Kortenaken

Kortenaken is een plaats en gemeente in het Hageland (arrondissement Leuven, Vlaams-Brabant, België).

Kortenaken
Gemeente in België
(Details) (Details)

Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Vlaams-Brabant
ArrondissementLeuven
Oppervlakte
 Onbebouwd
 Woongebied
 Andere
49.06 km² (2017)
87,53%
8,14%
4,33%
Coördinaten50° 55' NB, 5° 4' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
 Mannen
 Vrouwen
 Bevolkingsdichtheid
7.875 (01/01/2019)
50,18%
49,82%
160,5 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2019)
17,71%
60,19%
22,1%
Buitenlanders3,06% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterStefaan Devos (CD&V)
BestuurCD&V, N-VA, sp.a
Zetels
Open Vld
CD&V
N-VA
sp.a-
19
8
6
3
2
Economie
Gemiddeld inkomen19.376 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad3,36% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3470
3470
3471
3472
3473
Deelgemeente
Kortenaken
Ransberg
Hoeleden
Kersbeek-Miskom
Waanrode
Zonenummer016 - 011 - 013
NIS-code24054
PolitiezoneHageland
HulpverleningszoneOost Vlaams-Brabant
Websitewww.kortenaken.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Leuven
in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal    België

De landelijke gemeente bestaat uit 5 deelgemeenten en één gehucht. In totaal zijn er 7 dorpskernen, omdat de deelgemeente Kersbeek-Miskom uit twee kerkdorpen bestaat. In het brede valleigebied van de Velpe vormen de boomgaarden een vertrouwd beeld. Daarnaast is de gemeente ook een agrarisch lappendeken: uitgestrekte akkers en weilanden komen veelvuldig voor. Kortenaken leeft van veeteelt, land- en tuinbouw. Als derde grootste perengemeente van België is de fruitproductie van cruciaal belang. De gemeente telt ruim 7.500 inwoners.

Geschiedenis

Onder het ancien régime was Kortenaken een zelfstandige heerlijkheid. Juridisch viel het onder de meierij van Halen, in het kwartier van Leuven van het hertogdom Brabant. Na de Franse invasie werd het dorp (toen als Cortenaeken aangeduid) als gemeente ingedeeld bij het kanton Scherpenheuvel van het Dijledepartement.[1] De gemeente Kortenaken behield haar vorm zoals die toen vastgelegd werd tot de gemeentefusies van 1977.

Geografie

Kernen

Naast Kortenaken zelf bestaat de gemeente nog uit de deelgemeenten Hoeleden, Kersbeek-Miskom, Ransberg en Waanrode. Ook het gehucht Stok dat tot 1977 bij Sint-Margriete-Houtem en Bunsbeek behoorde, maakt sindsdien deel uit van Kortenaken.

  • Grootte grondgebied gemeente Kortenaken: 5.406 ha
  • Totaal aantal inwoners: 7.888
  • Bevolkingsdichtheid: 166 inwoners/km²
#NaamOppervlakte
(km²)
Aantal mannen
01/01/2013
Aantal vrouwen
01/01/2013
Inwonerstotaal
01/01/2013
1Kortenaken14,05107711182195
2Hoeleden10,027117181429
3Stok
- bij Bunsbeek
- bij St. Margriet Houtem
199
116
83
195
111
84
394
227
167
4Kersbeek-Miskom10,996546501304
5Ransberg5,32329315644
6Waanrode8,729649581922
TOTAAL 49,10 3934 3954 7888
Bron: Gemeente Kortenaken

Demografie

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

College van burgemeester en schepenen

2019-2024
BevoegdhedenNaamPartij
burgemeester
Wettelijke bevoegdheden
Financiën, AGB, Landbouw, Onderwijs, Personeel
Stefaan DevosCD&V
eerste schepen
Gebouwen, Toegankelijkheid, Erfgoed
Ruimtelijke Ordening, Lokale Economie, Wonen, Kunstacademie ART, Erediensten
Niels WillemsN-VA
tweede schepen
Groenbeheer, Milieu, Jeugd, Cultuur, Noord-Zuid
Begraafplaatsen, Bibliotheek, Dierenwelzijn, BKO
Griet Vandewijngaerdensp.a
derde schepen
Openbare werken – Mobiliteit & verkeersveiligheid
Sport, ICT, Toerisme, Communicatie & participatie
Kristof MolluCD&V
vierde schepen
Voorzitter Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst, Welzijn, Sociale Dienst
Thuisdiensten, Mobiele ambtenaar, Senioren, Gelijke kansen, OCMW-personeel
Annita VandebroeckCD&V

Herschikkingen

  • In 2022 geeft Stefaan Devos de burgemeesterssjerp door aan Kristof Mollu. Benny Hermans wordt dan derde schepen.

