Keerbergen
Keerbergen is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 12.500 inwoners.
Gemeente in België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Provincie | |||||
Arrondissement | Leuven | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 18.39 km² (2017) 47,52% 39,89% 12,58% | ||||
Coördinaten | 51° 0' NB, 4° 38' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 12.850 (01/01/2019) 48,79% 51,21% 698,89 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 17,76% 58,5% 23,74% | ||||
Buitenlanders | 6,2% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
Burgemeester | Erik Moons (waarnemend, Open VLD) Ann Schevenels (titelvoerend, Open VLD) | ||||
Bestuur | Open Vld, CD&V | ||||
Zetels Open Vld N-VA CD&V Groen | 23 10 7 4 2 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 26.526 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 4,41% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
Postcode 3140 | Deelgemeente Keerbergen | ||||
Zonenummer | 015 - 016 | ||||
NIS-code | 24048 | ||||
Politiezone | Boortmeerbeek-Haacht-Keerbergen | ||||
Hulpverleningszone | Oost Vlaams-Brabant | ||||
Website | www.keerbergen.be | ||||
Detailkaart | |||||
ligging binnen het arrondissement Leuven in de provincie Vlaams-Brabant | |||||
|
Geschiedenis
In de Historische Atlas van België van Van der Essen wordt op de kaart van de streek in de 11e eeuw Keerbergen getekend als een enclave van het prinsbisdom Luik in het graafschap Leuven.
In de loop van de eeuwen is ze uit deze geestelijke handen overgegaan in het bezit van wereldlijke heren, de machtige Berthouts van Grimbergen en Mechelen.
Na verloop van jaren werd een Berthout, Jan II Berthout van Berlaer, ook heer van Helmond in Noord-Brabant, dat door Jan III Berthout van Berlaer, de meest kleurrijke figuur uit de gemeente haar geschiedenis, op allerlei wijzen begunstigd werd en onder zijn beheer van "dorp" tot stad groeide.
Stilaan vervreemdden zijn opvolgers van Keerbergen: op het einde van de 15e eeuw was de heerlijkheid in de handen van een aangetrouwde tak, die van Cortenbach, en ze kwam gedurende de paar volgende eeuwen in het bezit van allerlei families, om ten slotte in het begin van de 18e eeuw met al de rechten en voorrechten van de heer verkocht te worden door de "edele Vrouwe Anne Marie d'Oyenbrugghe Duras, gravin van Berlo" voor minder dan twintigduizend gulden.
Ook de grote abdij van Grimbergen, door de Berthouts begunstigd, heeft sedert haar stichting in 1128 een niet te onderschatten rol gespeeld in de geschiedenis van Keerbergen, waarvan zij sedert de dertiende eeuw de tienden deelde met de pastoor; zij bezat er een uitgestrekt domein, de Munninckhoeve, waar nu de Duivebergen en de Broekelei liggen, twee andere hoeven dragen nu nog de naam van Grimbergen.
Tot het einde van de zestiende eeuw stond de kerk van Keerbergen, die afhing van het bisdom Kamerijk, op de Kerkebergen, langs de Dijle. De kerk in 1737 was opgetrokken in barokstijl en had een toren die dateerde van 1764. De latere kerk, in het huidige centrum aan het Gemeenteplein is, behalve de toren, volledig gesloopt in 1972 en dit ondanks algemeen protest van de dorpsgemeenschap. De alleenstaande toren geeft een beetje een vreemde indruk. Aan de overzijde van het plein werd ter vervanging een nieuwe, moderne kerk gebouwd.
Doch ook de huidige dorpskom gaat naar alle waarschijnlijkheid terug op een oeroude kern, een kasteel of een herenboerderij, waarvan geen sporen overgebleven zijn.
In de Doorlaar tegen Keerbergen zouden soldaten van Napoleon zijn krijgskas verloren hebben[1]
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was te Keerbergen het commandocentrum van het Amerikaans leger gevestigd dat moest zorgen voor bescherming van de stad Antwerpen met haar strategisch belangrijke haven tegen V-wapens van de Duitsers. Dit commandocentrum bevond zich in toenmalige hotel Le Grand Veneur. In het commandocentrum kwamen meldingen binnen van visuele waarnemers en radars, werd de baan van het V-wapen berekend en uitgezet op kaarten en werden bevelen gegeven naar luchtafweergeschut opgesteld in drie gordels rondom Antwerpen.
Na een lange periode van verval werd Keerbergen in de jongste decennia tot nieuw leven gewekt als buitenverblijf en centrum voor toerisme.
