Flevoland

De provincie Flevoland kenmerkt zich door veel open ruimte en een strakke indeling. De provincie bestaat uit twee delen: de Noordoostpolder, dat een voortzetting is van het vasteland, en de Flevopolder, het grootste kunstmatige eiland ter wereld. De Flevopolder is met bruggen (onder andere Stichtse Brug, Hollandse Brug en Ketelbrug), een spoortunnel (Drontermeertunnel) en een dijk (Houtribdijk) verbonden met het vasteland. De provincie ligt gemiddeld ongeveer 5 meter onder de zeespiegel.

Flevoland bestaat uit drie delen: Noordoostpolder met de plaatsen Emmeloord en Urk, Oostelijk Flevoland met de plaatsen Lelystad en Dronten en Zuidelijk Flevoland met de plaatsen Almere en Zeewolde. Drie grote gemalen in Oostelijk Flevoland, gemaal Colijn bij Ketelhaven, gemaal Wortman bij Lelystad-Haven en gemaal Lovink nabij Harderwijk, en één in Zuidelijk Flevoland, gemaal De Blocq van Kuffeler zorgen voor de afwatering van deze gebieden. Flevoland wordt van het noordoosten naar het zuidwesten doorsneden door twee lange vaarten, respectievelijk de Hoge Vaart en de Lage Vaart (op de detailkaart met rode lijnen aangegeven). De Larservaart verbindt deze beide vaarten. In het midden van Flevoland bevindt zich de Knardijk, die de polders van Oostelijk en Zuidelijk Flevoland van elkaar scheidt. Om te voorkomen dat deze beide polders tegelijk zouden overstromen, bevinden zich in de Knardijk, daar waar de dijk de Hoge Vaart en Lage Vaart kruist, twee sluiscomplexen, de Hoge Knarsluis en Lage Knarsluis. De Hollandse Hout is een kunstmatig bos aan de zuidzijde van Lelystad. Een tweede belangrijk natuurgebied, grenzend aan het Markermeer vormen de Oostvaardersplassen. Luchthaven Lelystad bevindt zich ten oosten van Lelystad.

De instelling als provincie werd bij wet besloten op 27 juni 1985, en uitgevoerd op 1 januari 1986. Lelystad werd de hoofdstad van de nieuwe provincie, die uit zes gemeenten ging bestaan. De oudste gemeente is Urk, die tot 1950 bij Noord-Holland hoorde, maar in genoemd jaar bij Overijssel werd gevoegd. De gemeente Noordoostpolder bestaat sinds 1962 en maakte tot 1986 deel uit van Overijssel. De gemeente Dronten, die sinds 1972 bestaat, was voor 1986 niet provinciaal ingedeeld. Hetzelfde gold voor de gemeente Lelystad, die in 1980 werd ingesteld, en de gemeenten Almere en Zeewolde, die sinds 1984 bestaan. De gemeente Noordoostpolder is voortgekomen uit het Openbaar Lichaam De Noordoostelijke Polder, dat in 1942 werd opgericht en in 1962 werd opgeheven. Dronten, Lelystad, Almere en Zeewolde vormden ooit onderdeel van het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders (OL ZIJP), dat in 1955 werd opgericht. Genoemde gemeenten zijn voortgekomen uit de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP). Het grondgebied van beide openbare lichamen was niet provinciaal ingedeeld; de bewoners hadden dus geen recht op deelname aan verkiezingen van het college van Provinciale Staten.

De naam Flevoland is afgeleid van het Flevomeer, ofwel Lacus Flevo, zoals dit door de Romeinse geograaf Pomponius Mela werd genoemd in zijn De Chorographia in 44 na Christus. Door het langzaam stijgen van de zeespiegel ontstond in het Zuiderzeegebied geleidelijk een aantal meren, die rond het begin van onze jaartelling aaneengesloten raakten. Pomponius schreef hierover: "De noordelijke tak van de Rijn verbreedt zich tot het meer Flevo, dat een eiland met dezelfde naam omsluit en daarna als een normale rivier naar zee vloeit". Andere bronnen spreken over Flevum, dat 'vliestroom' betekent. Het proces zette zich door en geleidelijk aan ontstond uit dit meer de Zuiderzee. De namen "Flevoland" en "Vlieland" hebben dus eigenlijk dezelfde herkomst.

Tussen 790 en 1250 kreeg het Flevomeer een open verbinding met de Noordzee. Hierdoor werd een aantal dorpen verzwolgen door de zee. De nieuw ontstane binnenzee werd Almere genoemd. De stad Almere is naar dit meer vernoemd.

Officiële openingshandelingen bij de oprichting van de provincie Flevoland

Op 14 juni 1918 werd de Zuiderzeewet aangenomen, waarin tot de inpoldering van de Zuiderzee werd besloten. Dit werd mogelijk door een ommekeer in de publieke opinie na de watersnood van 1916. De uitvoering van het plan door de Dienst der Zuiderzeewerken (zie ook Zuiderzeewerken) gebeurde in fasen en duurde zo'n driekwart eeuw:

• De dijk naar Wieringen in Noord-Holland, dat toen nog een eiland was, kwam gereed in 1924;
• De Afsluitdijk, waarvan het laatste gat werd gedicht in 1932. De Zuiderzee werd daarmee afgesloten van de Noordzee en heette voortaan het IJsselmeer;
• Inpoldering van de Wieringermeer (1930);
• Eerste dijk ter voorbereiding van de inpoldering van de Noordoostpolder (NOP), van Urk naar Lemsterland. Urk nam daarmee in 1939 afscheid van zijn eilandstatus;
• Begin van de droogmaking van de Noordoostelijke Polder (1940);
• In 1942 valt de polder droog en delen (bestaande uit water) van Lemsterland (Friesland), Blankenham, Blokzijl, Genemuiden, Kampen en Kuinre (alle Overijssel) worden de Noordoostelijke Polder. Voor het bestuur van de polder wordt een openbaar lichaam in het leven geroepen;
• Vanaf 1942: inrichting van de polder. Uitgifte van de grond, aanleg van de eerste woonkernen. Emmeloord was de eerste woonkern en de Noordoostelijke Polder de eerste gemeente, toen nog met de hele polder aangesloten bij de provincie Overijssel;
• 1950: Het Noord-Hollandse Urk wordt Overijssels;
• 1955: Het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders (OL ZIJP) wordt ingesteld;
• 1955: Een deel (bestaande uit water) van de Noordoostelijke Polder (Ov.) wordt het OL ZIJP;
• Droogmaking Oostelijk Flevoland (gereed in 1957);
• 1962: De Noordoostelijke Polder heet voortaan Noordoostpolder;
• 1962: Instelling van de gemeente Noordoostpolder als Overijsselse gemeente;
• Droogmaking Zuidelijk Flevoland (gereed in 1968);
• 1969: delen (bestaande uit water) van de voormalige Zuiderzeegemeenten worden deel van het OL ZIJP;
• 1972: Uit een deel van het OL ZIJP ontstaat de gemeente Dronten;
• 1980: Uit een deel van het OL ZIJP ontstaat de gemeente Lelystad;
• 1984: Uit een deel van het OL ZIJP ontstaat de gemeente Almere;
• 1984: Uit een deel van Lelystad en het OL ZIJP ontstaat Zeewolde;
• 1986: De provincie Flevoland wordt opgericht;
• 1986: De Overijsselse gemeenten Urk en Noordoostpolder horen voortaan bij Flevoland;
• 1996: Het OL ZIJP wordt opgeheven.

Flevoland werd in de periode 2015-2019 aanvankelijk bestuurd door een coalitie van VVD, CDA, SP en D66, met een krappe meerderheid van 1 zetel. In het voorjaar van 2018 leidde een bestuurscrisis - met als aanleiding onenigheid tussen SP-gedeputeerde Ad Meijer enerzijds en de overige partijen anderzijds - tot de val van het college. De SP werd uit de coalitie gezet, waarna PvdA en ChristenUnie de opengevallen plek innamen. De huidige (maart 2019) coalitie heeft een meerderheid van 2 zetels. De Provinciale Statenverkiezingen van 2019 leidden ertoe dat de coalitie haar meerderheid verloor, en dat het Forum voor Democratie de grootste partij werd met 8 zetels. Ook GroenLinks won en ging van 2 naar 4 zetels. Verliezers waren de PVV (van 6 naar 4), CDA (van 5 naar 3), SP (van 5 naar 2) en D66 (van 4 naar 2).

Commissaris van de Koning is Leen Verbeek. Het provinciehuis bevindt zich aan de Visarenddreef in Lelystad.

Provincie Flevoland, indeling van gemeenten per 2016

Flevoland telt zes gemeenten: Lelystad, Almere, Dronten, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde. Het totaal aantal inwoners van Flevoland is 416.546 (januari 2019). De gemiddelde leeftijd van de bevolking is lager dan in de rest van Nederland.

De Noordoostpolder is voornamelijk bedoeld en ingericht als landbouwgebied. Oostelijk Flevoland is ingericht op 25% niet-landbouwgrond en Zuidelijk Flevoland op 50% niet-landbouwgrond. Vooral Zuidelijk Flevoland is bedoeld om de bevolkingsgroei in de dichtbevolkte Randstad op te vangen.

De meeste natuurgebieden zijn in het bezit van Staatsbosbeheer. Sinds 1986 heeft Flevoland ook een eigen landschapsorganisatie: Het Flevolandschap.

Belangrijke natuurgebieden zijn:

• Oostvaardersplassen
• Lepelaarplassen
• Horsterwold

Het plan van Natuurmonumenten om een archipel van natuureilanden aan te leggen in het Markermeer, genaamd Marker Wadden, is sinds voorjaar 2016 in uitvoering. De provincie is hierbij medefinancier.[1]

Behalve steden, dorpen en polders heeft Flevoland ook een aantal bosgebieden en recreatiegebieden. Verder zijn er goede recreatiemogelijkheden op de randmeren; het Veluwemeer (oost), Eemmeer en Gooimeer (zuid) en Ketelmeer (noord) en op het IJsselmeer en het Markermeer. Bij Biddinghuizen is het attractiepark Walibi Holland te vinden.

Flevoland had vier ziekenhuizen: een in Almere, een in Lelystad en twee in Emmeloord. Het MC Zuiderzee in Lelystad is op 25 oktober 2018 failliet verklaard. Het Flevoziekenhuis in Almere was volgens de AD Ziekenhuis top 100 in 2010 het best presterende ziekenhuis van Nederland, terwijl het in 2008 nog op de laatste plaats figureerde.[2][3]

• Officiële website
• Flevoland boven water
• Debat Tweede Kamer over de oprichting van Flevoland

Zie de categorie Flevoland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Waar wij steden doen verrijzen op de Nederlandstalige Wikisource.

Provincies van Nederland
Drenthe Drenthe · Flevoland Flevoland · Friesland Friesland · Gelderland Gelderland · Groningen (provincie) Groningen · Limburg Limburg · Noord-Brabant Noord-Brabant · Noord-Holland Noord-Holland · Overijssel Overijssel · Utrecht (provincie) Utrecht · Zeeland Zeeland · Zuid-Holland Zuid-Holland Nederland · provincies