1915

Het jaar 1915 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

1915
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1900-1909 · 1910-1919 · 1920-1929
Jaren: << · < · 1914 · 1915 · 1916 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2668 MMDCLXVIII
Armeense jaartelling: 1364
ԹՎ ՌՅԿԴ
Chinese jaartelling: 4611 – 4612
辛寅 – 壬卯
Christelijke jaartelling: 1915 MCMXV
Ethiopische jaartelling: 1907 – 1908
Hebreeuwse jaartelling: 5675 – 5676
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1970 – 1971
- Shaka Samvat 1837 – 1838
- Kali yuga 5016 – 5017
Iraanse jaartelling: 1293 – 1294
Islamitische jaartelling: 1333 – 1334
Maçonnieke jaartelling: 5914 – 5915
1915 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1915
Gregoriaanse kalender van 1915
Oostenrijkse krijgsgevangenen in Rusland op een vroege kleurenfoto van Sergej Prokoedin-Gorski

Gebeurtenissen

januari

februari
  • 1 - William Fox sticht de Fox Film Corporation, die ook actief wordt in de filmverhuur.
  • 3 - Turkse troepen, geleid door de Duitse luitenant-generaal Friedrich Kress von Kressenstein vallen het Suezkanaal aan, maar worden teruggeslagen.
  • 6 - De Australische Fanny Durack zwemt de 100 m vrije slag in 1'16,2". Ze is houdster van het wereldrecord vrije slag 100 en 200 meter en over 400, 800 en 1500 yard.
  • 7 - De Duitsers vallen aan in Oost-Pruisen, en drijven de Russen terug in de Tweede Slag bij de Mazurische Meren.
  • 8 - de film Birth of a Nation, het epos over de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865), van David Wark Griffith gaat in New York in première.
  • 9 - De Britten sluiten het Suezkanaal voor neutrale landen.
  • 14 - De Duitsers bezetten Lyck. Oost-Pruisen is nu geheel vrij van Russische troepen.
  • 14 - De eerste Canadese soldaten arriveren in Frankrijk en begeven zich naar het front in Vlaanderen.
  • 15 - Een muiterij van Brits-Indische soldaten in het garnizoen van Singapore wordt de kop ingedrukt met behulp van Japanse mariniers. Van de muiters, die 39 Britten en Singaporezen hebben vermoord, worden 37 man door de Britten geëxecuteerd.
  • 18 - Duitsland beschouwt de territoriale wateren rondom de Britse Eilanden als oorlogszone. Het begin van de onbeperkte duikbotenoorlog. In deze wateren kunnen ook neutrale schepen worden aangevallen, en koopvaardijschepen worden aangevallen zonder de bemanning de gelegenheid te geven eerst te ontkomen.
  • 19 - De Britten en Fransen beginnen bombardementen op de forten aan de Dardanellen, in voorbereiding van de slag om Gallipoli.
  • 20 - Onder het motto Panama-Pacific wordt in San Francisco de 25e wereldtentoonstelling geopend.
  • 21 - Het Turkse leger gijzelt in Urmia 61 belangrijke christelijke Assyriërs van wie ze grote losgelden eisen. De Franse missie brengt genoeg geld op om de Ottomanen te overtuigen 20 van de mensen te laten gaan. Op 22 februari worden de overige 41 geëxecuteerd en werden hun hoofden bij de trappen van de Charbachshpoort afgesneden. Onder hen was de bisschop Mar Denkha.
  • 21 - Het Russische 20e legerkorps onder Pavel Boelgakow geeft zich over na 2 weken van verzet, volledig omringd door het Duitse leger. Hun weerstand heeft de rest van het uiteengeslagen en vluchtende Russische leger de kans gegeven zich te hergroeperen, en de volgende dag wordt de Duitse opmars tot staan gebracht.
  • 26 - De Duitsers gebruiken nabij Verdun voor de eerste keer vlammenwerpers.
maart
april
mei
juni
  • 1 - Een miljoen Franse dienstplichtigen, bestemd voor het front, moeten in plaats daarvan werken in munitiefabrieken.
  • 3 - De Duitsers en Oostenrijkers trekken het fort Przemyśl binnen, dat de voorgaande nacht door de Russische verdedigers is verlaten.
  • 3 - De Britten bezetten Amarah in Irak.
  • 3 - San Marino verklaart Oostenrijk-Hongarije de oorlog.
  • 10 - (Osmaanse rijk) - Regeringstroepen vermoorden in de Kemachkloof 25.000 Armeniërs. Bij de vernietigingsveldtocht tegen de Armeniërs vallen in de jaren 1915-1916 ongeveer een miljoen doden.
  • 15 - Via door de Fransen onderschepte radioberichten worden 15 Duitse spionnen in Engeland geïdentificeerd en gearresteerd.