Geografie
Kernen
De gemeente Keerbergen heeft geen deelgemeenten. Wel is er nog de nabij de grens met Tremelo gelegen woonkern Lozenhoek en de kleinere kernen Piervenshoek en Zeept.
Ligging
Keerbergen ligt net aan de grens van de provincie Vlaams-Brabant met Antwerpen. Zo komt het dat Keerbergen twee straten, de Grens- en de Bakestraat, deelt met de Antwerpse gemeenten Bonheiden (Rijmenam) en Putte (Grasheide). Dit wil zeggen dat de inwoners van één straat in een andere gemeente én provincie kunnen wonen dan hun buur of overbuur. Waar bij de Grensstraat de grens door het middel van de weg loopt, loopt de grens bij de Bakestraat veel grilliger. Het gaat slechts om een klein stukje van de Bakestraat dat behoort tot Rijmenam terwijl de rest Keerbergs grondgebied is.
De Dijle vormt de grens van Keerbergen met de Vlaams-Brabantse gemeente Haacht, een grens die overbrugd wordt door de Oude en de Nieuwe Hansbrug. De grens met Tremelo loopt door de Tremelobaan. Ook hier is ongeveer een kilometer lang een deel van de baan Keerbergen, terwijl de overkant deel uitmaakt van Tremelo.
Geografische aspecten
De topografie van de gemeente is eerder beperkt en over het algemeen vlak. We vinden wel enkele valleien terug zoals de Dijlevallei, de Raambeekvallei en ook de oude Dijlemeander is een laaggelegen gebied in de gemeente. De hoogte varieert er van zo'n 18 meter op de stuifzandrug op de grens met Tremelo (nabij de Kruisstraat) tot zo'n 4 meter in de Dijlevallei.
Keerbergen vormt de overgang van de Brabantse Kempen naar de Zuiderkempen. Tevens wordt Keerbergen tot de landstreek Dijleland gerekend. Het quartaire dek bestaat er dan ook voornamelijk uit dominant zandige texturen tot hier en daar wat zandleem. Door de relatief arme en goed gedraineerde zandige gronden vinden we hier ook vaak een sterke antropogene invloed in de bodem terug (de zogenaamde plaggenbodems). Langs de Raambeekvallei in het noorden van de gemeente, bij de oude riviermeander in het zuidwesten en rond enkele gebiedjes rond Het Meer (die eigenlijk een vijver is) zijn de gronden natter en hebben ze geen profielontwikkeling. De texturen zijn er iets zwaarder (leem tot zelfs kleiig). Verder zijn er nog duingebieden terug te vinden. Dit zijn opgewaaide stuifzandruggen die tijdens het Laat-Glaciaal uit de drooggevallen Demer opgewaaid zijn tot rivierduinen. Deze vinden we vooral in het uiterste westen en in het centraal-zuidelijk gedeelte van de gemeente langs de grens met Tremelo.
Net zoals in de andere Vlaamse gemeenten is Keerbergen ook overspoeld door zeeën en bedekt met mariene afzettingen uit het Tertiair. In het uiterste noordoosten dagzoomt de Boomse Klei en iets meer naar het zuiden toe de Formatie van Bilzen. Het overgrote deel van de gemeente heeft echter de Formaties van Zelzate en Sint-Huibrechts-Hern in de ondergrond zitten.
Demografie
Demografische ontwikkeling
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
Structuur
Geschiedenis
(Voormalige) burgemeesters
Tijdspanne | Burgemeester | |
---|---|---|
1931-1953 | Guillaume Asselberghs | |
1953-1970 | Julien Peere | |
1970-1976 | Jules Ceulemans[2] | |
1976-2000 | Marcel Schroos[3][4] (CVP) | |
2001-2012 | Ann Schevenels (VLD / Open Vld) | |
2013-2018 | Dominick Vansevenant (N-VA) | |
2019-heden | Ann Schevenels (Open Vld) |
Legislatuur 2013-2018
Open Vld, sp.a en Lijst Schroos (deze laatste zat in 2006 in kartel met N-VA) besloten in kartel op te komen als kieslijst 'Keerbergen 2020'.[5] Burgemeester is Dominick Vansevenant (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 13 op 23 zetels.
