Laren (Noord-Holland)

Laren ( uitspraak (info / uitleg)) is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 11.195 inwoners (1 januari 2019, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 12,37 km² (waarvan 0,19 km² water). Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen. Van oorsprong is het een brink- of esdorp. Laren is samen met buurdorp Blaricum een van de rijkste gemeenten van Nederland.

Laren
Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
ProvincieNoord-Holland
Coördinaten52°15'16"NB, 5°13'54"OL
Algemeen
Oppervlakte12,41 km²
- land12,41 km²
- water0 km²
Inwoners (1 januari 2019)11.195?
(902 inw./km²)
BestuurscentrumLaren
Belangrijke verkeersadersA1 A27
Politiek
Burgemeester (lijst)Nanning Mol (VVD)
Economie
Gemiddeld inkomen (2012)€ 50.800 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014)€ 541.000
WW-uitkeringen (2014)33 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)1250 t/m 1252
Netnummer(s)035
CBS-code0417
CBS-wijkindelingzie wijken en buurten
Websitewww.laren.nl

Bevolkingspiramide (2008)
Portaal    Nederland
Topografische gemeentekaart van Laren
Sint-Jansbasiliek
Johanneskerk
Singer museum

Etymologie

Laren heeft eerder Van Larelcarspell, Laoren en Laaren geheten. Een 'Laar' is een open plek in het bos.

Geschiedenis

Laren is een van de oudst bebouwde plekken in het Gooi. De allereerste mensen die er woonden waren dragers van de zogenaamde trechterbekercultuur, omstreeks 2500 v. Chr. Later kwamen er mensen van Fries-Saksische oorsprong te wonen. In 1085 stichtte het kapittel Sint Jan van Utrecht een kapel op de heuvel die thans bekend is als Sint Janskerkhof. Naar de plek van deze kapel en begraafplaats lopen van oudsher Gooise doodwegen uit alle richtingen.

Hoewel aanvankelijk een boerendorp (met de weefindustrie als belangrijk bron van inkomsten), veranderde Laren met zijn dorpsboerderijen, engen en meenten na de komst van de tramlijn in 1892 naar Hilversum en Amsterdam in een kunstenaars- en forensendorp.

In de 19e eeuw werden de Gooise dorpen ontdekt door kunstenaars die er (wat later zou heten) de Larense School vestigden. Enkele bekende kunstschilders die in Laren verbleven waren Anton Mauve (leermeester van Vincent van Gogh), Jan Sluijters en Ferdinand Hart Nibbrig.

In Laren ontwikkelde Piet Mondriaan zijn ideeën over de Nieuwe Beelding en hij schilderde er zijn eerste abstracte werken. Door zijn contact met de kunstenaars Theo van Doesburg en Bart van der Leck ontstond in 1917 het tijdschrift De Stijl. Over Laren als kunstenaarskolonie schreef Lien Heyting in 1994 het standaardwerk De wereld in een dorp: schilders, schrijvers en wereldverbeteraars in Laren en Blaricum, 1880-1920. Uitvoerig gaat ze in op de anarchisten, theosofen en kunstenaars die zich in Laren verzamelden.

Sinds de late jaren 80 is Laren vooral een forensendorp geworden voor de nouveau riche. In de dorpskern bevinden zich nu geen functionerende boerderijen meer.

Stoomtram
Gooische Tramloc nr. 18 bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik.

Tussen 1882 en 1947 was er in Laren een tramstation van de Gooische Stoomtram (in de volksmond bekend als: De Gooische Moordenaar). Er waren stoomtramdiensten naar: Naarden - Muiden - Diemen - Station Amsterdam Weesperpoort, naar Station Hilversum en naar Blaricum - Huizen - Bussum. In 1927 vond op de Laarderhoogt, nabij Laren, het ernstigste stoomtramongeval plaats in Nederland, waarbij diverse doden te betreuren waren. Van 1925 tot 1940 reden er ook motortrams door Laren. De laatste stoomtrams reden in 1947.

Geografische ligging

Laren ligt tussen Hilversum en Blaricum in de streek Het Gooi. Het dorp is bereikbaar via de A27 en de A1. Vroeger maakte Laren deel uit van het Kanton Naarden.

