Machelen (Vlaams-Brabant)
Machelen is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België. De verstedelijkte gemeente sluit aan bij de Brusselse agglomeratie en telt ruim 15.000 inwoners. De gemeente ligt in de Brusselse Rand en wordt gerekend tot de streek Brabantse Kouters.
Gemeente in België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Provincie | |||||
Arrondissement | Halle-Vilvoorde | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 11.59 km² (2017) 23,56% 14,49% 61,95% | ||||
Coördinaten | 50° 55' NB, 4° 26' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 15.469 (01/01/2019) 48,46% 51,54% 1334,19 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 25,7% 59,99% 14,31% | ||||
Buitenlanders | 13,89% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
Burgemeester | Marc Grootjans (CD&V) | ||||
Bestuur | N-VA, Open Vld, CD&V | ||||
Zetels sp.a-spirit-Groen! CD&V N-VA Open Vld | 23 10 7 6 2 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 16.308 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 7,77% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
Postcode 1830 1831 | Deelgemeente Machelen Diegem | ||||
Zonenummer | 02 | ||||
NIS-code | 23047 | ||||
Politiezone | Vilvoorde-Machelen | ||||
Hulpverleningszone | Vlaams-Brabant West | ||||
Website | www.machelen.be | ||||
Detailkaart | |||||
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant | |||||
|
Geografie
Kernen
Naast Machelen zelf is er nog deelgemeente Diegem en het gehucht Diegem-Lo.
Aanvankelijk bedroeg de oppervlakte van de gemeente 613 ha. waarvan 50 bebouwd en 563 onbebouwd; 36 ha hiervan behoorde destijds tot het gebied van de luchthaven van Zaventem. Sedert de fusie met Diegem groeide het grondgebied aan tot 1151 ha, waarvan thans meer dan 150 ha behoort tot het gebied van de luchthaven, wegens uitbreiding van de vrachtzone en onteigeningen op het grondgebied van Machelen.
Diegem-Lo, een gehucht van Machelen ten zuiden van de luchthaven, is gedoemd te verdwijnen daar het geprangd ligt tussen de luchthaven en het verkeersknooppunt Zaventem. Momenteel wonen er nog enkele mensen. De huizen staan juist onder de voornaamste landingsbaan en in de schaduw van de bruggen van de verkeerswisselaar.
Topografie
Een groot gedeelte van de gemeente ligt op 11 m en het hoogste op 36 m boven de zeespiegel. Het niveauverschil bedraagt dus 25 m. Bodemkundig gezien is het landschap er zacht golvend, met droge tot matig natte licht-zandleem- en zandleemgronden op zandig tertiair materiaal, dat in de 19de eeuw over grote oppervlakten werd ontgonnen (witte zandsteen).
Het westelijk deel van de gemeente is industrieel, het centrum residentieel en het oostelijk deel eerder landelijk. Ten noorden van Diegem en ten zuiden van het kasteel Beaulieu stroomde de Woluwe richting Haren-Buda naar de Zenne. In de dertiende eeuw werd de Woluwe na Diegem afgeleid via Machelen (langs de huidige Van Obberghenstraat). In het interbellum werd de loop nogmaals verlegd, waarbij de rivier in een collector onder de Woluwelaan en de Broekstraat verdween.
Demografische ontwikkeling
In de jaren 20 van de twintigste eeuw kende Machelen (net zoals buurgemeente Vilvoorde) een zeer sterke bevolkingsgroei. Op tien jaar tijd steek de bevolking van 6405 naar 9299 inwoners. Na een piek op ongeveer 12000 inwoners in 1970 daalde het inwonersaantal beperkt in de jaren 70. Sinds het jaar 2000 stijgt de bevolking opnieuw sterk. In de periode tussen 2000 en 2016 was Machelen de tweede sterkst groeiende gemeente van Vlaanderen, na Baarle-Hertog. In 2015 steeg de bevolking met 2,1%.