Legislatuur 2019-2024
Open Vld werd bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 de grootste partij met 10 zetels. Zij gingen in coalitie met CD&V en vormen zo een meerderheid van 14 op 23 zetels. Lijsttrekker Ann Schevenels (Open Vld), verzaakte echter aan het burgemeesterschap, en ging opnieuw zetelen in de deputatie van de Provincie Vlaams-Brabant. Sedert 1 januari 2019 is Ann Schevenels titelvoerend burgemeester, en wordt zij vervangen door waarnemend burgemeester Erik Moons (Open VLD).
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij of kartel | 10-10-1976 | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000[6] | 8-10-2006[7] | 14-10-2012[8] | 14-10-2018[9] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 17 | % | 21 | % | 21 | % | ? | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | |
CVP1 / CD&V2 | 26,871 | 5 | 45,051 | 11 | 42,731 | 10 | 40,471 | 0 | 30,691 | 7 | 23,512 | 6 | 25,722 | 6 | 17,6 | 4 | |
PVV1 / VLD2 / Keerbergen20203 | 15,391 | 2 | 20,941 | 4 | 27,341 | 6 | 29,042 | 0 | 38,262 | 10 | 33,782 | 9 | 36,413 | 10 | 38,32 | 10 | |
N-VA&Schroos1 / N-VA2 | - | - | - | - | - | 16,891 | 4 | 28,312 | 7 | 27,52 | 7 | ||||||
Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 10,38 | 2 | 3,78 | 0 | - | |||||||
LSP1 / LSP-Rood!2 / LSP-Consequent Links3 | - | - | - | - | - | 0,441 | 0 | 1,842 | 0 | 1,93 | 0 | ||||||
d.e.n.k. | - | - | - | - | - | - | 3,95 | 0 | - | ||||||||
SP1 / sp.a-spirit2 / sp.a3 | 18,361 | 3 | 22,051 | 4 | 21,931 | 4 | 17,581 | 0 | 13,121 | 2 | 8,582 | 1 | - | 3,53 | 0 | ||
AGALEV1 / Groen!2 / Groen3 | - | - | - | 8,041 | 0 | 11,241 | 2 | 6,412 | 1 | - | 11,13 | 2 | |||||
GEMBER1 / GEMBEL2 | - | - | - | 4,861 | 0 | 6,72 | 0 | - | - | - | |||||||
VU | 12,39 | 2 | 11,96 | 2 | 8 | 1 | - | - | - | - | - | ||||||
KGBC | 26,99 | 5 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Totaal stemmen | 4975 | 6294 | 7065 | 7909 | 8262 | 8849 | 9079 | 9947 | |||||||||
Opkomst % | 95,87 | 94,51 | 92,28 | 94,51 | 91,54 | 86,5 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,97 | 3,72 | 3,07 | 3,49 | 4,59 | 2,58 | 2,84 | 2,7 |
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
Bezienswaardigheden
- Botermolen
- Heimolen[10]
- Oude Hansbrug
- Van Peteghemorgel in de nieuwe Sint-Michielkerk
- Zandjan
- Le Grand Veneur (niet geopend voor publiek)
- Meer van Keerbergen
Natuur
- Broekelei
- Pommelsven
- Kruisheide
Cultuur
Symbolen
Gemeentewapen
Het oudste zegel van de schepen van Keerbergen dagtekent van 1308 en draagt een schild met drie palen met de tekst: "scabinorum de Kerberghe". Het was het wapen van de heren van Berthout van Berlaer. De schepenen van Keerbergen gebruikten een zegel met het wapen van de eerste heren van Berlaer. Dit zegel was in gebruik tot 1492. Zelfs op andere zegels, die bewaard worden op het rijksarchief te Brussel, ziet men hetzelfde embleem (1540 - 1697 - 1786). Door het gemeentebestuur van Keerbergen werd op datum van 24 december 1954 navraag gedaan bij de Raad van Adel over het vroegere wapen. In een schrijven van het provinciaal gouvernement van Brabant gedateerd op 10 september 1955, gericht aan het schepencollege, werd het volgende vermeld: De raad heeft vastgesteld dat bedoelde gemeente bewezen heeft dat haar schepenen het gevraagde wapen onder het ancien régime hebben gebruikt. Hij heeft dienvolgens geoordeeld, dat aan het verzoek, waarvan sprake, een gunstig gevolg kan worden voorbehouden.
Het aan gezegde gemeente te erkennen wapen zou moeten worden beschreven als volgt: Van zilver met drij palen van keel, het schild geplaatst voor een heilige Michaël, met opgeheven zwaard van goud, die een duivel van sabel neervelt.
De in het Frans gestelde tekst luidt: "D'argent à trois pals de gueules, l'écu posé devant un Saint Michel, l'épée haute d'or terrassant un demon de sable".
