Stede Broec

Stede Broec ( uitspraak (info / uitleg)) is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland, meer bepaald in de regio West-Friesland. De gemeente telt 21.706 inwoners (1 januari 2019, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 16,4 km². Stede Broec grenst aan de gemeenten Enkhuizen, Drechterland en Medemblik, en ligt in het zuiden aan het Markermeer.

Stede Broec
Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
ProvincieNoord-Holland
Coördinaten52°42'4"NB, 5°13'30"OL
Algemeen
Oppervlakte16,37 km²
- land14,50 km²
- water1,87 km²
Inwoners (1 januari 2019)21.706?
(1497 inw./km²)
BestuurscentrumBovenkarspel
Belangrijke verkeersadersN307 N505, spoorlijn Amsterdam-Enkhuizen
Politiek
Burgemeester (lijst)Ronald Wortelboer (VVD)[1]
Economie
Gemiddeld inkomen (2012)€ 34.800 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014)€ 181.000
WW-uitkeringen (2014)38 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)1610-1614
Netnummer(s)0228
CBS-code0532
CBS-wijkindelingzie wijken en buurten
Amsterdamse code11337
Websitewww.stedebroec.nl

Bevolkingspiramide (2008)
Portaal    Nederland
Topografische gemeentekaart van Stede Broec, september 2017
Stede Broec en omgeving

     Gemeentegrenzen

     Wijkgrenzen

     Buurtgrenzen

     Autosnelweg

     Secundaire weg

     Spoorweg

  

██ Geselecteerde gemeente

██ Bebouwd gebied

██ Bos of park

██ Binnenwater, rivier of kanaal

Stede Broec bestaat uit de dorpen Bovenkarspel, Grootebroek en Lutjebroek (van oost naar west). Deze dorpen lagen van oudsher al tegen elkaar aan, maar sinds de jaren 70 van de 20e eeuw zijn Bovenkarspel en Grootebroek volledig aan elkaar vastgebouwd, waardoor beide dorpen in feite één woonkern vormen. Het kleinere Lutjebroek ligt nog enigszins los van deze hoofdkern.

Lange tijd was tuinbouw (met onder meer bloembollenteelt) de belangrijkste economische activiteit in de dorpen van de gemeente. Sinds de grote uitbreidingen fungeert Stede Broec voornamelijk als forenzengemeente voor de Randstad en de grotere plaatsen in Noord-Holland.

De gemeente vervult, naast Hoorn en Enkhuizen, een beperkte verzorgingsfunctie voor oostelijk West-Friesland, met een groot winkelcentrum en voortgezet onderwijs.

Belangrijkste verbindingswegen in de gemeente zijn de oost-west verlopende N505 (Drechterlandseweg, ten noorden van de bebouwing) en N307 (Provinciale weg/Zuiderdijk, ten zuiden van de bebouwing). De Hoofdstraat/Zesstedenweg/P.J. Jongstraat, de weg waar de drie dorpen aan zijn ontstaan en van oudsher de belangrijkste verbinding, is op veel plaatsen verkeersluw gemaakt en wordt ter hoogte van het winkelcentrum zelfs geheel onderbroken. Stede Broec ligt aan de spoorlijn Amsterdam-Enkhuizen en heeft twee stations, Bovenkarspel-Grootebroek en Bovenkarspel Flora.

De haven van Stede Broec, Broekerhaven, is als kleine jachthaven in gebruik. Hier staat ook het belangrijkste industriële monument van de gemeente, De Overhaal, een scheepslift waarmee vroeger schuiten vanuit de haven in de veel lager gelegen poldersloot werden getild (en vice versa).

In het noorden van de gemeente ligt het recreatie- en natuurgebied "Het Streekbos".