Natuur

Aangrenzende gemeenten
   Aangrenzende gemeenten   
   Blaricum   
 Hilversum  Eemnes (U) 
     Baarn (U) 

Bezienswaardigheden
  • In het hart van het dorp, aan de oude nog bestaande eng, troont de monumentale Sint-Jansbasiliek (1924). Er waren een zuster- en broederklooster.
  • In Laren staat de dikste mammoetboom van Holland[1].
  • Op 18 september 1907 wordt de Mauvepomp bij de Coeswaerde onthuld ter nagedachtenis aan Anton Mauve. Hij heeft in villa 'Ariëtta' gewoond. Deze villa staat schuin tegenover het Singer museum, aan de Naarderstraat.
  • Op 4 mei 1950, om 4 uur werd het oorlogsmonument onthuld en werd de eerste dodenherdenking gehouden. Dit monument staat eveneens bij de vijver de Coeswaerde.
  • Bij de Coeswaerde staat een stenen bank: de Van Wulfenbank. Het was een gedenkteken ter nagedachtenis aan schoolmeester van Wulfen. Hij was een meester met een eigen leesmethode. De school van meester van Wulfen stond links naast het café 'Het Bonte Paard'.
  • Bij de Rabobank op de Burgemeester van Nispenstraat staat een beeld van de "Klepperman van Elleven".
  • Op de Naarderstraat staat een beeld van "De Schaapherder", op het grasveld naast de Hervormde Kerk.
  • Bij de ingang van het Singermuseum staat het monument "de Zwanen".

Monumenten

De dorpskern van Laren is een beschermd dorpsgezicht met de naam "Brink en omgeving"[2]. Daarnaast telt Laren tientallen rijks-, gemeentelijke en oorlogsmonumenten, zie:

Kunst in de openbare ruimte

In de gemeente Laren (Noord-Holland) zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Gebouwen

Evenementen
  • Laren heeft tot de jaren 80 een katholiek stempel behouden als katholieke enclave in het Gooi, met de jaarlijkse Sint-Jansprocessie op de feestdag van de heilige, 24 juni, de enige processie ten noorden van de grote rivieren die na de Reformatie nog in het openbaar gehouden mocht worden.
  • In de eerste week van juli vindt de grootste kermis van het Gooi en omstreken plaats: de Larense kermis.
  • Sinds de jaren zeventig is er ook een jaarlijkse carnavalsoptocht.
  • In 1971 vond in kloostercomplex de Warrekam een open air popfestival plaats, waarin de crème van de Nederlandse groepen hun opwachting maakten, zoals Livin' Blues, Brainbox, Ekseption, Supersister.
  • Weekmarkt iedere vrijdag op Plein 1945, in het centrum van het dorp. Markt van 11.30 tot 17.00 uur.
  • Hemelvaarttoernooi - ieder jaar is op Hemelvaartsdag een recreatief volleybal grastoernooi op de velden van SV Laren'99 georganiseerd door volleybalvereniging The Smashers.
  • Wandelvierdaagse het Gooi - ieder jaar wordt in de 3e week van juni de wandelvierdaagse het Gooi georganiseerd vanuit Laren. Startpunt is het sportcomplex van sv Laren'99. Er wordt in een klaverblad rond Laren gelopen.
  • Sinds 2011 wordt een jaarlijks Oktoberfest georganiseerd op Plein 1945

Musea

Sport

In Laren is o.a. een hockeyclub, SV Laren '99 (een voetbal- en tennisvereniging), een gymnastiekvereniging, een volleybalvereniging, een manege, verschillende fitnesscentra, een schaakclub, een bridgeclub, een jeu-de-boulesclub en een tafeltennisvereniging. Ook is er het Sportcomplex Laarder Eng en Sportcentrum De Biezem.[3]

Politiek

Zetelverdeling gemeenteraad

De gemeenteraad van Laren bestaat uit 15 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij199820022006201020142018'
Larens Behoud245456
Liberaal Laren--1224
VVD554533
CDA333221
D66---121
PvdA-D66-GroenLinks-Groep Werkersakkoord53----
PvdA--211-
Totaal151515151515

Burgemeester

Bekende inwoners

Geboren
Monument der gevallenen

Woonachtig geweest


Overleden

Wetenswaardigheid
  • De gemeente Laren had in de periode 2003 tot 2007 het laagste geboorteoverschot van Nederland (hoogste denataliteit): -11,3 ‰.
  • Op zondag 13 november 2011 werd er rond 23.30 uur de houthandel van Dijk in brand gemeld. De houthandel bestond sinds 1875 en was Gooisch erfgoed. Doordat de bibliotheek naast de oude houthandel stond brandde deze ook af. Daardoor ging er een stuk literaire Larense geschiedenis ter ziele.

Laren is een van de drie BEL gemeenten. De BEL Combinatie is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren. In deze constructie blijven de drie gemeenten zelfstandig en maken alle drie gebruik van één grote ambtelijke organisatie, de BEL Combinatie.

Zie ook
Zie de categorie Laren, North Holland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.