Vlag van Keerbergen
Zeven even lange banen van wit en van rood. De vlag van Keerbergen is een reproductie van het wapenschild.
Muziek
- De groep Belgian Asociality heeft een nummer getiteld Keerbergen ('89).[11]
Mobiliteit
Keerbergen had van 1932 tot 1963 een eigen vlieghaven, waarop vooral het bedrijf Cogea actief was. De Duitse bezettingsmacht zou van de infrastructuur gebruikmaken. Er is ook een onderaardse gang van de gebouwen die de Duitsers toentertijd bezetten - nu gebouwen van het Koninklijk Atheneum Keerbergen - naar het vliegveld. Het vliegveld verdween echter en door de uitgraving van de zandgrond ontstond het huidige meer van Keerbergen, dat 12 hectare groot is.[12]
Economie
Keerbergen is de rijkste gemeente van Vlaams-Brabant en de op één na rijkste gemeente van België. In 2004 bedroeg het gemiddeld fiscale inkomen per inwoner in de gemeente € 17.679.[13]
Onderwijs
Keerbergen heeft een bepaalde vermaardheid in verband met onderwijs. Het is een relatief compacte gemeente, maar heeft toch secundair onderwijs van alle netten.
- Gemeentelijk onderwijs (OVSG)
- Basisonderwijs
- Het Hinkelpad
- Secundair onderwijs
- Gemeentelijk Technisch Instituut Keerbergen
- Basisonderwijs
- Gemeenschapsonderwijs (GO!)
- Basisonderwijs
- Secundair onderwijs
- Katholiek onderwijs (VSKO)
- Basisonderwijs
- Gemengde Vrije Basisschool Sint-Michiel
- Secundair onderwijs
- Sint-Michielsinstituut in Keerbergen en Schriek (SMIKS)
- Basisonderwijs
Sport
- In 1945 werd het Belgisch Kampioenschap Veldrijden in Keerbergen gehouden.
- Voetbalclub KNVLH Keerbergen en KSC Keerbergen zijn aangesloten bij de KBVB en spelen er in de provinciale reeksen.
- In 2012 werd het Belgisch Kampioenschap BMX in Keerbergen gehouden.
- Hockeyclub Keerbergen Tigers is aangesloten bij de Koninklijke Belgische Hockey Bond
Bekende Keerbergenaren
- Peter Piot, arts en epidemioloog[14]
- Loes Van den Heuvel, actrice (F.C. De Kampioenen)
- Jacques Vermeire, acteur-komiek
- Ingrid De Putter, ex-nieuwspresentatrice VTM
- Emiel Goelen (1946-2015), ex-televisiepresentator
- Herman Schueremans, concertorganisator
- Michel Preud'homme, ex-voetbalkeeper
- Ghislaine Nuytten, mode-experte en ex-model
- Pamela Peeters, filmproducente
- Dirk Tieleman, journalist
- Tom Helsen, zanger
- Jan Bardi, goochelaar-illusionist
- Nadine De Sloovere, ex-televisiepresentatrice, ex-nieuwspresentatrice VTM
- Peter Van Laet, zanger
- Claude Pire, pentekenaar
- Showbizz Bart, presentator VTM
- Lieven Van Gils, presentator en sportjournalist
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie de categorie Keerbergen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Gemeenten in de provincie Vlaams-Brabant | ||
---|---|---|
Aarschot · Affligem · Asse · Beersel · Begijnendijk · Bekkevoort · Bertem · Bever · Bierbeek · Boortmeerbeek · Boutersem · Diest · Dilbeek · Drogenbos · Galmaarden · Geetbets · Glabbeek · Gooik · Grimbergen · Haacht · Halle · Herent · Herne · Hoegaarden · Hoeilaart · Holsbeek · Huldenberg · Kampenhout · Kapelle-op-den-Bos · Keerbergen · Kortenaken · Kortenberg · Kraainem · Landen · Lennik · Leuven · Liedekerke · Linkebeek · Linter · Londerzeel · Lubbeek · Machelen · Meise · Merchtem · Opwijk · Oud-Heverlee · Overijse · Pepingen · Roosdaal · Rotselaar · Scherpenheuvel-Zichem · Sint-Genesius-Rode · Sint-Pieters-Leeuw · Steenokkerzeel · Ternat · Tervuren · Tielt-Winge · Tienen · Tremelo · Vilvoorde · Wemmel · Wezembeek-Oppem · Zaventem · Zemst · Zoutleeuw |