Gemeenteraad

Legislatuur 2019-2024
PartijNaamNaamstemmen#
Open VLDAndré Alles
1.220
1
Open VLDBetty Geysenbergs
795
7
Open VLDGlenn Blockx
517
15
Open VLDPaul Francen
840
2
Open VLDPatrick Vandijck
960
3
Open VLDJosette Vanlaer
761
8
Open VLDPatrick Vlayen
603
11
Open VLDVéronique Hermans
461
17
N-VANiels Willems
143
10
N-VABenny Hermans
246
12
N-VAGuy Vandebergh
137
19
sp.aGriet Vandewijngaerden
387
5
sp.aKoen Veulemans
275
18
CD&VStefaan Devos
866
4
CD&VMichel Vander Velpen
543
6
CD&VKristof Mollu
636
9
CD&VAnnita Vandebroeck
662
13
CD&VKim Vandepoel
488
16
CD&VLaura Schurmans
525
14

Geschiedenis

Burgemeesters

PeriodeBurgemeester
1798 - 1808Martin Nijns
1808 - 1830Victor Nijns
1830 - 1843Petrus Frans Raymaekers
1843 - 1854Jacobus Fets
1855 - 1872Joannes Andreas Beringhs
1872 - 1879Guido Van Runckelen
1879 - 1885Guilhelm Hendrickx
1885 - 1895Guido Van Runckelen
1896 - 1917Petrus Frans Bilsen
1917 - 1921Calixte Severijns (waarnemend)
1921 - 1928Georges Van Runckelen
1928 - 1929Calixte Severijns (waarnemend)
1929 - 1932Louis Creten
1932 - 1939Calixte Severijns
1939 - 1944Jozef Geens
1944 - 1946Vital Janssens (waarnemend)
1946 - 1970Vital Janssens
1971 - 1976Godelieve Devos (CVP)
1977 - 1982Leon Schots (GBL)
1983 - 1988Godelieve Devos (CVP)
1989 - 1991Leon Schots (GBL)
1991 - 1992André Alles (GBL, waarnemend)
1992 - 2000Jos Debacker (GBL-VLD)
2001 - 2006Patrick Vandijck (GBL-VLD)
2007 - 2012Stefaan Devos (CD&V)
2013 - 2015André Alles (Open Vld-GBL)
2016 - 2019Patrick Vandijck (Open Vld-GBL)
2019 - HedenStefaan Devos (CD&V)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Zetelverdeling gemeenteraad 2013-2018
De 19 zetels zijn als volgt verdeeld:
Zetelverdeling gemeenteraad 2018-2024
De 19 zetels zijn als volgt verdeeld:

Na de gemeentefusies van 1976 werd de toenmalige CVP de grootste partij (en vooral sterk in Kortenaken) de grootste partij. Toch werd ze naar de oppositie verwezen omdat de lijst Gemeentebelangen onder leiding van Leon Schots een coalitie aangingen met de socialisten en zo een meerderheid haalden in de gemeenteraad. Leon Schots werd de eerste burgemeester van de nieuwe fusiegemeente Kortenaken.

De tweede legislatuur kregen de liberalen lik op stuk. De christendemocraten van Godelieve Devos wist een coalitie te vormen met de SP en zette zo burgemeester Schots buiten spel. De liberalen van de Gemeentebelangen werden naar de oppositiebanken verwezen.

Bij de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen haalde de partij Gemeentebelangen echter een absolute meerderheid. Leon Schots wordt opnieuw burgemeester en bestuurde de gemeente tot zijn onverwachte overlijden in 1991. Toenmalig eerste schepen André Alles nam tijdelijk diens taken over, totdat Jos Debacker werd aangewezen als burgemeester. De daaropvolgende gemeenteraadsverkiezingen, zonder kopman Schots, speelden de liberalen hun absolute meerderheid weer kwijt. Opnieuw werd een coalitie aangegaan met de socialisten. Jos Debacker werd burgemeester.

Rond de eeuwwisseling schoven de liberalen een nieuw gezicht naar voor. Patrick Vandijck werd lijsttrekker. De VLD werd opnieuw de grootste partij. Origineel werd een coalitie gesloten tussen CVP en VLD. CVP-boegbeeld Stefaan Devos zou eerste schepen worden onder de nieuwe burgemeester Vandijck. Dit akkoord werd echter tijdens de installatievergadering van de nieuwe gemeenteraad verbroken en de liberalen gingen met de SP in zee.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 gingen zowel CD&V als VLD wat achteruit. De sp.a kreeg er twee zetels bij en vormde samen met CD&V een nieuwe meerderheid. Stefaan Devos droeg voortaan de sjerp. Opnieuw 6 jaar later kwam er een nieuwe speler op het kiesterrein: N-VA ging verder op eigen kracht na het succes op nationaal niveau. Ze behaalden uit het niets drie zetels. CD&V hield stand, Open VLD-GBL en sp.a verloren respectievelijk 1 en 2 zetels. De CD&V-sp.a coalitie had geen meerderheid meer. De Vlaams-nationalisten vormden samen met Open VLD-GBL een nieuwe schepencollege.