  • 20 - Tsaar Nicolaas II belooft dat op 1 augustus een nieuwe regering geïnstalleerd zal worden, die de steun van de liberalen heeft.
  • 20 - De Russische minister van defensie, Vladimir Soechomlinov, wordt afgezet.
  • 22 - De Oostenrijkers heroveren Lemberg.
  • 30 - (Italië) - De eerste van vier slagen aan de Isonzo tussen Oostenrijks-Hongaarse en Italiaanse troepen begint.
juli
De Nederlander Albert Hahn tekende de gruwel van de Dodendraad; voor het eerst gepubliceerd in tijdschrift De Notenkraker van 24 juli 1915.
  • 1 - Op de citadel van Namen wordt een openluchttheater geopend met een opvoering van het toneelstuk Iphigenia auf Aulis van Goethe.
  • 4 - De Serviërs bezetten de Albanese hoofdstad Durrës.
  • 4 - De Turken vallen Al Houta aan. Een deel van de stad wordt vernietigd, maar de Britten weten de aanvallers terug te slaan. De sultan van Lahej overlijdt enkele dagen later aan verwondingen opgelopen in deze strijd.
  • 7 - De Ottomanen beginnen een massamoord onder de Armeniërs in Trabzon.
  • 9 - (Duits-Zuidwest-Afrika) - De Duitse koloniale troepen in Duits Zuidwest-Afrika capituleren bij Otawi voor de troepen van de Zuid-Afrikaanse generaal Louis Botha.
  • 11 - De Turkse regering doet een bevel uitgaan dat de Armeense dorpen waarvan de bewoners gedeporteerd of vermoord zijn, herbevolkt moeten worden met islamitische immigranten.
  • 14 - De Duitsers beginnen een tweede offensief, vanaf de Oostzee zuidwaarts, dat zich moet voegen bij het bestaande offensief in Galicië en zuid Polen.
  • 15 - (Duitsland) - De atletiekvereniging van Hamburg neemt het handgranaatwerpen in haar sportprogramma op.
  • 16 - (VS) - De Amerikaanse atleet Norman Taber vestigt in Cambridge (Massachusetts) een wereldrecord over de mijl, in 4'12,6".
  • 17 - De Centrale mogendheden en Bulgarije sluiten een geheim verbond. Bulgarije ontvangt Turks gebied in Thracië.
  • 17 - De Serviërs verlaten Durrës op Italiaans verzoek.
  • 19 - Bulgarije verklaart opnieuw neutraal te blijven in de Eerste Wereldoorlog.
  • 22 - De Turken zenden wapens naar de anti-Italiaanse rebellen in Libië.
  • 22 - De Franse politicus en uitvinder Jules-Louis Bréton demonstreert een mechanische draadknipper, om aan het front de grote hoeveelheden prikkeldraad te lijf te gaan. Het is een soort verticale heggenschaar, achter een tractor gehangen. Zijn voorstel wordt aangenomen
  • 24 - De Amerikaanse excursieboot Eastland kapseist op de Chicago River. Meer dan 840 van de ruim 2500 opvarenden komen om het leven.
  • 25 - De Russen beginnen de evacuatie van Warschau en Riga.
  • 25 - Zuid-Afrika annexeert Duits Zuidwest-Afrika (het huidige Namibië).
  • 25 - Britse troepen onder G. F. Gorringe bezetten Nasiriya.
  • 30 - Op de binnenplaats van de Londense Tower worden de Nederlandse zeelui Janssen en Roos wegens spionage voor Duitsland terechtgesteld.
  • 30 - De Oostenrijkers bezetten Lublin.
  • 30 - In de strijd bij Hooge gebruiken de Duitsers voor het eerst met succes vlammenwerpers.
augustus
  • 4 - De Oostenrijkers nemen het Russische fort Ivangorod in.
  • 5 - (Duitsland) - Een Kondor-vliegtuig vestigt met 3.280 meter een nieuwe hoogterecord.
  • 5 - De Duitsers bezetten Warschau.
  • 15 - De Aramese en Armeense bewoners van de Anatolische stad Mardin worden het slachtoffer van massale executies en deportaties, waarbij vrouwen worden verhandeld. De stad, die een inwonertal heeft van ±35.000, onder wie 14.000 Arameeërs en 9.000 Armeniërs, wordt bijna volledig van christenen gezuiverd.
  • 17 - De Duitsers nemen Kaunas in.
  • 20 - Italië verklaart het Ottomaanse Rijk de oorlog.
  • 20 - Einde van de belegering van Novogeorgievsk. De Duitsers nemen het fort in, en de 90.000 verdedigers worden gevangengenomen. Het totale aantal Russen in Duitse of Oostenrijkse krijgsgevangenschap stijgt hiermee tot boven 1.5 miljoen.
  • 24 - (Polen) - De legers van kolonel-generaal Paul von Hindenburg - de latere president van Duitsland (1925-1934) - hebben Polen veroverd. De Centrale mogendheden verdelen het land in twee bezettingszones: het Duitse generaal-gouvernement Warschau en het Oostenrijkse generaal-gouvernement Kielce.