Alle historische gegevens in onderstaande grafiek hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
2018-2023
Burgemeester is Marc Grootjans (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V, N-VA en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 25 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij | 10-10-1976[1] | 10-10-1982[1] | 9-10-1988[1] | 9-10-1994[1] | 8-10-2000[1] | 8-10-2006[2] | 14-10-2012[3] | 14-10-2018 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 25 |
CVP1/CD&V2 | 38,241 | 10 | 33,321 | 8 | 30,451 | 7 | 23,091 | 5 | 22,61 | 5 | - | 20,082 | 5 | 26,32 | 7 | |
CD&V+N-VA | - | - | - | - | - | 29,45 | 7 | - | - | |||||||
VU1/VU&ID2 | 13,381 | 2 | 13,261 | 2 | 13,781 | 2 | 13,931 | 3 | 10,062 | 2 | - | - | - | |||
N-VA | - | - | - | - | - | - | 18,05 | 4 | 23,0 | 6 | ||||||
PVV1/VLD2/Open Vld3 | 5,631 | 0 | 12,641 | 2 | 15,811 | 3 | 18,482 | 4 | 16,582 | 4 | 16,622 | 3 | 14,513 | 3 | 10,53 | 2 |
SP | 35,44 | 9 | 37,77 | 9 | 39,96 | 9 | 33,22 | 8 | 26,52 | 7 | - | - | - | |||
sp.a-Spirit-Groen | - | - | - | - | - | 37,15 | 10 | 38,95 | 11 | 36,8 | 10 | |||||
AGALEV | - | - | - | 4,2 | 0 | 7,32 | 1 | - | - | - | ||||||
KPB | 1,13 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
PVDA | 1,36 | 0 | 3,01 | 0 | - | - | - | - | - | - | ||||||
Vlaams Blok1/Vlaams Belang2/Leefbaar Ma-Die VB3 | - | - | - | - | 9,771 | 2 | 16,782 | 3 | 5,352 | 0 | 3,53 | 0 | ||||
GB-RB | 4,82 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | |||||||
SAMEN | - | - | - | 7,08 | 1 | 2,26 | 0 | - | - | - | ||||||
NIEUW | - | - | - | - | 4,89 | 0 | - | - | - | |||||||
Gemeentebelangen | - | - | - | - | - | - | 3,06 | 0 | - | |||||||
Totaal stemmen | 8375 | 8161 | 8112 | 7924 | 7927 | 8262 | 8258 | 9115 | ||||||||
Opkomst % | 94,11 | 92,39 | 91,51 | 93,56 | 89,33 | 92,2 | ||||||||||
Blanco en ongeldig % | 3,08 | 5,18 | 5,1 | 5,34 | 5,85 | 6,37 | 5,80 | 7,1 |
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
Economie
Naast metaalnijverheid is er ook scheikundige industrie, farmaceutische producten, rubberverwerking, fabricage van karton, bouwmaterialen en grootwarenhuizen Makro en Gamma. Een belangrijk deel van deze industriële activiteiten is intussen verdwenen, waardoor deze industriezone kampt met bodemvervuiling en leegstand. Er zijn verschillende reconversieprojecten gepland.
Het westen van de deelgemeente Machelen bestaat uit industrieterreinen, waarvan voornamelijk het zuidwestelijke gedeelte verloederd is. In dit deel wordt op een voormalige brownfield Uplace gepland, een gecontesteerd shoppingcomplex. De lokale partijen sp.a en Groen zijn voor het project terwijl zowel de middenstandsorganisaties als de milieuorganisaties tegen zijn. Uplace heeft de steun van de Vlaamse regering, met vooral de N-VA als sterke voorstander.
Sinds de jaren 50 is er ook het proefcentrum gevestigd van de federale wetenschappelijke instelling Centrum voor Onderzoek in de Diergeneeskunde en de Agrochemie (CODA).
In de deelgemeente Diegem is de vroegere ambachtelijke zone de voorbije decennia grotendeels herontwikkeld tot een internationale kantoor- en dienstenzone die zich situeert langsheen de autosnelweg A201 Luchthaven Zaventem - Brussel. Er zijn ook verschillende internationale hotels gevestigd in deze bedrijvenzone.
Mobiliteit
Wegennet
Machelen wordt ingesloten door de Woluwelaan en de industrieterreinen in het westen, de Woluwelaan en de Ring R0 in het zuiden, de E19 en de luchthaven in het oosten en de Luchthavenlaan in het noorden.
Spoor
Enkele spoorlijnen doorkruisen de gemeente, waaronder de recent aangelegde spoorlijn 25N op de middenberm van de E19. Machelen had een treinhalte op spoorlijn 27 die weinig gebruikt werd. Er wordt een nieuwe treinhalte gepland aan de Kerklaan, korter bij de dorpskern van Machelen. In deelgemeente Diegem is er een treinhalte op spoorlijn 36 met een toegang in Diegem-centrum en een toegang aan de kantoorzone. Op wandelafstand bevindt zich ook op spoorlijn 25 station Buda, dat maandag tot vrijdag door S1 treinen Antwerpen – Nijvel (en omgekeerd) wordt bediend.
Galerij
- Industriegebied van Machelen (Rittwegerlaan)
- Woning in het industriegebied van Machelen, Rittwegerlaan
- Omgeving van Uplace in het industriegebied van Machelen. Zicht op het viaduct van Vilvoorde in de achtergrond. Uplace zou rechts van de straat op de voorgrond komen.
- Het onbebouwde terrein van Uplace in 2016
- Diegem treinstation
Externe links
Gemeenten in de provincie Vlaams-Brabant | ||
---|---|---|
Aarschot · Affligem · Asse · Beersel · Begijnendijk · Bekkevoort · Bertem · Bever · Bierbeek · Boortmeerbeek · Boutersem · Diest · Dilbeek · Drogenbos · Galmaarden · Geetbets · Glabbeek · Gooik · Grimbergen · Haacht · Halle · Herent · Herne · Hoegaarden · Hoeilaart · Holsbeek · Huldenberg · Kampenhout · Kapelle-op-den-Bos · Keerbergen · Kortenaken · Kortenberg · Kraainem · Landen · Lennik · Leuven · Liedekerke · Linkebeek · Linter · Londerzeel · Lubbeek · Machelen · Meise · Merchtem · Opwijk · Oud-Heverlee · Overijse · Pepingen · Roosdaal · Rotselaar · Scherpenheuvel-Zichem · Sint-Genesius-Rode · Sint-Pieters-Leeuw · Steenokkerzeel · Ternat · Tervuren · Tielt-Winge · Tienen · Tremelo · Vilvoorde · Wemmel · Wezembeek-Oppem · Zaventem · Zemst · Zoutleeuw |
Bronnen, noten en/of referenties |
Zie de categorie Machelen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |