatten, en -wijk komt van het latijnse woord vicus, dat woonplaats betekent. Kat- zou echter ook een verwijzing kunnen zijn naar het oud woord 'kat' dat een vissersboot aanduidde.[2] In de Romeinse tijd was Katwijk van groot belang. Katwijk lag immers op een strategisch punt: de Rijn vormde de noordgrens van het Romeinse Rijk. Het legendarische Lugdunum Batavorum wordt vaak gesitueerd bij Leiden. Deze stad tooit zich daarom al eeuwenlang met deze Latijnse bijnaam. De legerplaats lag echter bij Katwijk. Hij werd gebouwd in de tijd van keizer Claudius (41-54). Lugdunum (thans Lyon) was de geboorteplaats van de keizer terwijl 'Batavorum' uiteraard slaat op de Bataven. De naam kan dus vertaald worden met 'Bataafs Lyon'. In het jaar 40 had keizer Caligula al een veldtocht gehouden die eindigde in Katwijk. Daar had hij zijn leger opgedragen een vuurtoren te bouwen en schelpen te verzamelen. De romeinse resten werden nog lang de toren van Kalla genoemd.[3]

De heilige Willibrordus landde in 690 met 11 missionarisen bij de monding van de Oude Rijn, waar nu Katwijk aan Zee ligt. Hij had altijd 11 gezellen bij zich, zoals Jezus met zijn apostelen. Van hieruit begon hij zijn geloof over te brengen naar de Friezen.

In 1231 wordt in de annalen voor het eerst de naam Catwijck genoemd. Honderdvijftig jaar later wordt melding gemaakt van een visafslag op het strand van Katwijk aan Zee. Van oudsher is de plaats ook een heerlijkheid onder de naam Beide Katwijken en 't Zandt; de heerlijkheid was en is in het bezit van het baronale huis Wassenaer en de bezitter van de heerlijke titel noemt zich daarnaar Van Wassenaer van Catwijck.

Bij Koninklijk Besluit van 20 februari 1817 kreeg Katwijk een gemeentewapen. Het wapen bestaat uit een zilveren schild, met daarop een blauw Andreaskruis. (Sint Andreas is van oudsher de beschermheilige van de vissers.)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is een deel van de bebouwing in Katwijk aan Zee door de Duitsers afgebroken. Het ging om een 200 meter brede strook huizen langs de kust die moesten verdwijnen om plaats te maken voor de Atlantikwall. Pas na de oorlog kreeg de boulevard zijn huidige aangezicht.[4]

Per 1 januari 2006 zijn de buurgemeenten Rijnsburg en Valkenburg samengevoegd met Katwijk. De nieuwe gemeente is doorgegaan onder de naam Katwijk.

Van 1812 tot 1817 was Valkenburg ook onderdeel van de gemeente Katwijk, dat toen bestond uit Katwijk aan Zee, Katwijk aan den Rijn en heerlijkheid 't Zand (ook wel "'t Sant").

Kernen

De gemeente Katwijk telt vijf kernen en landelijk gebied:

KernInwoners (2012)
Katwijk aan Zee17.300
Rijnsburg14.760
Katwijk-Noord13.300
Katwijk aan den Rijn11.790
Valkenburg4.770
Landelijk gebied Katwijk550
Totaal gemeente Katwijk62.475

Bevolking van Katwijk in de periode 1990 t/m 2007
Bron: CBS Statline, 2012 [5]

Het vissersdorp Katwijk aan Zee en het meer agrarische Katwijk aan den Rijn waren vroeger verschillende plaatsen. In de loop der tijd zijn beide dorpen aan elkaar gegroeid. Het gemeentehuis vindt men in Katwijk aan de Rijn, aan de grens van Katwijk aan Zee. De burgemeesterswoning vindt men naast het gemeentehuis op het grondgebied van Katwijk aan Zee. Hier is bewust voor gekozen, om aan beide (voormalige) plaatsen tegemoet te komen.

Ten noorden van Katwijk aan Zee vindt men Katwijk-Noord, dat bestaat uit naoorlogse nieuwbouwwijken. Volgens de wijkindeling van de gemeente Katwijk is dit de vijfde wijk van de gemeente.

Ten oosten van Katwijk aan de Rijn ligt Rijnsburg en ten zuiden Valkenburg. Al deze kernen zijn aan elkaar gegroeid en vormen één gemeente. Met name Katwijk aan Zee echter heeft zijn identiteit tot op heden goed bewaard. Zo spreekt men er nog een oud en oorspronkelijk dialect, het Katwijks (zie ook Strand-Hollands), dat door de hechte vissersgemeenschap in dit voormalige dorp behouden kon blijven. Dit dialect is uitgebreid wetenschappelijk onderzocht aan de Universiteit van Leiden.[6]

Politiek

Overzicht grootste partij per stembureau (2018) verdeeld over de gehele gemeente Katwijk

Samenstelling gemeenteraad

Samenstelling van de Katwijkse gemeenteraad sinds 1982:

Gemeenteraadszetels
Partij1982198619901994199820022005201020142018
CDA1010967710877
ChristenUnie-----56665
SGP54---45565
VVD3212423523
Gemeentebelangen-----57743
DURF---------3
Hart voor Katwijk--------33
PvdA2422322222
Kies Katwijk--------21
D66--------11
RPF33364-----
GPV-SGP--655-----
Gemeentebelangen-D661-332-----
GroenLinks--121-----
Protestants-Christelijk Katwijk*----11----
Centrumdemocraten---1------
Bakens Verzetten Katwijk-----1----
Vrije Lijst1---------
Totaal25252527272733333333

*Deed in 1998 mee onder de naam Lijst-Zwaan

Huidige samenstelling gemeenteraad (2018–2022)

Zetelverdeling 2018–2022[7]
De 33 zetels zijn als volgt verdeeld:

     CDA: 7

     CU: 5

     SGP: 5

     GB: 3

     Hart voor Katwijk: 3

     DURF: 3

     VVD: 3

     PvdA: 2

     KiesKatwijk: 1

     D66: 1

College van burgemeester en wethouders

Gemeentehuis, gebouwd in 1932

Het college 2018-2022 bestaat uit een coalitie van CDA, ChristenUnie, SGP en GemeenteBelangen. De samenstelling van het college is als volgt:

  • Burgemeester: C.L. (Cornelis) Visser (CDA);
  • Wethouder: A.Z. (Adger) van Helden, CDA;
  • Wethouder: I.G. (Gerard) Mostert, ChristenUnie;
  • Wethouder: J.C. (Jacco) Knape, SGP;
  • Wethouder: M. (Rien) Nagtegaal, GemeenteBelangen;
  • Wethouder: C.J. (Corien) van Starkenburg, CDA.

Wijkraden

Zwaaikom

De verschillende kernen van gemeente Katwijk hebben eigen wijkraden. De wijkraden bestaan uit inwoners maar ook uit vertegenwoordigers van scholen, geloofsgemeenschappen, sportverenigingen, wijkverenigingen en winkeliers. De wijkregisseur is voorzitter van de wijkraad. De wijkraden dienen als klankbord en geven signalen uit de wijk door aan het college en de ambtelijke organisatie. Dit kan alle mogelijke onderwerpen betreffen: wonen, werken, welzijn, recreëren en veiligheid. Er zijn wijkraden voor Rijnsburg, Valkenburg, Katwijk aan Zee, Katwijk aan den Rijn en Katwijk-Noord.

Zusterstad

Siegen (Duitsland). Sinds 1963 zusterstad van Rijnsburg. De stedenband is na de gemeentelijke herindeling in 2006 van de gemeente Rijnsburg op de gemeente Katwijk overgegaan.