In 2018 won Open VLD opnieuw een zetel, CD&V en N-VA hielden stand en sp.a ging opnieuw een zetel achteruit. Hoewel de uittredende Open VLD-N-VA meerderheid nog een zetel won, beslissen de Vlaams nationalisten in zee te gaan met CD&V en sp.a. Stefaan Devos wordt burgemeester in 2019, Kristof Mollu neemt over in 2022.

Partij of kartel10-10-1976[2]10-10-19829-10-19889-10-19948-10-20008-10-2006[3]14-10-2012[4]14-10-2018
Stemmen / Zetels%19%19%19%19%19%19%19%19
CVP1 / CD&V+N-VA2 / CD&V340,951933,171633,11630,661635,41733,262630,143629,036
GBL1 / GBL-VLD2 / Open VLD-GBL3 / Open VLD431,291745,741948,9311048,4121042,512940,493833,683740,248
SP1 / sp.a Plus2 / sp.a315,151321,091417,971318,491315,731326,252518,492314,732
N-VA------17,69316,13
D.P.----4,340---
D.V.B.----2,030---
Vlaams Blok---2,440----
VU6,90-------
FB5,720-------
Totaal stemmen55485742593359355894599760846307
Opkomst %98,9897,3697,0497,7796,5195,90
Blanco en ongeldig %1,712,143,43,324,564,093,274,10

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.

Bezienswaardigheden

  • Sint-Amorkerk

Cultuur

Muziek

Beeldende kunst

  • standbeeld 'fragiel'
  • standbeeld 'De geluksplukker'
  • standbeeld 'De torendraaier'
  • standbeeld 'Shelter'

Literatuur

Natuur

  • Het Begijnenbos
  • Het Heibos
  • Het Rukenbos
  • De Velpe te Hoeleden
  • Het molenbos (Vlaams-Brabant)

Economie

Landbouw en fruitteelt

Op economisch vlak leeft Kortenaken in hoofdzaak van landbouw en fruitteelt.

Vele boeren zijn al generaties lang in de gemeente gevestigd en baten daardoor vandaag op kleine of grote schaal moderne en minder moderne bedrijven uit. Elk jaar worden de uitgestrekte akkers ingezaaid met graan, maïs, bieten en aardappelen. Er zijn ook veel groene weilanden en grote boomgaarden, want Kortenaken staat bekend als de derde grootste perengemeente van België.

Van uit de lucht gezien is de gemeente dan ook een agrarisch lappendeken.

Bedrijven

Kortenaken telt slechts een fabriek: Bovin Beton. De onderneming handelt, zoals de naam doet vermoeden, in betonproducten. Het bedrijf is bij gemeenten en steden hoofdzakelijk gekend om haar rioleringsbuizen die worden gebruikt bij allerhande grote openbare werken in België. Daarnaast is Bovin in de streek rond Kortenaken ook gekend voor het maken van straatklinkers, grafzerken en andere op maat gemaakte betonfabricaties.

Anno 2015 is het gemeentebestuur op zoek naar een locatie om een kleine KMO-zone in te planten in de gemeente. Zo hoopt het lokale ondernemers in de gemeente te houden en werkgelegenheid te creëren in eigen streek. Deze plannen zijn nog in ontwerpfase, op de uitvoering staat nog geen definitieve termijn.

Onderwijs

Gemeentelijk onderwijs

Op het grondgebied van de gemeente is er slechts één gemeenteschool aanwezig: De gemeentelijke kleuterschool 'De Vlindertuin' in Kersbeek. De school bevindt zich in het dorpscentrum, vlak bij de kerk. Met slechts 20 tot 30 kleuters verdeeld over drie klassen is het een echte dorpsschool. In het gebouw, dat grondig werd gerenoveerd in de jaren 90, bevond zich vroeger de jongensschool van het katholieke onderwijsnet.

Katholiek onderwijs

Van de vier andere scholen in de gemeente die horen tot het katholiek onderwijsnet, zijn er drie basisscholen (kleuter- en lager onderwijs) en één die enkel kleuteronderwijs aanbiedt. Het gaat om volgende scholen:

  • Vrije Kleuterschool 'De Kiem' in Ransberg
  • Vrije Basisschool 'Het Toverpotlood' in Hoeleden
  • Vrije Basisschool 'De Zonnebloem' in Waanrode
  • Vrije Basisschool 'De Trip Trap' in Kortenaken
Zie de categorie Kortenaken van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.