  • 25 - De Oostenrijkers en Duitsers veroveren Brest-Litowsk.
september
  • In september 1915 wordt voor het eerst een stalen helm gebruikt, dit door het Franse leger , de Adrianhelm.
  • 2 - De Duitsers nemen Grodno in.
  • 5 - Tsaar Nicolaas II wordt zelf opperbevelhebber van het Russische leger.
  • 6 - In een verdrag met de Centrale mogendheden belooft Bulgarije binnen 30 dagen oorlog te starten tegen Servië.
  • 14 - De gemeente Amsterdam stelt de Gemeentelijken Woningdienst in, met Arie Keppler als directeur, die wordt belast met het aanpakken van de woningnood en van de krottenwijken in de binnenstad.
  • 18 - De Duitsers veroveren Vilnius.
  • 22 - (Duitsland) - In het Berlijnse Rose-theater wordt het toneelstuk Die Kriegsbraut van Hedwig Courths-Mahler voor het eerst opgevoerd.
  • 23 - Bulgarije mobiliseert.
  • 25 - Aan het Westfront gaan de Fransen en Britten op drie plaatsen in de aanval: De Derde Slag om Artesië, de Tweede Slag in de Champagne en de Slag bij Loos beginnen.
    • Na de Duitsers gebruiken nu ook de Engelsen in de Slag bij Loos gifgas in de strijd aan het westfront.
    • De aanvallen leiden tot grote verliezen bij de aanvallers, maar slechts kleine gebiedswinst.
  • 30 - De Duitse opmars aan het Oostfront is volledig tot staan gekomen.
oktober
november
  • 4 - De Duitse onderzeeboot UC-8 loopt vast bij Terschelling.
  • 5 - Bulgaarse troepen bezetten Niš. Hiermee ontstaat er een railverbinding tussen Berlijn en Constantinopel die geheel op door de Centralen gecontroleerd grondgebied ligt.
  • 6 - De Tweede Slag in de Champagne wordt beëindigd. Omdat de Derde Slag om Artesië eindigde op 4 november, en de Slag bij Loos al eerder, zijn hiermee de geallieerde herfstoffensieven aan het Westfront afgesloten.
  • 6 - De Britten verslaan de Duitsers in de Slag bij Banyo in Kameroen. De Britten nemen het fort bij Banyo in, en het Duitse verzet in Noord-Kameroen is gebroken.
  • 7 - (Duitsland) - Burgers winnen de 'Kronprinzen-Armeegepäckmarsch' , een mars met volle bepakking over 30 km.
  • 10 - Slechts een week na het einde van de derde slag aan het Isonzofront vallen de Italianen opnieuw aan en begint de vierde slag.
  • 11 - De Britse minister van Oorlog Lord Kitchener bezoekt het front in Gallipoli. Als hij de desperate situatie van de geallieerde troepen daar ziet, wordt hij een voorstander van evacuatie van het front, iets wat hij tot dan toe steeds had tegengehouden.
  • 14 - De Senussi komen met Ottomaanse hulp in opstand tegen de Italianen in Libië.
  • 17 - De Fransen besluiten aan het Westfront gifgas te gaan gebruiken, zoals de Duitsers en Britten voor hen al deden.
  • 21 - In hun opmars naar Bagdad vallen de Britten onder Charles Townshend Ctesiphon aan. De aanval mislukt en vanaf 25 november beginnen de Britten aan hun terugtocht richting Al Kut.
  • 28 - Omdat de Servische troepen over de grens naar Albanië zijn gevlucht, verklaart de Duitse legerleiding de veldtocht in de Balkan voor voltooid.
december
zonder datum

Muziek

Première

Literatuur

Beeldende kunst

Bouwkunst

Geboren

Alicia Rhett
1 februari
Abba Eban
2 februari
Harry Morgan
10 april
Leo Vroman
10 april
Prins Takahito
2 december
Frank Sinatra
12 december

januari

februari

maart

april

mei

juni

juli

augustus

september

oktober

november

december

datum onbekend

Overleden

Frank Bramley
10 augustus
Alois Alzheimer
19 december
januari
  • 30 - Klaas de Vrieze (78), Nederlands onderwijzer, voorvechter van het gebruik van kunstmest
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december

Weerextremen in België

  • 7 mei: 98 mm neerslag in 1h30 in Forges (Chimay).
  • 8 juni: Maximumtemperatuur tot 30,9 °C in Oostende en 36,9 °C in Hoogstraten. Bliksem treft school in Durnal (Yvoir) waarbij kind wordt gedood.
  • 10 juni: Tornado in Chastre, nabij Gembloers.
  • 25 december: Tot op deze dag 380 mm neerslag in Chiny, met in het Maasbekken overstromingen.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1915 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.