Plaatsen binnen de gemeente

Dorpen:

Buurtschappen:

Aangrenzende gemeenten
   Aangrenzende gemeenten   
   Medemblik   
   Enkhuizen 
 Drechterland    Lelystad 

Geschiedenis

Op 2 augustus 1364 werden Grootebroek en Bovenkarspel door hertog Albrecht van Beieren tot een 'stad' met stadsrechten samengevoegd, onder de naam Broek. In 1402 kwamen ook Lutjebroek en Horn daarbij, later volgde ook Hoogkarspel. Binnen de grenzen van deze stede ontstond in de loop der tijd uit enige buurtschappen Andijk, dat echter tot ca. 1800 niet werd erkend als zelfstandig dorp binnen het stadsverband. Hoewel Broek juridisch gezien een stad was, ontbraken enkele in het oog springende kenmerken: het bezat geen stadsmuren, kon niet als één woonkern worden beschouwd en was uitgesproken agrarisch van karakter. Het stad zijn leidde tot concurrentie met het naburige Enkhuizen, dat vooral dwars lag toen Broek een haven wilde aanleggen. De Broekerhaven werd uiteindelijk toch in 1450 opgeleverd. Broekerhaven werd uiteindelijk ook een eigen woonkern, naast de bestaande dorpen.

Rond 1800, in de Franse tijd, veranderde de bestuurlijke indeling van Nederland meermaals. Het uiteindelijke resultaat was dat Hoogkarspel, Bovenkarspel en Grootebroek (samen met Lutjebroek) aparte gemeenten werden; de gezamenlijke 'stede' werd opgeheven. Na de Tweede Wereldoorlog werd de samenwerking weer uitgebreid, voornamelijk als gevolg van de ruilverkaveling en de grote uitbreidingen. In 1979 voegden de gemeenten Grootebroek en Bovenkarspel zich weer samen tot de huidige gemeente onder de naam Stede Broec, een verwijzing naar de historische gezamenlijke stadsrechten.

Eind jaren 60 van de 20e eeuw werd begonnen met - voor dorpen - grootschalige nieuwbouw in Bovenkarspel en Grootebroek, om bevolkingsoverloop uit de Randstad op te vangen. Beide dorpen werden aan elkaar vastgebouwd en Stede Broec groeide uit tot een woonkern met ruim 20.000 inwoners. Bij het treinstation Bovenkarspel-Grootebroek is een kunstmatig centrum van deze woonkern gecreëerd, met als belangrijkste trekker het grote winkelcentrum "Streekhof", dat een regionale functie heeft.

Broekerhaven lag vroeger aan de Zuiderzee. Sinds de afsluiting van de Zuiderzee ligt het aan het Markermeer. Het vormt nog altijd een eigen kern, al valt de plaats formeel onder Bovenkarspel. In de polder tussen het oude Bovenkarspel en Broekerhaven ligt de wijk Plan Zuid, waardoor Broekerhaven nu zo goed als aansluit bij de rest van de bebouwing van Stede Broec.

In februari 1999 vond in Bovenkarspel de Legionellaramp plaats, een van de grootste uitbraken van de veteranenziekte in de geschiedenis, waarbij 32 mensen om het leven kwamen.

Gemeenteraad en college van B&W

De gemeenteraad van Stede Broec bestaat uit 19 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij199820022006201020142018
ODS--4557
CDA334556
PvdA214322
GroenLinks211
VVD311222
Gemeentebelangen Stede Broec (GBS)563231
Onafhankelijke Partij (OP)362221
D6611----
Totaal191919191919

Sinds 13 juli 2017 is drs. R.A.P. (Ronald) Wortelboer burgemeester van Stede Broec.

Het college van burgemeester en wethouders bestaat zodoende uit:

  • Ronald Wortelboer (VVD);
  • 3 wethouders: CDA, PvdA/GroenLinks en VVD hebben elk één wethouder in het college.
    • GBS heeft sinds december 2017 geen wethouder meer, maar is wel collegepartij.

Cultuur

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Kunst in de openbare ruimte

In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Plaatsen in de gemeente Stede Broec

Dorpen: Bovenkarspel · Grootebroek · Lutjebroek      Buurtschappen: Broekerhaven · Horn

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.