Cultuur

Zang- en Muziekverenigingen

  • Chr. Muziekvereniging Door Vriendschap Sterk (DVS), Katwijk, opgericht in 1953
  • Muziekvereniging Harmonie Katwijk, Katwijk, opgericht in 1896
  • Muziekvereniging Uitspanning na Inspanning (UNI), Katwijk, opgericht in 1900
  • Flora Band, Rijnsburg, opgericht in 1968
  • Valkenburgs' Harmonie, Valkenburg, opgericht in 1902
  • Jongerenkoor Dvoted, Katwijk, opgericht in 2018
  • Katwijks Christelijk Mannenkoor Jubilate
  • Pop4Shore
  • Christelijk Gemengd Koor Immanuel
  • C.O.V. Exelcior
  • Kattuks Volk
  • Mannenzanggroep Sion
  • Chr. Gemengd Koor Cantate Deo opgericht in 1943
  • Kamerkoor Cantilene opgericht in 1980

Toerisme

Terras op het Emmaplein in het centrum van Katwijk
De TheaterHangaar op Vliegveld Valkenburg waar Soldaat van Oranje wordt opgevoerd

De gemeente Katwijk heeft de volgende monumenten en attracties:

Monumenten

Andreaskerk

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Kunst in de openbare ruimte

In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Graffiti

De Vuurbaak omgeven door graffiti als onderdeel van het "Ga Legaal"-project

Katwijk kent een rijke graffiticultuur. Enkele graffiti-artiesten zijn verenigd in het collectief "Ga Legaal", dat met steun van de gemeente een aantal vrije graffiti-plaatsen onderhoudt. Het betreffen hier de Wall of Fame, een speciaal ten bate van graffiti geplaatste muur aan de Noordduinseweg (nabij SCUM) en de muren onder de Nieuwe Roversbrug. Veel graffiti-artiesten maken hier gebruik van om hun kunsten tentoon te stellen. Daarnaast organiseert Ga Legaal geregeld activiteiten met betrekking tot graffiti. Zo zijn de beschilderingen in het tunneltje bij de Wilgenhoek en bij de fietserstunnel langs de Koningin Julianabrug op deze manier tot stand gekomen, en wordt voor het jonge, aanstormende graffiti-talent jaarlijks een workshop georganiseerd tijdens de Zomercarroussel. Ook wordt zo af en toe de vuurtoren van Katwijk in plastic ingepakt en voorzien van graffiti. Dankzij deze projecten is de graffiti-overlast in de rest van Katwijk beperkt.

Omroep

  • Katwijk heeft een eigen lokale omroep, RTV Katwijk. Voor de fusie in 2006, had Rijnsburg een eigen radiostation.

Verkeer en vervoer

Blauwe Tram in 1960 op de naar hem genoemde Tramstraat in Katwijk aan Zee

Katwijk is gelegen aan de A44. Dwars door de gemeente loopt de provinciale weg N206.

Katwijk moet het als gemeente met meer dan 65.000 inwoners stellen zonder treinverbinding. Vroeger reden er wel trams in Katwijk. In 1881 opende de RSTM een stoomtramlijn tussen het westen en het oosten van Katwijk. Later werd deze lijn verlengd naar Leiden. In 1911 werd de tramlijn geëlektrificeerd en tot 1960 heeft de Blauwe Tram van de NZH die dienst uitgevoerd, waarna deze door een busdienst is vervangen. Zie ook: Tramlijn Leiden – Katwijk / Noordwijk en Openbaar vervoer in Katwijk.

Sindsdien rijden er in Katwijk alleen bussen. Behalve de buslijnen 30, 31, 37 en 38 naar Leiden, rijden er ook bussen naar Noordwijk, Den Haag en Lisse, via Noordwijk. Het enige railvervoer in gemeente Katwijk is te vinden bij de Stoomtrein Valkenburgse Meer.

In de onlangs verschenen Brede Structuurvisie staan plannen vermeld voor een nieuwe ringweg, die nodig is vanwege de sterke groei van Katwijk. Omdat, gezien de ligging, de ringweg niet helemaal rondom Katwijk kan gaan, zal de westkant van de ring over de huidige Provincialeweg (thans N206-Noord) lopen. De zuidkant zal over de huidige Ir. Tjalmaweg (thans N206-Zuid) lopen, die hiervoor verbreed moet worden. De huidige A44 zal de oostkant van de ring worden en de noordzijde zal een nieuw aan te leggen verbindingsweg worden die de A44 weer met de Provincialeweg verbindt. Doel hierbij is het (toenemende) verkeer uit de kernen te weren en tevens om verkeer van en naar de randgemeenten snel naar de A44 te leiden.

