waar

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  waar    (hulp, bestand)
  • IPA: / war /
  • IPA: /ʋar/
Woordafbreking
  • waar
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘bijwoord van plaats’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1237 [1]
  • afkomstig van:
Middelnederlands: waer
Oudnederlands: war, wara
Germaans: *hwar
  • Verwant in Germaans:
West: Engels: where (Angelsaksisch: hwær), Duits: wo, (Oudhoogduits: war), Fries: wer (Oudfries: hwēr)
Noord: Zweeds: var, Deens/Noors: hvor, (Nynorsk: kvor, kor, Oudnoords: hvar), IJslands/Faeröers: hvar
Oost: Gotisch: hwar
enkelvoud meervoud
naamwoord waar waren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

waar v/m [2] [3]

  1. koopwaar, te verhandelen goederen [4]
  2. aandeel in een onverdeeld landbouwbedrijf [5]
  3. voorzichtigheid, aandacht, hoede (-> waarschuwen)
Synoniemen
Hyponiemen
   
  • sluikwaar
  • smokkelwaar
  • snoepwaar
  • suikerbakkerswaar
  • suikerwaar
  • tabakswaar
  • textielwaar
  • touwwaar
Afgeleide begrippen
  • waargoed, warencirculatie, warenhuis, warenkennis, warenmarkt, warenmerk, warenonderzoek, warenwet
Afgeleide begrippen
Spreekwoorden
  • Alle waar is naar zijn geld.
Als een product duurder is, is het meestal van betere kwaliteit
  • Goede waar prijst zichzelf.
Voor goede producten hoeft geen reclame gemaakt te worden: door eigen ervaring en die van anderen gaan mensen ze vanzelf kopen.
Uitdrukkingen en gezegden
  • veel waar voor weinig geld
met heel aantrekkelijke eigenschappen, gelet op de lage prijs
Vertalingen
    1. koopwaar, te verhandelen goederen   
stellendvergrotendovertreffend
onverbogen waarwaarderwaarst
verbogen warewaarderewaarste
partitief waarswaarders-

Bijvoeglijk naamwoord

waar

  1. correct, niet onwaar, overeenkomend met de werkelijkheid [6]
Synoniemen
Antoniemen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • De ware jakob
  • Niets is minder waar
Vertalingen
    1. correct   

Bijwoord

waar [7]

  1. Vragend: op welke plaats?
    • Waar woont hij? 
  2. Betrekkelijk op welke plaats
    • Dit is het huis waar hij tien jaar gewoond heeft. 
  2. als locatief deel van een voornaamwoordelijk bijwoord vervangt een vragend voornaamwoord wat,welk
  2. als locatief deel van een voornaamwoordelijk bijwoord vervangt een betrekkelijk voornaamwoord wat, dewelke
    • waarachter: Ik opende de deur waar hij achter verborgen zat. 
  2. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord
    • waarmaken: Hij was niet in staat dat waar te maken. 
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
   
Verwante begrippen
Spreekwoorden
   
  • Waar een wil is is een weg.
als je iets echt wilt, dan zul je ook slagen /de weg vinden naar je doel
  • Waar gehakt wordt, vallen spaanders.
als je iets wil bereiken, moet je offers brengen ofwel: waar mensen werken worden fouten gemaakt, zonder daaraan te ontkomen
  • Waar het hart vol van is, loopt/vloeit de mond van over.
over dingen die iemand bezig houdt praat men erg graag ofwel: wat je belangrijk vindt of waar je veel aan denkt, daar praat je ook veel over
  • Waar het paard aangebonden is, moet het vreten.
men moet zich naar de omstandigheden schikken
  • Waar niets is, verliest de keizer zijn recht.
zonder geld kan men wel iets willen, maar dan komt het er niet van
  • Waar twee kijven hebben twee schuld.
als iemand tegen je kijft is dat nog geen excuus om op dezelfde manier terug te kijven
  • Geluk is de kunst een boeket te maken van de bloemen waar je bij kunt
gelukkig leven met de gegeven mogelijkheden/beperkingen
  • Het bloed kruipt waar het niet gaan kan.
verborgen wensen en verlangens komen vroeg of laat bewust of onbewust bovendrijven, je kan ze niet onderdrukken ofwel: familieleden nemen het uiteindelijk steeds weer voor elkaar op
  • Hij heeft de klok wel horen luiden maar weet niet waar de klepel hangt
hij heeft iets gehoord, trekt conclusies, maar kent niet het totaalplaatje
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • in het hoekje zitten waar de slagen vallen
zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt
  • in de hoek zitten waar de klappen vallen
zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt
  • weten waar Abraham de mosterd haalt
zeer diepgaande kennis van een zaak hebben
  • weten waar de schoen wringt
de oorzaak van de problemen weten
  • weten waar men mee bezig is
deskundig handelen
Vertalingen
    1. op welke plaats   

Voegwoord

waar

  1. geeft een gelijktijdigheid en gedeeltelijke tegenspraak aan
    • Waar Nederland zich zorgen maakt over Sint-Maarten, rekent het eiland op zijn nieuwe status. 

Gangbaarheid
  • Het woord waar staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Werkwoord
vervoeging van
waren

waar

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van waren
    • Ik waar. 
  2. gebiedende wijs van waren
    • Waar! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van waren
    • Waar je? 

Verwijzingen
  1. "waar" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  3. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  4. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  5. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  6. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  7. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).


Pennsylvania-Duits
Uitspraak
  • Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Werkwoord

waar

  1. eerste persoon enkelvoud verleden tijd aantonende wijs bedrijvende vorm van sei

waar

  1. derde persoon enkelvoud verleden tijd aantonende wijs bedrijvende vorm van sei
  1. «Er waar en arrig bschaffigte Dichder un Schreiwer.»
    Hij was een erg bezige dichter en schrijver.
Typische woordcombinaties
  • er waar (3e persoon enkelvoud mannelijk)
  • sie waar (3e persoon enkelvoud vrouwelijk)
  • es waar (3e persoon enkelvoud onzijdig)
Opmerkingen
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.