Parkeren aan de Boulevard van Katwijk aan Zee is sinds de opening van de (betaalde) parking met 670 plaatsen van Kustwerk Katwijk eenvoudiger geworden. Buiten het zomerseizoen mag men op zondag twee uur gratis parkeren in de parking onder de kustversterking.

Sport en recreatie

Katwijk is de thuishaven van drie topclubs spelend op het hoogste niveau van het Nederlandse amateurvoetbal; Quick Boys, VV Katwijk en Rijnsburgse Boys (tweede divisie) Daarnaast is Katwijk ook de thuishaven voor de lager spelende voetbalclubs zoals Valken '68 (2e klasse), FC Rijnvogels (Hoofdklasse). Het Nederlands Elftal traint sinds jaren op sportpark Nieuw Zuid in Katwijk, de thuisbasis van Quick Boys. Er kan in zwembad Aquamar gezwommen worden bij Z&PC Katwijk. Katwijk is ook de thuishaven van basketbalvereniging Grasshoppers, verschillende tennisverenigingen, volleybalvereniging RVV, Hockeyclub Catwyck, tafeltennisvereniging TTV Rijnsoever, atletiekvereniging Rijnsoever, Handbal vereniging Rijnsoever, Tennisclub KLTV, badmintonvereniging KBC, korfbalvereniging Madjoe, te Rijnsburg en turnverenigingen SKR in Katwijk , DWS in Rijnsburg en Valken in Valkenburg. Op vechtsport- en vechtkunstgebied zijn er ook voldoende verenigingen zoals Karatevereniging Dojo Osaka, Budo Gym Katwijk, Krav Maga en Combat Fitness Katwijk en kickboksvereniging Kamakura Katwijk. Het indertijd landelijk bekende Kamakura kickboksgala in zalencentrum Tripodia is niet meer vanwege sluiting Tripodia. Ook zijn er diverse fitnesscentra (low-budget & high-standard). Katwijk kent verder ook twee damverenigingen, de Katwijkse Damclub (KDC) en de Rijnsburgse Damclub (RDC). De laatste speelt ook in de landelijke competitie in de op een na hoogste klasse. Ook kent Katwijk een schietvereniging, atletiekvereniging, de grootste surfclub van Nederland en een groot skatepark naast het parkeerterrein Noordduinen.

De Europese wandelroute E9, ter plaatse ook North Sea Trail of Hollands Kustpad geheten loopt door Katwijk.

Geboren

Records

  • De hervormde gemeente van Katwijk, die bestaat uit een tiental wijkgemeenten, was in ieder geval tot zij zich in 2004 bij de Protestantse Kerk in Nederland aansloot de grootste hervormde gemeente van Nederland, met in 2000 ca. 21.000 leden,[8] en begin 2004 bijna 20.000.[9]
  • Het orgel van de Nieuwe Kerk is het op twee na grootste van Nederland.
  • In Katwijk is sinds 1967 de grootste loempiafabriek van Europa gevestigd. De loempiafabriek is eigendom van Wessanen (voorheen Duif) met het merk Beckers.
  • Katwijk is de grootste Nederlandse plaats zonder spoorverbinding, er rijden alleen bussen.
  • In 1972 werd de eerste supermarkt Digros (toen nog Digros Multimarkt) in Katwijk geopend. Tot eind 20e eeuw bleef dit het grootste filiaal van Nederland, tot Noordwijk-Binnen uitbreidde. Digros valt onder de supermarktketen Dirk van den Broek, vanaf juni 2014 Dirk, waarna de naam Digros ook verdween.[10]

Telecommunicatie

TAT-14

Katwijk is een van de zeven plekken waar de Transatlantische communicatiekabel TAT-14 Europa binnenkomt.[11] De kabel verbindt Nederland met Denemarken, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Zie ook

Ligging

   Aangrenzende gemeenten   
   Noordwijk  Teylingen 
   Oegstgeest 
   Wassenaar  Leiden 
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Katwijk op Wikimedia Commons.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.